Những bài học lịch sử vẹn nguyên tính thời sự

Phóng viên (PV): Thưa đồng chí, trước hết, xin được gửi lời cảm ơn đến lãnh đạo Bộ tư lệnh TP Hồ Chí Minh và cá nhân đồng chí Chính ủy đã tạo điều kiện cho cán bộ, phóng viên Báo Quân đội nhân dân được tham gia, đồng hành với nhiều hoạt động của LLVT thành phố trong thời gian qua.

Đại tá Nguyễn Thành Trung: Vâng! Hòa cùng với bầu không khí chung của quân và dân cả nước, cán bộ, chiến sĩ LLVT TP Hồ Chí Minh đã và đang sôi nổi tổ chức, tham gia các hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2-9, 80 năm Ngày Nam Bộ kháng chiến và 80 năm Ngày truyền thống LLVT TP Hồ Chí Minh... Chúng tôi rất vui mừng khi có sự đồng hành của lực lượng báo chí, truyền thông, góp phần lan tỏa hình ảnh và các giá trị văn hóa của LLVT thành phố trong đời sống xã hội, trong đó có dấu ấn quan trọng của Báo Quân đội nhân dân. Cùng với đẩy mạnh phong trào thi đua và tổ chức chuỗi hoạt động chào mừng, Bộ tư lệnh TP Hồ Chí Minh phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy đã tổ chức Hội thảo khoa học “LLVT TP Hồ Chí Minh 80 năm xứng danh truyền thống anh hùng”. Cuộc hội thảo có sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà khoa học, anh hùng, tướng lĩnh... Tham luận của nhiều đại biểu đã khẳng định sự ra đời, lớn mạnh của LLVT TP Hồ Chí Minh gắn liền với lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc, trong đó Nam Bộ kháng chiến là một mốc son chói lọi...

leftcenterrightdel

  Đại tá Nguyễn Thành Trung.

PV: Sự kiện Nam Bộ kháng chiến ngày 23-9-1945 đã để lại nhiều bài học quý báu cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta. Với LLVT TP Hồ Chí Minh, bên cạnh những bài học chung, còn có những dấu ấn đặc trưng, thưa đồng chí?

Đại tá Nguyễn Thành Trung: Đúng vậy! Nam Bộ kháng chiến bùng nổ ngày 23-9-1945 đã ghi một dấu son chói lọi trong lịch sử dân tộc. Bằng ý chí sắt đá, tinh thần dám đánh, biết đánh, sáng tạo trong tổ chức lực lượng, cha ông ta đã biến sông rạch, cầu đường, đô thị... thành chiến lũy, pháo đài ngăn bước quân thù. Bên cạnh những bài học quý báu đã được lịch sử đúc kết, với LLVT thành phố, chúng tôi nhấn mạnh đến 3 yếu tố nổi bật. Trước hết là bài học về lòng dân, nhân tố quyết định mọi thắng lợi. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân Nam Bộ đã che chở, nuôi dưỡng bộ đội và trực tiếp cầm vũ khí đánh giặc. Thứ hai là bài học về chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diện, dựa vào dân để đánh giặc. Và thứ ba là bài học về tinh thần sáng tạo, linh hoạt, biết tận dụng mọi yếu tố địa hình, địa vật để tổ chức lực lượng, kết hợp giữa chính quy và du kích, giữa nông thôn và đô thị, biến mỗi mái nhà, con đường, cây cầu, bờ kênh rạch... thành pháo đài, chiến lũy.

80 năm qua, những bài học đó vẫn còn nguyên giá trị, có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh ở TP Hồ Chí Minh hôm nay.

PV: Có thể nói, từ tinh thần “biết đánh, dám đánh” và khí phách “Độc lập hay là chết” của Nam Bộ kháng chiến, quân dân Sài Gòn-TP Hồ Chí Minh đã hun đúc nên bản lĩnh đặc biệt trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Đồng chí nhìn nhận thế nào về sự kế thừa và phát huy truyền thống ấy trong công tác xây dựng khu vực phòng thủ (KVPT) hiện nay?

Đại tá Nguyễn Thành Trung: Nhìn lại từ Nam Bộ kháng chiến đến cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, ta thấy rõ sức mạnh của sự sáng tạo, linh hoạt. Người dân Củ Chi với hệ thống địa đạo, nhân dân Sài Gòn với phong trào “biến nhà thành pháo đài”, các chiến sĩ biệt động kiên cường, mưu trí chiến đấu ngay giữa lòng đô thị, ngay trong lòng địch... tất cả đều cho thấy khả năng phát huy trí tuệ và bản lĩnh sáng tạo của quân và dân ta trong những điều kiện khó khăn, thử thách nhất.

Trong xây dựng KVPT hiện nay, chúng tôi quán triệt sâu sắc quan điểm lấy dân làm gốc, củng cố “thế trận lòng dân”, đồng thời phát huy yếu tố sáng tạo, chủ động trong tổ chức lực lượng. Đặc biệt, TP Hồ Chí Minh sau khi hợp nhất 3 địa phương là đô thị đặc biệt, bờ biển dài, nhiều sông, rạch, cơ sở hạ tầng hiện đại... Đây vừa là lợi thế vừa là thách thức trong xây dựng KVPT. Bài học từ truyền thống của cha ông cho thấy, phải biết biến lợi thế địa hình thành sức mạnh phòng thủ, tổ chức lực lượng linh hoạt, ứng phó hiệu quả với mọi tình huống, không để bị động, bất ngờ...

Vận dụng linh hoạt, sáng tạo kinh nghiệm của cha ông

PV: Vậy những bài học của Nam Bộ kháng chiến được vận dụng, phát huy trong thực hiện nhiệm vụ của LLVT thành phố giai đoạn hiện nay như thế nào, thưa đồng chí?

Đại tá Nguyễn Thành Trung: Trong nhiều năm qua, Đảng ủy, Bộ tư lệnh TP Hồ Chí Minh luôn tham mưu cho Thành ủy, UBND thành phố phát huy những bài học lịch sử vào thực tiễn. Có thể khái quát trên các yếu tố chính, đó là chú trọng xây dựng “thế trận lòng dân”, coi đây là nhân tố cốt lõi của KVPT. Mô hình ban chỉ huy phòng thủ khu vực bước đầu được triển khai, song từ những kinh nghiệm xây dựng, hoạt động hiệu quả của các KVPT quận, huyện và thành phố trước đây, đã huy động được sức dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn chặt với thế trận an ninh nhân dân. Các đơn vị bộ đội cùng với lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên được củng cố, huấn luyện sát thực tiễn. Mô hình dân quân biển, dân quân cơ động ở các khu vực trọng yếu đã được xây dựng, hoạt động hiệu quả. Gắn kết chặt chẽ giữa nhiệm vụ quốc phòng với phát triển kinh tế-xã hội. Hiện nay, TP Hồ Chí Minh được quy hoạch thành “siêu đô thị quốc tế”, đòi hỏi phải xây dựng KVPT ngày càng vững chắc. Tốc độ phát triển càng nhanh thì yêu cầu giữ vững ổn định chính trị, quốc phòng, an ninh  càng cao.

leftcenterrightdel

Cán bộ, chiến sĩ LLVT TP Hồ Chí Minh biểu diễn võ thuật tại Lễ ra quân huấn luyện năm 2025. Ảnh: HỮU TÂN 

PV: Chúng tôi thấy trong những năm gần đây, TP Hồ Chí Minh đã tổ chức diễn tập KVPT với quy mô, hình thức có nhiều đổi mới...

Đại tá Nguyễn Thành Trung: Các cuộc diễn tập KVPT ở TP Hồ Chí Minh, Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu những năm qua, nhất là cuối năm 2024 đã được tổ chức rất bài bản. Đây không chỉ là những cuộc diễn tập hiện đại mà còn là minh chứng cho việc kế thừa những bài học từ truyền thống. Trong diễn tập, chúng tôi đã mô phỏng nhiều tình huống chiến đấu đô thị, tác chiến trong điều kiện địa hình hỗn hợp, điều mà cha ông ta từng vận dụng thành công trong các cuộc kháng chiến.

Điểm mới trong diễn tập KVPT là sự tham gia hiệp đồng của nhiều lực lượng, từ quân sự, công an, biên phòng đến các cơ quan, ban, ngành, doanh nghiệp. Qua đó khẳng định rằng, xây dựng KVPT hôm nay chính là sự tiếp nối truyền thống “toàn dân kháng chiến” của cha ông...

PV: Hiện nay, các thách thức an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh... cũng tác động mạnh đến nhiệm vụ quốc phòng. Theo đồng chí, cần những khâu đột phá gì để nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của LLVT TP Hồ Chí Minh?

Đại tá Nguyễn Thành Trung: Bối cảnh mới đặt ra nhiều yêu cầu mới. LLVT TP Hồ Chí Minh xác định tiếp tục đột phá nâng cao chất lượng tuyển quân, xây dựng LLVT chính quy, tinh nhuệ, tiến lên hiện đại; đổi mới phương pháp huấn luyện, lấy thực hành, diễn tập làm chính, sát thực tiễn đô thị đặc thù của TP Hồ Chí Minh. Phát triển các lực lượng chuyên sâu như dân quân thường trực, dân quân trinh sát, dân quân y tế, lực lượng tác chiến không gian mạng; kết hợp chặt chẽ huấn luyện quân sự với giáo dục chính trị, xây dựng bản lĩnh, ý chí kiên cường, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Chúng tôi ý thức sâu sắc rằng, xây dựng LLVT vững mạnh, xây dựng KVPT vững chắc chính là củng cố nền tảng để TP Hồ Chí Minh phát triển nhanh, bền vững, vươn tầm khu vực và thế giới. Đó cũng là cách thiết thực nhất để chúng ta tri ân, tưởng nhớ những thế hệ đi trước đã hy sinh cho độc lập, tự do của Tổ quốc.

PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!

TÙNG VIÊN (thực hiện)