Trước yêu cầu bảo đảm vận chuyển trên tuyến đường Trường Sơn, phục vụ chiến đấu, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, ngày 17-1-1975, Bộ tư lệnh Trường Sơn ra Quyết định thành lập Trung đoàn Công binh 575 (tiền thân của Lữ đoàn 575, Quân khu 1 ngày nay). Đại tá Nông Văn Đăng, Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 575 tự hào khi nhắc tới những chiến công của đơn vị: “Ngay sau khi thành lập, Trung đoàn 575 nhanh chóng củng cố đội hình, cơ động lực lượng, tổ chức bắc cầu phà, rà phá, khắc phục hậu quả bom, mìn, vật cản phục vụ Chiến dịch Tây Nguyên. Ở chiến dịch này, đơn vị được giao nhiệm vụ mở đường bí mật, bảo đảm hệ thống cầu phà vượt sông Sêrêpốk thuộc tỉnh Đắk Lắk cho lực lượng của Trung đoàn 148, Sư đoàn 316 và Trung đoàn 95B, Sư đoàn 325 tiếp cận mục tiêu, tiến công trên hướng Bắc, Tây Bắc Buôn Ma Thuột. Bộ đội Công binh mở đường đến đâu, ngụy trang đến đó; có đoạn phải cưa cây sát gốc, sâu vào thân từ 2/3 đến 3/4 để xe tăng húc đổ, giúp cho việc cơ động được nhanh chóng, bất ngờ”.

leftcenterrightdel

Thủ trưởng Bộ tư lệnh Quân khu 1 kiểm tra trang bị của Lữ đoàn 575. Ảnh do đơn vị cung cấp

Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, Trung đoàn 575 được giao nhiệm vụ bảo đảm công binh cho Quân đoàn 3 trên hướng tiến công Tây Bắc của Sài Gòn. Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn đã mở được 90km đường (chủ yếu là đường vòng tránh, đường bến vượt), bảo đảm sửa chữa 280km đường cũ, tổ chức bến vượt cho 3.450 xe-máy các loại, tháo dỡ vật cản của địch... góp phần làm nên thắng lợi của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.     

Hiện nay, cùng với nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 575 luôn có mặt ở nơi khó khăn, nguy hiểm để giúp đỡ các địa phương và nhân dân phòng, chống lụt bão, khắc phục hậu quả thiên tai. Cách đây hơn một năm, đêm 30, rạng sáng 31-5-2022, do hậu quả của mưa lớn kéo dài, trên địa bàn xã Nam Hòa, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên xảy ra lụt cục bộ, gây sạt lở đất tại xóm Na Quán khiến 3 người trong một gia đình bị vùi lấp, tử vong.

leftcenterrightdel
 Chỉ huy Lữ đoàn 575 và lãnh đạo địa phương trao đổi phương án tìm kiếm, cứu nạn trong trận lũ ở xã Nam Hòa, ngày 31-5-2022. Ảnh do đơn vị cung cấp

Thượng tá Nguyễn Thanh Đạm, Phó lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 575 hồi tưởng: “Ngay sau khi nhận lệnh cấp trên và thông báo của Ban CHQS huyện Đồng Hỷ, Đại tá Phạm Tiến Tú, Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 575 (hiện đang nghỉ chờ hưu) đã giao cho tôi trực tiếp chỉ huy gần 30 cán bộ, chiến sĩ cùng với phương tiện xe máy, xuồng máy, bộ vượt sông nhẹ VSN-1500 (4 khoang) tới hai xã Linh Sơn, Nam Hòa để di dời, cứu người, tài sản của nhân dân ra khỏi nơi nguy hiểm, ngập nước và phối hợp với lực lượng tại chỗ khắc phục sạt lở, tìm kiếm nạn nhân bị vùi lấp. Do ban đêm nước lên cao nhanh, chảy xiết nên chúng tôi rất khó khăn, vất vả mới tiếp cận được những hộ gia đình bị ngập nước; tổ chức vận chuyển được 5 hộ dân (10 người) ra khỏi vùng nguy hiểm... Quá trình thực hiện nhiệm vụ, tôi vừa chỉ huy bộ đội vừa trực tiếp cứu dân. Như trường hợp tôi phát hiện có bà cụ gần 80 tuổi và con gái 40 tuổi phải dỡ mái nhà tránh lũ, đang bị cô lập trên nóc nhà, chúng tôi dùng phao cứu sinh bơi vào đưa hai mẹ con lên xuồng, cơ động đến vị trí an toàn. Khi nước rút, cán bộ, chiến sĩ đơn vị tiếp tục giúp đỡ người dân vận chuyển đồ đạc, dọn dẹp nhà cửa, vệ sinh môi trường, góp phần ổn định cuộc sống...”. 

leftcenterrightdel

Cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 575 luyện tập hạ thủy xuồng cao tốc. Ảnh do đơn vị cung cấp 

Thượng tá Nguyễn Duy Nhập, Phó chính ủy Lữ đoàn 575 tiếp lời: “Để tiếp tục phát huy truyền thống, cán bộ, chiến sĩ đơn vị không ngừng tu dưỡng phẩm chất đạo đức cách mạng, nâng cao trình độ chuyên môn, làm chủ vũ khí, trang bị, khí tài hiện đại; chủ động, nhạy bén nắm bắt tình hình, bình tĩnh, khôn khéo xử lý các tình huống, không để bị động, bất ngờ; sẵn sàng tham gia công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa môi trường, cứu hộ, cứu nạn; xây dựng các công trình kinh tế kết hợp với quốc phòng, rà phá bom, mìn, vật nổ sau chiến tranh; tăng cường đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân, thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, gắn bó máu thịt với nhân dân trên địa bàn đóng quân...”.

THÁI AN BÌNH