“Sửa sang binh khí” - điều quan trọng đầu tiên

Phóng viên (PV): Trong Binh thư yếu lược có viết: “Cái đạo mạnh binh để chiến thắng có 5 điều: Sửa sang binh khí; có đủ quân lính và xe cộ; súc tích nhiều; rèn luyện sĩ tốt; kén được tướng giỏi”. Như vậy, “sửa sang binh khí” là điều quan trọng đầu tiên. Nhìn từ lịch sử hàng nghìn năm của dân tộc ta, truyền thống chế tạo vũ khí đánh giặc của cha ông có thể được khái lược như thế nào, thưa đồng chí?

Trung tướng Nguyễn Mạnh Hùng: Nếu nói khái lược về truyền thống này thì tôi cho rằng, cùng với những chiến công đánh thắng biết bao kẻ thù có tiềm lực hơn ta gấp nhiều lần, giữ vững độc lập, tự do, nhân dân ta dù trong hoàn cảnh nào cũng đã thể hiện tinh thần sáng tạo, tài năng chế tạo vũ khí đánh giặc, cứu nước. tự chế tạo ra vũ khí để chiến thắng kẻ thù xâm lược là một kỳ công của dân tộc Việt Nam ta, là một trong những nguyên nhân tạo nên những chiến công hiển hách và trở thành truyền thống quý báu của nhân dân ta trong lịch sử.

Tóm tắt những điểm nổi bật trong suốt hơn 20 thế kỷ thời kỳ cổ-trung đại (từ thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên đến thế kỷ thứ 18), dân tộc Việt Nam phải tiến hành hơn 20 cuộc chiến tranh bằng chính vũ khí do ta chế tạo chống lại những kẻ thù hung bạo, tàn ác và giành thắng lợi. Những vũ khí tiêu biểu có thể phân làm hai loại, đó là: Vũ khí dùng sức mạnh cơ học để sát thương và vũ khí sử dụng uy lực của thuốc nổ (thuốc súng).

Lịch sử chế tạo vũ khí dùng sức mạnh cơ học để sát thương mà cha ông ta đã thực hiện như các loại: Giáo, mũi trường, câu liêm, kiếm, lao, móc câu, mũi tên, mũi chông, củ ấu, chông 3 cạnh... Ngoài ra còn có các loại vũ khí làm từ tre, nứa như cung tên, nỏ, bẫy... hay những địa hình bất lợi tự nhiên.

Từ thế kỷ 13 đến thế kỷ 19, ở Việt Nam đã sản xuất nhiều loại hỏa khí với nhiều tên gọi khác nhau. Cha ông ta đã từng sản xuất vũ khí sử dụng uy lực của thuốc nổ (thuốc súng) để sát thương như: súng lệnh, súng thần công, đạn súng lệnh...

leftcenterrightdel
Trung tướng Nguyễn Mạnh Hùng, Chính ủy Tổng cục Công nghiệp quốc phòng. Ảnh: NGỌC MAI.

PV: Nhận thức được vị trí, vai trò của việc “sửa sang binh khí” như cha ông đã truyền lại, ngay từ những tuần lễ đầu tiên của chính quyền cách mạng, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ thị thành lập tổ chức quân giới. Trong giai đoạn thiếu thốn, khó khăn trăm bề ấy, có thể nói ngành quân giới đã bắt đầu từ con số không...

Trung tướng Nguyễn Mạnh Hùng: Đúng là như vậy. Như chúng ta đã biết, ngày 15-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký chỉ thị thành lập Phòng Quân giới trực thuộc Bộ Quốc phòng (tiền thân của ngành CNQP ngày nay) với hai nhiệm vụ: Thu thập, mua sắm vũ khí và tổ chức cơ sở sản xuất vũ khí chuẩn bị cho đất nước đứng lên chống thực dân Pháp xâm lược, bảo vệ chính quyền non trẻ.

Ra đời trong bối cảnh Cách mạng Tháng Tám năm 1945 vừa thành công, nhà nước công nông đang phải đối phó với muôn vàn khó khăn, thử thách trước thù trong, giặc ngoài và “giặc đói”, “giặc dốt” hoành hành, ngành quân giới đứng trước một thực tế: tất cả đều là con số không. Không có các cơ sở sản xuất công nghiệp cơ bản như điện, hóa chất, luyện kim...; không có các thiết bị công nghệ sản xuất quốc phòng; không có các loại vật tư, nguyên liệu cốt yếu... Thực tế đó không làm nản lòng những cán bộ được Bác Hồ tin cậy giao nhiệm vụ. Quyết tâm thực hiện chỉ thị của Người, với lòng yêu nước nồng nàn và nhiệt huyết của những người dân mất nước vừa giành được độc lập, đông đảo trí thức, công nhân và các tầng lớp nhân dân đã tự nguyện đóng góp vàng, bạc, máy móc, nhà cửa, trí tuệ cùng sức lực của mình để xây dựng các cơ sở sản xuất vũ khí cho cách mạng. Chỉ một thời gian ngắn, khắp đất nước đã ra đời hàng trăm binh công xưởng sản xuất các loại vũ khí thông thường, chuẩn bị cho quân dân ta thực hiện cuộc chiến tranh nhân dân rộng khắp. Ngành quân giới đã “từ không đến có”...

PV: Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, có thể nói bằng sự sáng tạo tuyệt vời, những nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, sản xuất, cải tiến vũ khí của chúng ta đã làm lay chuyển cục diện chiến trường. Đồng chí có thể nêu một số ví dụ về các sản phẩm đặc biệt đó?

Trung tướng Nguyễn Mạnh Hùng: Nói về những nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, sản xuất vũ khí trong hai cuộc kháng chiến thì có rất nhiều sản phẩm. Tôi chỉ nêu một số sản phẩm tiêu biểu. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, tiêu biểu có hai cụm công trình được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh, đó là: Một số vũ khí đặc biệt về súng không giật như: SKZ và SS của đồng chí Nguyễn Trinh Tiếp, Lê Tâm và các cộng tác viên. Thứ hai là cụm công trình nghiên cứu chỉ đạo kỹ thuật chế tạo vũ khí súng Bazooka, SKZ, đạn bay của đồng chí Trần Đại Nghĩa.

Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước có các sáng kiến đặc sắc như: Cải tiến vũ khí, khí tài phòng không góp phần tích cực vào việc bắn rơi nhiều máy bay hiện đại của Mỹ, trong đó có “pháo đài bay” chiến lược B-52; nghiên cứu, chế tạo và ứng dụng thành công các thiết bị phóng từ đặt trên xe ô tô, ca nô để rà phá bom, mìn, thủy lôi, khai thông các tuyến đường bộ, đường thủy; nghiên cứu, chế tạo thành công một số loại vũ khí trang bị cho bộ đội đặc công; tổ chức sản xuất một số loại vũ khí mà chiến trường rất cần như súng cối 81mm, súng và đạn chống tăng CT62, mìn định hướng... Triệt để tận dụng nguồn vũ khí thu được của địch trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp như súng trường Mass, tiểu liên Tulle... tiến hành sửa chữa, cải biên gửi vào chiến trường. Sản xuất ra những khẩu súng ngựa trời, súng SKZ sử dụng trong các trận chống địch càn quét ở nhiều địa phương đạt hiệu quả cao...

Những dấu mốc trong hành trình mới

PV: Sau Đại thắng mùa Xuân 1975, ngành quân giới bước sang chặng đường phát triển mới-ngành CNQP và sau này là Tổng cục CNQP. Thời kỳ mới, có những dấu mốc quan trọng nào trong hành trình hội nhập và phát triển của Tổng cục CNQP, thưa đồng chí chính ủy?

Trung tướng Nguyễn Mạnh Hùng: Các dấu mốc trong chặng đường phát triển của ngành CNQP gắn liền với những chủ trương, định hướng lớn của Đảng, thể hiện ở các nghị quyết của Đảng. Dấu mốc rất quan trọng đầu tiên trong thời kỳ mới, theo tôi là khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 05-NQ/TW (khóa VII) về xây dựng và phát triển CNQP đến năm 2000. Ngày 16-6-2003, Bộ Chính trị ra Nghị quyết số 27-NQ/TW (khóa IX) về xây dựng và phát triển CNQP đến năm 2010. Tiếp đó, ngày 16-7-2011, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TW về xây dựng phát triển CNQP đến năm 2020 và những năm tiếp theo. Tổng cục CNQP tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đề xuất để Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Kế hoạch xây dựng phát triển CNQP đến năm 2015; gần đây là Quy hoạch xây dựng và phát triển CNQP đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035.

Từ chương trình đầu tư phát triển CNQP, nhiều sản phẩm vũ khí trang bị do CNQP Việt Nam sản xuất đã đạt trình độ khoa học công nghệ ngang tầm khu vực và thế giới, được cán bộ, chiến sĩ trong quân đội và bạn bè quốc tế đánh giá cao. Tiêu biểu như: Súng BB thế hệ mới; súng và đạn chống tăng; súng và đạn cối các loại; khí tài ngắm bắn đêm; tên lửa phòng không tầm thấp; tàu pháo, tàu tên lửa; tàu cảnh sát biển, tàu kiểm ngư, tàu tìm kiếm cứu nạn tàu ngầm đa năng và các tàu chuyên dụng, bổ trợ hiện đại; thuốc nổ mạnh TNT, hexogen, thuốc phóng hỏa thuật; các loại đạn như: Đạn pháo chiến dịch, đạn pháo cao xạ và đạn pháo các loại cho hải quân...

leftcenterrightdel
Trung tướng Trần Hồng Minh, Chủ nhiệm Tổng cục Công nghiệp quốc phòng kiểm tra hoạt động sản xuất quốc phòng tại Xí nghiệp 23 (Nhà máy Z199). Ảnh: MINH TUẤN.

PV: Tự hào với truyền thống 75 năm ra đời, trưởng thành và phát triển, trong những năm tới, Tổng cục CNQP cần tiếp tục phát triển theo định hướng lớn như thế nào?

Trung tướng Nguyễn Mạnh Hùng: Những chủ trương, định hướng lớn cùng với các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp xây dựng, phát triển CNQP trong những năm tới đã được thảo luận sâu rộng và thông qua tại Đại hội Đảng bộ Tổng cục CNQP lần thứ X vừa qua. Tôi nhấn mạnh một số nội dung cơ bản như sau:

Về phương hướng chung: Từng bước xây dựng và phát triển CNQP theo hướng tự chủ, tự cường, hiện đại và lưỡng dụng, trở thành mũi nhọn của công nghiệp quốc gia, góp phần thực hiện chủ trương hiện đại hóa quân đội, nâng cao tiềm lực, sức mạnh quân sự, quốc phòng của đất nước.

Về mục tiêu, giải pháp chủ yếu: Hoàn thiện tổ chức và thể chế quản lý về CNQP. Tăng cường đầu tư công nghệ, nghiên cứu, chế tạo vũ khí trang bị kỹ thuật, tập trung vào các loại vũ khí trang bị kỹ thuật mới, hiện đại, phù hợp với yêu cầu tác chiến của quân đội. Hoàn thành tốt nhiệm vụ sản xuất quốc phòng, hoàn thiện công nghệ sản xuất, nâng cao chất lượng các sản phẩm quốc phòng và bảo đảm an toàn trong sản xuất. Xây dựng Đảng bộ tổng cục thực sự vững mạnh tiêu biểu về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức...

Trong thực hiện nhiệm vụ chính trị cần chú trọng tiếp tục triển khai Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 16-7-2011 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển CNQP đến năm 2020 và những năm tiếp theo; các đề án, quy hoạch, kế hoạch về xây dựng, phát triển CNQP. Tham mưu triển khai phát triển một số lĩnh vực công nghệ để trở thành mũi nhọn của công nghiệp quốc gia, tập trung vào công nghệ cơ khí chính xác, hóa nổ, quang điện tử, điều khiển tự động, công nghệ thông tin, an toàn mạng, công nghệ chế tạo hợp kim, vật liệu mới...

Luôn coi trọng xây dựng, sử dụng nguồn nhân lực, công tác đào tạo cán bộ khoa học công nghệ quân sự cho công nghiệp quốc phòng, đặc biệt là đào tạo đội ngũ cán bộ thiết kế và công nghệ các ngành đặc thù. Đây là vấn đề then chốt để làm chủ khoa học kỹ thuật tiên tiến, hiện đại, từ đó nghiên cứu, thiết kế, chế tạo vũ khí có chất lượng cao, góp phần nâng cao sức chiến đấu và khả năng sẵn sàng chiến đấu của LLVT nhân dân.

PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí chính ủy!

VĨNH THĂNG - BÍCH TRANG (thực hiện)