Câu chuyện dân vận nơi "phên giậu" quốc gia

QĐND - Nhân kỷ niệm 55 năm Ngày truyền thống Bộ đội Biên phòng (3-3-1959 / 3-3-2014), Trung tướng Phạm Huy Tập, Bí thư Đảng ủy - Chính ủy Bộ đội Biên phòng đã trò chuyện với Nguyệt san Sự kiện và Nhân chứng, Báo Quân đội nhân dân về những câu chuyện sinh động trong công tác vận động quần chúng của các chiến sĩ quân hàm xanh nơi “phên giậu” Tổ quốc…

Bám đất, bám dân nơi biên cương

Phóng viên (PV): Thưa đồng chí Chính ủy! Có một tổng kết mang tính kinh điển mà ai cũng biết: Dân vi bản - dân là gốc. Bác Hồ cũng dạy: Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công. Hơn ai hết, lực lượng Biên phòng là người thấm thía nhất về công tác đặc biệt này?

Trung tướng Phạm Huy Tập, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Bộ đội Biên phòng.

Trung tướng Phạm Huy Tập: Đúng như vậy. Nét đặc thù của Bộ đội Biên phòng (BĐBP) trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng, quản lý và bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, biển - đảo Tổ quốc chính là phải dựa vào nhân dân, không có dân, BĐBP khó mà hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Vì vậy, trong suốt 55 năm truyền thống vẻ vang, BĐBP luôn đồng hành “Bốn cùng”: Cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc, cùng nói tiếng dân tộc và coi “Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt”; đó là truyền thống dân vận đặc sắc của lực lượng BĐBP. Trong lễ trao tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân cho BĐBP lần thứ hai (ngày 3-3-2009), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (khi đó là Chủ tịch Quốc hội) đã tuyên dương BĐBP: Đó là “Đội quân chiến đấu giỏi, đội quân công tác tốt và đội quân dân vận khéo”!

PV: Với trọng trách của mình, đồng chí Chính ủy đã đến nhiều vùng, miền của đất nước. Cảm nhận của đồng chí về đồng bào vùng biên như thế nào? Đồng chí có thể kể những câu chuyện cảm động của cán bộ, chiến sĩ Biên phòng và nhân dân, nói lên tình cảm gắn bó quân - dân cá nước ở vùng biên giới, hải đảo?

Trung tướng Phạm Huy Tập: Trong quá trình công tác, tôi cũng như các đồng chí trong Bộ tư lệnh BĐBP đã đến với nhiều vùng, miền của đất nước, trong đó có các vùng biên giới, biển - đảo của Tổ quốc. Đồng bào các dân tộc nơi biên giới, hải đảo tuy còn nghèo, dân trí còn thấp, nhưng bà con sống rất chân thành, trung thực, cần cù lao động, chăm chỉ làm ăn. Từ những năm đầu mới thành lập lực lượng Công an nhân dân vũ trang (nay là BĐBP), anh hùng - liệt sĩ Trần Văn Thọ ở Lai Châu đã “cầm tay chỉ việc”, hướng dẫn bà con các dân tộc Hà Nhì, Mông, Thái cấy lúa, trồng rau, chăn nuôi gia súc, gia cầm. Ngày nay, đồng bào các dân tộc Giá Rai, Giẻ Triêng, Ba Na, Ê Đê, Mơ Nông… ở Tây Nguyên, đồng bào Chăm ở miền Trung, Khơ-me ở Nam Bộ đã cùng với BĐBP đi tuần tra bảo vệ biên giới, vùng biển - đảo, bảo vệ đường biên, cột mốc, vận động con em bị bọn xấu mua chuộc trở về với nhân dân. Cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh Lai Châu, Hà Tĩnh, ngày đêm “bốn cùng” với dân tộc La Hủ ở Mường Tè, dân tộc Chứt ở bản Rào Tre, xã Hương Liên, huyện Hương Khê, với một suy nghĩ nung nấu: Phải làm mọi cách để bảo tồn bằng được những dân tộc này đang trên bờ tuyệt chủng và các chiến sĩ Biên phòng đã làm được điều đó. Ngày nay, dân tộc Chứt ở Hà Tĩnh, người La Hủ ở Lai Châu… đã được BĐBP, cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương chăm lo chu đáo, đời sống của bà con đang được tốt dần lên.

PV: Trong các câu chuyện đó, Chính ủy là “người trong cuộc” của câu chuyện nào? Có khi nào, Chính ủy cảm thấy “khó xử” trong các tình huống cần giải quyết mối quan hệ quân - dân?

Trung tướng Phạm Huy Tập: Tình cảm của cán bộ, chiến sĩ quân hàm xanh luôn đẫm đầy trong công tác bảo tồn dân tộc Chứt, người La Hủ và luôn có trách nhiệm đối với cuộc sống mưu sinh của đồng bào các dân tộc ở mọi miền biên cương, hải đảo của Tổ quốc. Dựa vào nhân dân, dựa vào cấp ủy, chính quyền và phối hợp chặt chẽ với các lực lượng ở biên giới, biển - đảo, BĐBP luôn trân trọng giữ gìn và vun đắp tình cảm quân - dân như cá với nước. Đó chính là nét đẹp truyền thống của quân đội ta và của BĐBP. Với tôi, có những câu chuyện cảm động, những ấn tượng tốt đẹp về sự giúp đỡ và tình cảm của đồng bào nơi biên giới, biển - đảo đầu những năm 80 ở biên giới phía Bắc, cuối những năm 90 ở vùng đất Tây Nguyên, đầu những năm 2000 ở vùng biển miền Trung… mà suốt cuộc đời  tôi sẽ ghi nhớ mãi.

Không để đồng bào dân tộc đói cơm, nhạt muối, mù chữ

PV: Nói đến người lính Biên phòng, bao giờ chúng ta cũng nghĩ đến những “Thầy giáo quân hàm xanh”, “Thầy thuốc quân hàm xanh”, “Chiến sĩ tuyên truyền văn hóa quân hàm xanh” và “Cán bộ xã quân hàm xanh”… Hình ảnh ấy gợi cho chúng ta những suy nghĩ gì về người lính Biên phòng - Những cán bộ dân vận nơi “phên giậu” quốc gia?

Trung tướng Phạm Huy Tập: Như trên tôi đã nói, BĐBP luôn coi đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt. Với tình cảm sâu đậm ấy, cán bộ, chiến sĩ quân hàm xanh không thể để bà con đói cơm, nhạt muối, mù chữ, bệnh tật, văn hóa phai nhạt, thiếu cán bộ, thiếu đảng viên… Đồng bào các dân tộc thiếu thốn khó khăn, cũng như chính BĐBP khó khăn, thiếu thốn vậy. Vì thế hình ảnh thầy giáo quân hàm xanh, thầy thuốc quân hàm xanh, cán bộ xã quân hàm xanh chính là nét đẹp truyền thống của BĐBP, coi biên giới là quê hương, bà con các dân tộc là anh em ruột thịt của mình. Đó không đơn thuần chỉ là cán bộ dân vận nữa, mà thực sự quân với dân đã hòa làm một, như thể “môi hở thì răng lạnh” vậy.

Cán bộ, chiến sĩ Biên phòng tham gia tích cực vào chương trình “Áo ấm biên cương”. Ảnh: T.H.

PV: Trong bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới và vận động quần chúng, vai trò của già làng, trưởng bản, người có uy tín cao trong cộng đồng có vai trò rất quan trọng. Đồng chí có thể chia sẻ thêm về nội dung này? Xin Chính ủy kể một vài câu chuyện thực tế nói lên thành công của lực lượng BĐBP trong vận động, tranh thủ và phối hợp với đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín cao của công tác dân vận?

Trung tướng Phạm Huy Tập: Trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, Đảng ủy - Bộ tư lệnh BĐBP luôn trân trọng và đánh giá cao vai trò, công sức và trí tuệ của các cụ, các ông, các bà, các già làng, trưởng thôn bản, người có uy tín cao trong các dân tộc, tôn giáo… đã tích cực tham gia cùng với con cháu và cán bộ, chiến sĩ BĐBP xây dựng, quản lý và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới, vùng biển - đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Coi đó là sự động viên, khích lệ vô cùng quý báu của các bậc cao niên đối với sự nghiệp xây dựng, quản lý và bảo vệ biên giới nói chung và xây dựng BĐBP nói riêng. Những tấm gương người cao tuổi, già làng, trưởng thôn bản tham gia cùng BĐBP bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới có rất nhiều, chỉ xin được kể một vài cụ tiêu biểu: Cụ Khiêu Kiêm 92 tuổi, dân tộc Khơ-me, ở xã Mỹ Đức, thị xã Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang, tuy tuổi cao sức yếu, nhưng nhiều năm qua vẫn cùng con cháu bảo vệ đường biên, cột mốc tuyến biên giới Việt Nam - Cam-pu-chia. Cụ Khiêu Kiêm còn cung cấp cho BĐBP hơn 40 tin tức có giá trị về bảo vệ an ninh biên giới Tổ quốc. Cụ Phạm Thoại Tuyền 70 tuổi, dân tộc Kinh, ở huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, nhiều năm qua đã dày công sưu tầm, lưu trữ hàng chục di chỉ, chứng tích của Hoàng Sa Bắc Hải để cung cấp cho cơ quan chức năng bảo tồn và phát huy các giá trị lịch sử, văn hóa để tri ân các bậc tiền nhân và các hùng binh Trường Sa. Ông Phản Xạ Chô 64 tuổi, dân tộc La Hủ, xã Pa Ủ, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu, đã cùng cán bộ, chiến sĩ Biên phòng vận động bà con dân tộc mình sống rải rác trên những triền núi cao, về sinh sống tập trung tại một địa điểm, để “Bảo tồn và phát triển bền vững dân tộc La Hủ”.

“Khoảng lặng” trên những nẻo biên cương

PV: Trong quá trình làm báo, chúng tôi cũng có dịp đến nhiều vùng biên cương xa xôi, khó khăn của Tổ quốc, như Lũng Cú (Hà Giang), cửa khẩu Tây Trang (Điện Biên), các trạm Biên phòng thuộc huyện Chư Prông-Gia Lai… Đến đây mới thấu hiểu, trong thời bình nhưng vẫn có rất nhiều hy sinh thầm lặng, thậm chí hy sinh tính mạng của các chiến sĩ quân hàm xanh vì bình yên nơi biên cương Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân…

Trung tướng Phạm Huy Tập: Cảm ơn các anh đã có sự chia sẻ, đồng cảm với những khó khăn, gian khổ của lực lượng Biên phòng chúng tôi. Dù nhiệm vụ ngày một năng nề, phải đối mặt với nhiều thử thách nhưng lực lượng Biên phòng luôn xuất hiện những tấm gương sáng ngời chủ nghĩa anh hùng cách mạng, sẵn sàng hy sinh vì sự bình yên nơi biên cương Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân. Đó là tấm gương của Thiếu tá QNCN Danh Trường Danh, BĐBP tỉnh Kiên Giang, mặc dù cuộc sống còn rất nhiều khó khăn thiếu thốn, nhưng vẫn cùng cả gia đình cưu mang, đùm bọc, nuôi dạy hai cháu bé mồ côi (con của người bạn) bị nhiễm HIV/AIDS trong nhiều năm liền, làm xúc động đồng bào cả nước. Là Đại úy Lù Công Thắng, BĐBP tỉnh Sơn La, vợ không có công ăn việc làm, con còn nhỏ, lại nuôi hai cụ già trên 80 tuổi, nhưng vẫn dũng cảm đấu tranh chống tội phạm ma túy trên tuyến biên giới Việt - Lào. Đồng chí đã anh dũng hy sinh, được truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Còn rất nhiều tấm gương dũng cảm, quên mình và hy sinh thầm lặng của cán bộ, chiến sĩ BĐBP trong giúp dân xóa đói giảm nghèo, đấu tranh chống các loại tội phạm, tham gia cứu hộ, cứu nạn, phòng, chống thiên tai thảm họa và công tác phân giới cắm mốc…

PV: Khi đến thăm cán bộ, chiến sĩ Biên phòng, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, điều gì đồng chí quan tâm nhất? Để làm tốt hơn công tác vận động quần chúng, điều còn trăn trở, băn khoăn của đồng chí hiện nay là gì?

Trung tướng Phạm Huy Tập: Hiện nay, cuộc sống vật chất và tinh thần của cán bộ, chiến sĩ BĐBP ở các đơn vị vùng sâu, vùng xa tuy đã được cải thiện một bước, nhưng vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn, thiếu thốn. Đảng ủy, Bộ tư lệnh BĐBP đang tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và các bộ, ngành, từng bước khắc phục khó khăn, thiếu thốn, để cán bộ, chiến sĩ yên tâm công tác, gắn bó lâu dài với biên giới và BĐBP. Từ đó nói lên rằng, Đảng ủy, Bộ tư lệnh BĐBP còn băn khoăn, trăn trở: Để làm tốt công tác vận động quần chúng trong tình hình hiện nay, ngoài việc xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên trách đủ mạnh, Đảng và Nhà nước cần sớm ổn định đời sống của nhân dân vùng biên giới, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng bền vững, lâu dài cho miền núi và dân tộc; cần có chiến lược tốt về dân tộc và tôn giáo, góp phần tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới Tổ quốc.

PV: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!

TRẦN HOÀNG – TRỊNH DŨNG (thực hiện)