Đội trưởng xung phong

Tháng 1-1967, trong số những người con quê hương Hà Tĩnh lên đường nhập ngũ, ai cũng ấn tượng với chàng thanh niên có dáng người cao, da trắng, quê ở xã Xuân Viên, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Lúc ấy, Cao Xuân Đại vừa tròn 19 tuổi; huấn luyện tân binh ở Đoàn 22 tỉnh Thanh Hóa-Quân khu 4. Đến tháng 6-1967, đơn vị hành quân vào miền Nam. Khi vào đến Quảng Bình, Đại được biên chế về Tiểu đoàn 4, Trung đoàn 812 (nay thuộc Quân khu 9), Sư đoàn 324, Quân khu 4.

“Cuối tháng 8-1967, đơn vị tôi đang huấn luyện thì nhận lệnh bí mật hành quân vào chặn đánh quân Mỹ từ Đông Hà càn lên Cồn Tiên (Quảng Trị). Vào đến nơi, trung đoàn triển khai đội hình đánh địch khu vực núi Hồ Khê-An Cát Khê (Cao điểm 84-88 Bình độ 56 thuộc xã Cam Tuyền, huyện Cam Lộ). Đến ngày 9-9-1967, địch vẫn chưa xuất hiện, trung đoàn tổ chức một bộ phận nhỏ đánh nhử. Trúng kế, sáng 10-9, Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 26 thủy quân lục chiến Mỹ từ Đông Hà kéo lên tràn vào trận địa. Đợi chúng vào sâu phía trong, các đơn vị mặt trận B5 bắn cấp tập vào đội hình làm cho quân địch rối loạn. Chớp thời cơ, Trung đoàn 812 được lệnh xuất kích, có một phân đội thọc sâu do Trung đội trưởng Nguyễn Trường Thanh chỉ huy 7 người, trong đó có tôi, đánh thẳng vào sở chỉ huy Tiểu đoàn 3 thủy quân lục chiến. Trận chiến đấu diễn ra vô cùng khốc liệt. Đồng chí Thanh trúng đạn bị thương, 2 tên lính Mỹ nhảy ra đè lên người để bắt sống. Tôi lao tới kêu gọi 2 tên địch đầu hàng nhưng chúng không nghe. Tôi ghì súng bắn gãy chân của 2 tên, rồi lao tới ôm cổ kéo bật ra, cứu được Trung đội trưởng Thanh. Tiếp đó, tôi tiêu diệt tổ súng phóng lựu của địch nhưng bị địch bắn gãy tay phải, máu chảy nhiều. Lợi dụng địa hình vận động đến cự ly thích hợp, tôi dùng tay trái ném thêm quả lựu đạn dập tắt khẩu đại liên, chi viện đắc lực cho Đại đội 3 và Tiểu đoàn 4 tiêu diệt địch”-ông Đại kể. Trận đánh đầu tiên, Binh nhất Cao Xuân Đại lập công xuất sắc, được tặng danh hiệu “Dũng sĩ diệt Mỹ cấp 2” và được Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng nhì.

Năm 1971, đơn vị ông tham gia chiến dịch phản công Đường 9-Nam Lào. Một hôm trên đường về hậu cứ, địch đổ một toán biệt kích xuống Điểm cao 674 xã A Sóc, huyện Hướng Hóa (tỉnh Quảng Trị). Trên cương vị là Đại đội trưởng Đại đội 1, Tiểu đoàn 6, Cao Xuân Đại được lệnh chỉ huy đơn vị bao vây tiêu diệt địch. Qua một đêm bám sát địch, sáng sớm ta nổ súng, liên tục tiến công. Xạ thủ B40 hy sinh, ông dùng khẩu B40 bắn dập tắt tổ hỏa lực M18 để đơn vị xung phong. Khi tên toán trưởng gọi trực thăng chưa kịp chạm đất, ông dùng nốt quả B40 bắn cháy. Trận thắng giòn giã, anh em trong đơn vị gọi Cao Xuân Đại là “Đội trưởng xung phong”. Ông được tặng Huân chương Chiến công hạng nhì và được bổ nhiệm làm Tiểu đoàn phó Tiểu đoàn 5, Trung đoàn 812.

Trong chiến dịch giải phóng Quảng Trị, Cao Xuân Đại chỉ huy đơn vị đánh thắng nhiều trận lớn, tiêu diệt hàng trăm tên địch, thu nhiều vũ khí khí tài. Từ năm 1980 đến 1983, tại chiến trường Cam-pu-chia, lúc này, Cao Xuân Đại là Trung đoàn trưởng Trung đoàn 143, Sư đoàn 315 (Quân khu 5), chỉ huy đơn vị đánh nhiều trận đạt hiệu quả cao. Trung đoàn 143 được nhận lá cờ đầu của mặt trận. Sau này, Trung đoàn 143 vinh dự được Đảng và Nhà nước tuyên dương Anh hùng LLVT nhân dân.

 Về với đời thường, cựu chiến binh Cao Xuân Đại luôn là tấm gương sáng Bộ đội Cụ Hồ. Ông đã có 24 năm đi tìm kiếm mộ liệt sĩ và tìm được 1.300 mộ đồng đội trên các chiến trường Quảng Trị-Thừa Thiên, Đăk Pét-Kon Tum, Thượng Đức-Quảng Đà...

Lê Tường Hiếu