Cựu chiến binh Trần Ngọc Ảnh quê ở xã Bình Triều, huyện Thăng Bình (Quảng Nam), trong gia đình có cha là đảng viên hoạt động bí mật. Ở tuổi 17, Trần Ngọc Ảnh vóc dáng nhỏ bé như thiếu niên, tối đến là “sợ ma”, không dám đi đâu. Tháng 9-1964, cùng với khí thế thanh niên trong làng, Ảnh hăng hái xin cha mẹ nhập ngũ. Mẹ không yên tâm nhưng cha anh lại muốn con đi để trưởng thành. Vào Tiểu đoàn 70, nhìn Ảnh nhỏ con mà lanh lẹ, đơn vị phân công anh làm trinh sát. Cấp trên quả không lầm người!

Đầu năm 1965, khi cùng đồng đội tham gia giải phóng các xã: Sơn Phúc, Sơn Khánh, Sơn Long, Sơn Thạch (huyện Quế Sơn), Trần Ngọc Ảnh được khen là một chiến sĩ dũng cảm, mưu trí. Lúc này, bọn địch chốt đóng đỉnh núi Hòn Tàu nhằm khống chế khu vực từ thị trấn Đông Phú đến xã Quế Hiệp và ngăn chặn quân ta tấn công giải phóng xã Sơn Trung. Đại đội bảo an dưới sự chỉ huy của tên đại úy Súy ác ôn khét tiếng suốt ngày lùng sục, tìm kiếm sát hại cán bộ, ức hiếp dân lành. Đại đội 2, Tiểu đoàn 70 nhận lệnh tấn công tiêu diệt chúng. Sau khi truy quét, tổ trinh sát phát hiện một tốp lính đang lẩn trốn trong khe suối khô. Chỉ huy đại đội quyết định bao vây và bắt sống chúng. Biết mình nhỏ con, có thể đi lọt vào khe đá này, Trần Ngọc Ảnh xung phong nhận nhiệm vụ. Anh lách người qua khe nhỏ đi vào sâu bên trong, cách 10m thì phát hiện một tên đang sử dụng máy vô tuyến điện. Ảnh bình tĩnh tìm cách tiếp cận và khống chế hắn, buộc phải khai ra nơi ẩn nấp của đồng bọn. Với sự hỗ trợ của đồng đội, Trần Ngọc Ảnh vào sâu trong hang núi, lách vào các kẽ đá và bắt được 4 tên còn lại, thu 5 súng.

leftcenterrightdel
 Giấy chứng nhận "Dũng sĩ diệt Mỹ cấp 1" của đồng chí Trần Ngọc Ảnh.

Khi đại đội Mỹ đầu tiên đổ quân vào Núi Thành (Quảng Nam) làm chốt điểm tiền tiêu bảo vệ mặt tây căn cứ Chu Lai, quyết tâm của Quân khu 5 và của tỉnh là phải đánh chúng ngay từ khi mới đặt chân đến. Ảnh được cử đi trinh sát 3 đêm liền. 0 giờ 30 phút ngày 26-5-1965, anh ném quả thủ pháo nặng cỡ một cân vào công sự địch báo hiệu trận đánh bắt đầu, rồi nhanh chóng cơ động lên đỉnh đồi 50 cùng đồng đội phát triển đánh từng công sự một. Địch đang say ngủ nên hoàn toàn bị bất ngờ. Bỗng Ảnh nghe phía sau có tiếng động, quay lại thì thấy một tên lính Mỹ cao to đang vật lộn với Đại đội trưởng Đại đội 2 Võ Thành Năm. Hai bên đang giành nhau khẩu súng ngắn. Ném lựu đạn hay bắn đều rất nguy hiểm cho đồng đội. Ảnh khựng lại trong tích tắc, rồi cũng rất nhanh, anh dùng quả lựu đạn chày nện vào đầu tên Mỹ khiến nó ngã vật ra. Anh Năm tiếp tục chỉ huy trận đánh diễn ra đúng kế hoạch, góp phần làm nên trận Núi Thành lừng lẫy. Về phía Ảnh, đến công sự thứ năm thì bị một viên đạn của địch bắn xuyên vùng xương chậu, máu ra rất nhiều. Anh ném quả lựu đạn cuối cùng lên sở chỉ huy địch, tạo điều kiện cho đồng đội chiếm vị trí này. Trần Ngọc Ảnh được trao tặng danh hiệu “Dũng sĩ diệt Mỹ cấp 1” ngay khi còn nằm trong viện điều trị vết thương, giấy chứng nhận ghi ngày 26-5-1965. Anh là một trong những dũng sĩ diệt Mỹ đầu tiên ở miền Nam lúc bấy giờ.

leftcenterrightdel
Lãnh đạo Bộ tư lệnh Quân khu 5 tặng hoa Anh hùng LLVT nhân dân Trần Ngọc Ảnh (bên phải) sau khi ông báo cáo chiến lệ tại Núi Thành, năm 2012. Ảnh: HÀ MY

Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, Đại đội 2 đánh vào tỉnh lỵ Quảng Tín (nay là Tam Kỳ, Quảng Nam). Trần Ngọc Ảnh làm Đại đội trưởng khi mới tròn 21 tuổi. Một số trận của đơn vị dưới sự chỉ huy của anh đạt hiệu quả cao. Anh được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba. Điều thú vị là tấm huân chương này cùng với những phần thưởng trước đó, Ảnh đều đem về gửi cha mình. Cha của anh đã cho vào thùng đại liên cất giữ cẩn thận suốt những năm địch càn quét. Những kỷ vật này có giá trị quan trọng bổ sung hồ sơ để Trung tá Trần Ngọc Ảnh được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân năm 2012.

HỒNG VÂN