Năm 1966, khi đế quốc Mỹ điên cuồng mở cuộc chiến tranh leo thang phá hoại miền Bắc, người con của quê hương Hưng Nguyên (Nghệ An) Lê Sỹ Thái xếp bút nghiên, nhập ngũ về Tiểu đoàn 70 thuộc Tỉnh đội Nghệ An và cùng đồng đội tham gia chiến đấu bảo vệ quê nhà. Tháng 3-1967, chiến sĩ Lê Sỹ Thái xung phong vào mặt trận Quảng Trị, được bổ sung vào đại đội hỏa lực của Tiểu đoàn 1 (Trung đoàn 1, Sư đoàn 324). Ngày 29-7-1967, trong trận vận động chiến đấu đánh địch ở Cẩm Sơn (phía Nam sông Bến Hải) thuộc địa phận huyện Gio Linh (Quảng Trị), ông Thái đã tiêu diệt một xe tăng địch. Từ đây, ông được đồng đội đặt cho biệt danh là “Thái B41”. Theo ông, mỗi trận đánh là một bài học xương máu mà không sách bút nào diễn tả hết được. Vì vậy, ngay từ hồi ở chiến trường, ông tự rút ra bài học cho riêng mình và ghi chép tỉ mỉ vào cuốn sổ nhỏ.
Năm 1971, tròn 22 tuổi đời, 5 tuổi quân, Lê Sỹ Thái đã được bổ nhiệm là Chính trị viên Tiểu đoàn 1. Cùng đồng đội, ông đã tham gia nhiều trận đánh đạt hiệu suất chiến đấu cao. Nổi bật là trận đánh tiêu diệt một đại đội lính ngụy ở điểm cao 360 gần sông Ba Lòng ngày 29-4-1972. Trận ấy, Tiểu đoàn 1 của ông được chi viện hai xe tăng lội nước. Nhưng khi đang xuôi dòng Ba Lòng, không may xe tăng gặp đúng hố bom, đầu xe bị chúc xuống hố nên không thể cơ động tiếp được. Do vậy, khi chiếm trận địa, xe tăng không đến được mục tiêu. Ban chỉ huy Tiểu đoàn quyết định vận dụng cách đánh tại Điện Biên Phủ những năm chống Pháp. Đó là đào hào vây lấn. Với đại đội đi đầu, khi tiến sát địch đến vị trí chỉ định, các chiến sĩ đào hố rồi đặt khối bộc phá. Đến giờ G thì đồng loạt điểm hỏa. “3 giờ sáng, bộc phá nổ cũng là lúc pháo ta bắn lên điểm cao. 10 giờ, quân ta đã làm chủ trận địa, tiêu diệt nhiều sinh lực địch, bắt sống 30 tên trong khi ta chỉ có một số chiến sĩ bị thương nhẹ, không có ai hy sinh. Sau trận đánh này, đơn vị tôi được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhất”, Đại tá Lê Sỹ Thái kể.
Sau chiến dịch giải phóng Quảng Trị, Tiểu đoàn 1 trong đội hình của Trung đoàn 1 tiếp tục chiến đấu, tiêu diệt toàn bộ quân ngụy đang chiếm lĩnh 9 mỏm đồi trên dãy núi An Hô, góp phần giải phóng hoàn toàn khu vực phòng tuyến An Hô thuộc xã Hương Nguyên, huyện A Lưới (Thừa Thiên Huế). Ông Thái kể: “Lúc này, nhận thấy cần phải có căn cứ vững chắc để các lực lượng có thể phát triển tiến công đánh xuống Huế thuận lợi, theo chỉ đạo của trên, Đại đội 17 công binh trực thuộc Trung đoàn 1 đã cùng các đơn vị của K1 và K2 bộ binh phối hợp xây dựng một địa đạo tại An Hô. Bên trong địa đạo có các kho chứa vũ khí, lương thực, quân nhu và diện tích đủ cho một ban chỉ huy trung đoàn hay sư đoàn họp bàn và chỉ huy chiến dịch. Nhờ có địa đạo An Hô mà ban chỉ huy của Trung đoàn 1, Sư đoàn 324 có nơi trú quân để chỉ huy các trận đánh, góp phần đi tới thắng lợi mùa Xuân năm 1975”.
    |
 |
Đại tá, Phó giáo sư, Tiến sĩ Lê Sỹ Thái (bên phải) cùng đồng đội. Ảnh do nhân vật cung cấp
|
Tháng 8-1975, Đại úy Lê Sỹ Thái có quyết định làm Chủ nhiệm Chính trị Trung đoàn 1. Tháng 10-1975, ông kết hôn cùng bà Nguyễn Thị Ngân là y tá trong Quân đội. Sau đó, năm 1976, ông được cử sang giúp nước bạn Lào. 5 năm sau, ông về nước tiếp tục học tập và trải qua nhiều cương vị công tác. Năm 2001, ông bảo vệ xuất sắc luận án tiến sĩ. Năm 2005, ông được phong học hàm phó giáo sư. Trong chiến đấu, ông nhiều lần bị thương (hiện nay trên cơ thể vẫn còn mảnh đạn chưa được lấy ra), bị nhiễm chất độc hóa học, mất 45% sức khỏe. Dù vậy, ông vẫn say mê công tác, cho đến khi về với cuộc sống đời thường, ông lại tích cực tham gia hoạt động xã hội tại địa phương.
PHẠM THỊ DẦN