Tháng 8-1966, nhằm tiếp tục động viên và thúc đẩy phong trào đấu tranh cách mạng, củng cố niềm tin của nhân dân trong nội ô, Thị ủy Hội An chủ trương nhân dịp kỷ niệm 21 năm Ngày Quốc khánh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (2-9-1945 / 2-9-1966), tổ chức treo cờ Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam ngay tại trung tâm phố cổ. Đánh giá đây là một nhiệm vụ khó khăn, Phó bí thư Thị ủy Trương Minh Lượng trực tiếp giao nhiệm vụ cho Đội Biệt động Hội An. Các đồng chí: Đinh Văn Lời (chỉ huy), Bùi Sơn Thanh, Phan Công Đủ và Trần Độ thực hiện nhiệm vụ treo cờ lên cột cờ đình Ông Voi (nay là nhà trẻ Măng Non, phường Minh An). Thị ủy giao cho chị Nguyễn Thị Siêm may một lá cờ cách mạng có kích thước 1,2x2m rồi bàn giao cho đội biệt động.
Sau khi nhận nhiệm vụ, với thời gian hơn nửa tháng chuẩn bị, cứ khoảng 3 đến 4 giờ sáng, tổ biệt động thức dậy, vào sân đình Ông Voi tập thể dục cùng người dân để theo dõi, nắm tình hình địch. Tại đây, một toán thanh niên đoàn Việt Nam quốc dân đảng, do tên Huỳnh Thanh T. chỉ huy, thường xuyên mai phục suốt đêm ngày. Nắm được địch tình, nhưng treo cờ như thế nào vừa bảo đảm an toàn, vừa trở về thế hợp pháp mà không để địch nghi ngờ là câu hỏi hóc búa dành cho tổ biệt động. Suốt đêm 1 đến rạng sáng 2-9-1966, 4 anh em thức trắng, cố gắng vạch ra phương án tốt nhất, phân công cụ thể cho từng người sao cho thực hiện việc treo cờ nhanh nhất; phải làm sao để giữ được lá cờ trên đỉnh cột cờ với thời gian đủ dài để nhân dân Hội An và binh lính địch đến xem cho đông, cho lâu?
    |
 |
|
Ông Đinh Văn Lời (bên phải) dự Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày truyền thống Lữ đoàn Đặc công Biệt động 1 (1968-2018), tại Hà Nội. |
Khoảng 3 giờ sáng 2-9, tổ biệt động thực hiện nhiệm vụ. Đúng như dự kiến tình huống, một chiếc xe chở lính quân cảnh đi tuần đã dừng lại, kiểm tra, chặn hỏi 4 thanh niên đi tập thể dục sáng. Do đã nhận định khả năng nên tổ chỉ đi người không, chưa mang theo cờ và lựu đạn. Sau khi xe quân cảnh đi khuất, Đinh Văn Lời và Bùi Sơn Thanh lập tức trở về xưởng mộc, cách đình Ông Voi gần 100m, lấy cờ và lựu đạn trở lại sân đình. Theo kế hoạch, Phan Công Đủ và Trần Độ cảnh giới, Đội phó Đinh Văn Lời và chiến sĩ Bùi Sơn Thanh bịt mặt, mang lựu đạn và cờ, trèo tường đột nhập vào đình. Lúc này, bọn thanh niên đoàn Việt Nam quốc dân đảng hơn chục tên ở trong đình, khép cửa nằm ngủ li bì. Hai anh em nhanh chóng cột lá cờ và quả lựu đạn M26 đã rút chốt, buộc mỏ vịt an toàn, treo vào dây cờ, kéo lên đỉnh cột. Lá cờ Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam phấp phới tung bay tại trung tâm phố cổ Hội An. Bên dưới lá cờ, một quả lựu đạn treo toòng teng cũng đung đưa theo gió. Ở dưới, các anh xới tung đất nhiều chỗ. Mục đích để dọa địch là Việt Cộng có gài mìn, lựu đạn ở xung quanh sân đình, khiến chúng không dám vào hạ cờ nhằm kéo dài thời gian, để cho nhân dân đến xem cờ.
Sáng 2-9, dân chúng phát hiện có cờ mặt trận nửa đỏ, nửa xanh, ở giữa có ngôi sao vàng tung bay ở đình Ông Voi nên đến xem rất đông. Họ vô cùng vui sướng, trầm trồ khen ngợi cách mạng giỏi quá, làm sao vào đến tận đây để treo cờ? Lực lượng biệt động cũng hòa vào dân chúng, có mặt tại khu vực đình để nắm tình hình. Đến 7 giờ 30 phút, địch mới điều các lực lượng an ninh, quân đội, quân cảnh và cảnh sát đổ quân bao vây, phong tỏa hiện trường, không cho dân chúng đến xem. Nhìn những vệt đất đào bới xung quanh sân đình, chúng không dám cho quân vào hạ cờ. Đến 11 giờ cùng ngày, địch điều lính của tiểu đoàn 102 công binh đến rà phá bom, mìn trong toàn khu vực đình Ông Voi rồi mới dám hạ cờ. Điên cuồng trước hành động treo cờ mừng Ngày Quốc khánh của cách mạng, địch ở thị xã Hội An tăng cường lực lượng, bao vây, ráo riết truy lùng cả tháng trời để truy tìm người treo cờ, nhưng cuối cùng chúng đã thất bại.
Bài và ảnh: NGUYỄN AN KHÁNH