Đồng chí Quách Minh Sơn (hiện đang sinh sống ở thôn Thượng, xã Phù Khê, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh) và một đồng đội tên Sử (quê ở xã Vũ Vinh, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình) là chiến sĩ thuộc Đại đội Trinh sát 20 được phân công thành lập một tổ để xuống thị xã Tuy Hòa. Nhiệm vụ của tổ trinh sát là nắm đường giao thông, vị trí bố trí các mục tiêu quan trọng như sân bay Đông Tác (nay là sân bay Tuy Hòa), sở cảnh sát, dinh tỉnh trưởng Phú Yên, sở chỉ huy trung đoàn 44 ngụy.

Vừa tới thị xã Tuy Hòa, tổ trinh sát bắt liên lạc với lực lượng trinh sát của Tỉnh đội Phú Yên và được dẫn lên núi Chóp Chài nằm ở ngoại ô, cách thị xã Tuy Hòa gần 4km về phía tây bắc để ẩn nấp. Trên đỉnh núi Chóp Chài có một đại đội địch chiếm đóng, dưới chân núi lại thường xuyên xuất hiện biệt kích, thám báo lùng sục, vì vậy ban ngày, tổ trinh sát phải ngụy trang nằm dưới những lùm cây cao ngang tầm ngực ở lưng chừng núi. Do đã hiệp đồng từ trước với Tỉnh đội Phú Yên nên đến đêm, có hai đồng chí biệt động thành đến chân núi Chóp Chài dẫn đường cho đồng chí Sơn và đồng chí Sử đi vào các mục tiêu. Sau khoảng ba đêm, tổ trinh sát đã bí mật tiềm nhập được sân bay Đông Tác, sở chỉ huy trung đoàn 44, sở cảnh sát nhưng khi trinh sát đến dinh tỉnh trưởng thì không thể tiếp cận.

leftcenterrightdel
 Đồng chí Quách Minh Sơn (hàng sau, thứ hai, từ phải sang) và đồng đội sau khi giải phóng thị xã Tuy Hòa. Ảnh do nhân vật cung cấp

Ông Sơn nhớ lại: “Mục tiêu dinh tỉnh trưởng được bố trí canh phòng rất cẩn mật. Ở các vị trí ngã 3, ngã 4 đường dẫn vào dinh, địch đều lập các bốt gác. Ban đêm, địch tăng cường thêm lính canh và sử dụng đèn pha liên tục nên chúng tôi không thể vào gần. Phía sau dinh có nhiều ao hồ, vì vậy, chúng tôi thử đột nhập từ hướng đó. Tuy nhiên, sau hai đêm ngụp lặn, chúng tôi vẫn không thể vào được bên trong vì địch thả nhiều dây thép gai dưới ao”. Thời gian báo cáo cấp trên gần đến, mục tiêu lại không thể bỏ qua, tổ trinh sát đã bàn bạc với các đồng chí biệt động thành và thống nhất phương án cải trang làm dân buôn dưới Sài Gòn lên thị xã Tuy Hòa để tiếp cận.

Sáng 29-3-1975, tổ trinh sát cùng hai đồng chí biệt động thành giả làm dân buôn bán hải sản được một người lái xe lam cũng là biệt động thành chở vào thị xã Tuy Hòa. Trên đường đi, mọi người phân công nhau ghi nhớ các trục đường giao thông trong thị xã, nhất là đường tới dinh tỉnh trưởng để sau này dẫn đơn vị vào. Mọi việc diễn ra thuận lợi, tổ trinh sát và hai đồng chí biệt động thành được đưa đến một gia đình là cơ sở cách mạng của ta ngay cạnh khu dinh tỉnh trưởng. Vừa xuống xe, tổ trinh sát được một người đàn ông trung niên và một cô gái trẻ đón vào nhà. Khi đang chuẩn bị giao nhiệm vụ thì bất ngờ có một tên liên gia trưởng (là người do chính quyền ngụy cử ra để quản lý một khu dân cư khoảng 5 đến 7 hộ gia đình sống gần nhau) cùng mấy tên lính ngụy đi vào thông báo: “Việt Cộng có khả năng sẽ đánh chiếm thị xã Tuy Hòa trong vài ngày tới, vì vậy, gia đình cần phải cảnh giác và chuẩn bị sẵn sàng di tản”.

Ông Sơn kể tiếp: “Thấy chúng tôi, tên liên gia trưởng hất hàm hỏi chủ nhà: “Mấy người này là ai?”. Chủ nhà bình tĩnh trả lời: “Thưa mấy ông, đây là những người bạn làm ăn với gia đình ở dưới Sài Gòn mới lên. Vì sợ trên này Việt Cộng tấn công nên họ tới thăm gia đình và thanh toán tiền hàng, xong là họ về ngay chứ không ở lại lâu”. Bất ngờ, tôi bị một anh biệt động ngồi cạnh đá mạnh vào chân. Lúc này tôi mới chợt nhớ, do đi dép cao su nhiều năm nên vết hằn đan chéo của quai dép hiện rõ trên mu bàn chân. Tôi vội rụt chân vào gầm bàn, tim đập thình thịch. Cũng may là mấy tên lính ngụy không nhìn thấy. Chúng nhắc nhở thêm vài việc với chủ nhà rồi bỏ đi. Thật hú vía!... Mọi người cùng nhìn nhau thở phào.

Tốp lính rời đi, tổ trinh sát chúng tôi phân công nhau quan sát xung quanh dinh tỉnh trưởng. Do vào ban ngày nên đường giao thông, vị trí bố trí các mục tiêu của địch lộ ra ngay trước mắt. Khi đã lấy đủ thông tin cần thiết, tổ trinh sát rút ra ngoài thị xã về báo cáo tình hình với cấp trên. Đến rạng sáng 1-4-1975, chúng tôi đã hoàn thành tốt nhiệm vụ dẫn đường cho đơn vị tiến vào giải phóng thị xã Tuy Hòa”.

NGUYỄN TRƯỜNG