Cho đến tháng 10-1971, quân đội Mỹ đã phun rải khoảng 80 triệu lít chất độc hóa học, trong đó 61% là chất độc da cam, chứa 366kg dioxin-chất độc nhất trong các chất độc mà con người từng biết đến hồi bấy giờ, xuống gần 1/4 diện tích miền Nam Việt Nam. Chất độc da cam/dioxin đã tác động xấu, lâu dài đến môi trường, hệ sinh thái và sức khỏe con người. Hơn 4,8 triệu người Việt Nam đã bị phơi nhiễm, trong đó hơn 3 triệu người là nạn nhân chất độc da cam (NNCĐDC). Hàng trăm nghìn nạn nhân đã chết; hàng trăm nghìn người khác hằng ngày, hằng giờ phải vật lộn với bệnh tật hiểm nghèo; hàng vạn trẻ em sinh ra bị dị dạng, dị tật bẩm sinh. Nhiều gia đình có 3 thế hệ là nạn nhân, hoặc không còn duy trì được nòi giống; nhiều phụ nữ không có được hạnh phúc làm vợ, làm mẹ; di chứng đã truyền sang thế hệ thứ 3, thứ 4. Cho đến nay, nỗi đau da cam vẫn hiện hữu và còn kéo dài...

Để nhắc nhớ về thảm họa chất độc da cam/dioxin, kêu gọi cộng đồng xã hội chung tay xoa dịu nỗi đau da cam, ngày 10-8 hằng năm được lấy là Ngày vì NNCĐDC Việt Nam, Ngày quốc tế đoàn kết với NNCĐDC Việt Nam. Những năm qua, công cuộc khắc phục hậu quả chất độc hóa học, chăm sóc, giúp đỡ NNCĐDC luôn nhận được sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành và cả hệ thống chính trị. Nhiều chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đã được ban hành và thực thi, nhằm đẩy nhanh việc khắc phục hậu quả chất độc hóa học; giải quyết và bảo đảm chế độ, chính sách đối với NNCĐDC.

leftcenterrightdel
Lãnh đạo Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam tặng quà nạn nhân chất độc da cam và người có công với cách mạng huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa, tháng 1-2021. Ảnh: HÀ ANH 

Ngày 10-1-2004, Hội NNCĐDC/dioxin Việt Nam (VAVA) được thành lập. Trải qua hơn 17 năm xây dựng và hoạt động, với tinh thần “Đoàn kết-nghĩa tình-trách nhiệm vì NNCĐDC”, hội NNCĐDC/dioxin các cấp đã vượt qua nhiều khó khăn, xây dựng tổ chức hội vững mạnh, không ngừng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước giao.

Hội đã tập hợp, đoàn kết, động viên hội viên, nạn nhân vượt khó vươn lên hòa nhập cộng đồng; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của hội viên; đề xuất, kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền bổ sung, sửa đổi chế độ, chính sách đối với NNCĐDC; chủ động tham mưu, đề xuất và vận động các nguồn lực xã hội để chăm sóc, giúp đỡ NNCĐDC. Hội đã vận động Quỹ NNCĐDC được hơn 2.665 tỷ đồng; trong đó, các tổ chức, cá nhân trong nước đóng góp hơn 1.745 tỷ đồng; các tổ chức quốc tế đóng góp được gần 135 tỷ đồng; hiện vật quy ra tiền là hơn 785 tỷ đồng. Cùng với 26 trung tâm bảo trợ xã hội đang hoạt động trong cả nước và Phong trào thi đua Vì NNCĐDC do Hội NNCĐDC/dioxin phát động, tháng 6-2011 Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động Phong trào “Hành động vì NNCĐDC", đã vận động, huy động nguồn lực xã hội ở trong và ngoài nước trị giá hàng trăm tỷ đồng để giúp NNCĐDC làm nhà, sửa chữa nhà, phục hồi chức năng, khám chữa bệnh, dạy nghề, nuôi dưỡng, hỗ trợ học bổng, cho vay vốn sản xuất, tặng quà nhân dịp lễ, tết... góp phần giúp NNCĐDC xoa dịu nỗi đau, vượt qua khó khăn, mặc cảm, vươn lên hòa nhập cộng đồng.

leftcenterrightdel
Lãnh đạo Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam trao xe lăn tặng nạn nhân chất độc da cam tại Hà Nội, tháng 5-2021. Ảnh: HÀ ANH 

Cùng với đó, hội luôn đồng hành và thể hiện rõ vai trò nòng cốt trong đấu tranh đòi công lý cho NNCĐDC, buộc Mỹ phải có trách nhiệm tham gia khắc phục hậu quả chất độc hóa học do họ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam. Điển hình, năm 2004 và đầu năm 2005, phong trào ký tên ủng hộ VAVA và các nạn nhân kiện những công ty hóa chất Hoa Kỳ đã thu thập được hơn 12,5 triệu chữ ký và hơn 700.000 người đăng ký ký tên trên internet. Nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân, đồng bào ta ở nước ngoài... đã chia sẻ nỗi đau và luôn đồng hành với các cấp hội chăm sóc, giúp đỡ và ủng hộ cuộc đấu tranh đòi công lý cho NNCĐDC/dioxin Việt Nam. Hội cũng sẽ tiếp tục ủng hộ những người bị nhiễm CĐDC do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam kiện các công ty hóa chất của Mỹ, đòi bồi thường thiệt hại, như trường hợp bà Trần Tố Nga, Việt kiều sinh sống tại Pháp đang thực hiện.

Phát huy truyền thống, kết quả đạt được, với trách nhiệm và sứ mệnh cao cả của mình, thời gian tới, Hội NNCĐDC/dioxin Việt Nam tiếp tục chung sức, đồng lòng, nâng cao hiệu quả hoạt động đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân, xứng đáng là chỗ dựa vững chắc, mái ấm nghĩa tình của NNCĐDC.

Trung tướng, PGS, TS ĐẶNG NAM ĐIỀN, Phó chủ tịch, Tổng thư ký Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam