Hôm ấy, cán bộ, chiến sĩ cơ quan Bộ tư lệnh Trường Sơn đã rất xúc động được đón người Anh Cả của Quân đội ta. Phạm Thị Hồng Luyến, diễn viên chèo của Đoàn Văn công Quân Giải phóng Trường Sơn vinh dự được đơn vị cử ra đón Đại tướng. Đại tướng đi ngang qua chỗ Hồng Luyến và mấy đồng chí nữ, ông tươi cười bắt tay từng cán bộ, chiến sĩ Trường Sơn đang chào đón mình. Khoảnh khắc ấy đã được thu vào ống kính của nghệ sĩ nhiếp ảnh Trường Sơn Vương Khánh Hồng.
    |
 |
|
Phạm Thị Hồng Luyến (thứ hai, bên trái) tươi cười đón Đại tướng vào thăm Trường Sơn ngày 7-3-1973. Ảnh: VƯƠNG KHÁNH HỒNG |
Bức ảnh quý ấy Phạm Thị Hồng Luyến không hề biết. Cho đến hôm khánh thành công trình cải tạo nâng cấp Bảo tàng Đường Hồ Chí Minh tháng 12-2017, cô được đồng chí Lê Hồng Huân, Phó trưởng ban Tuyên truyền-Thi đua Hội Truyền thống Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh Việt Nam tặng tấm lịch năm 2018 có in bức ảnh mình chụp cùng Đại tướng ngày ấy.
Phạm Thị Hồng Luyến sinh ngày 10-6-1952, tại thị trấn Yên Thịnh, huyện Yên Mô, Ninh Bình. Tháng 5-1971, Luyến nhập ngũ vào Trường Sơn. Sau mấy tháng huấn luyện tại Đại đội 4, ở miền tây Quảng Bình, do có năng khiếu hát chèo, lại xinh đẹp, Luyến được bổ sung về Đoàn Văn công Quân Giải phóng Trường Sơn. Cô trở thành diễn viên chèo của đoàn và tới nhiều đơn vị, nhiều trọng điểm suốt tuyến Trường Sơn để mang tiếng hát, lời ca phục vụ các đơn vị binh chủng của Trường Sơn. Những chuyến đi biểu diễn phục vụ đồng đội ấy đã làm cô bé Hồng Luyến ngày nào dạn dày với bom đạn và gian khổ. Cô đã trưởng thành giữa đại ngàn Trường Sơn…
Tháng 1-1976, Phạm Thị Hồng Luyến chuyển ngành về làm cán bộ tổ chức Xí nghiệp Thêu thảm xuất khẩu Ninh Bình. Tháng 9 năm ấy, Luyến kết hôn với chàng bộ đội Lưu Thế Định, trợ lý tuyên huấn Sư đoàn 304.
Năm 1990, Luyến nghỉ hưu. Chị và các con chuyển hẳn lên Hà Nội đoàn tụ với chồng lúc này vẫn công tác trong quân đội. Nhưng thật không may, năm 1998, anh Định qua đời vì bệnh tim. Ba cô con gái của chị lần lượt xây tổ ấm và ra ở riêng. Từ nhiều năm nay, Phạm Thị Hồng Luyến sống một mình tại ngôi nhà số 12, ngõ 91, đường Nguyễn Chí Thanh, quận Ba Đình, TP Hà Nội.
Năm 2007, Câu lạc bộ (CLB) Nghệ thuật Trường Sơn được thành lập, Hồng Luyến là thành viên chủ chốt từ những ngày đầu. Để phù hợp với mô hình hoạt động mới, CLB đã xây dựng nhiều chương trình biểu diễn bao gồm ca múa nhạc gọn nhẹ. Mảng chèo của cô diễn viên Hồng Luyến năm xưa ít được sử dụng. Nhưng với năng khiếu văn nghệ, Luyến đã lao vào tập luyện và đảm nhận các vai múa và hát trong nhiều tiết mục. Dù tuổi đã ngoài 60, chị vẫn chăm chỉ tập luyện cùng đồng đội.
Cuộc sống đơn chiếc từ nhiều năm nay với chị đã còn không buồn chán. Chị vẫn sôi nổi, nhiệt tình, căng tràn nhiệt huyết với hoạt động văn hóa văn nghệ. Chị và các đồng đội năm xưa ở CLB Nghệ thuật Trường Sơn vẫn sống vì đồng đội như ngày nào trên đại ngàn Trường Sơn...
PHẠM THÀNH LONG