Công trình đặc biệt, nhiệm vụ đặc biệt
Phóng viên (PV): Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh là một kỳ đài lịch sử của thế kỷ 20; là công trình của ý Đảng, lòng dân; biểu tượng của tinh thần đoàn kết toàn dân tộc. Đồng chí có thể giới thiệu rõ hơn về ý nghĩa của công trình đặc biệt này?
Thiếu tướng, TS Bùi Hải Sơn: Kể từ khi khánh thành (ngày 29-8-1975) đến nay, BTL Bảo vệ Lăng đã đón gần 60 triệu lượt đồng bào và khách quốc tế vào Lăng viếng Bác. Tại khu vực Lăng và Quảng trường Ba Đình cũng diễn ra nhiều hoạt động quan trọng của Đảng, Nhà nước nhân các sự kiện, ngày lễ lớn. Đối với mỗi người dân Việt Nam, vào Lăng viếng Bác đã trở thành một nhu cầu, một sinh hoạt có tính truyền thống thể hiện tình cảm của nhân dân đối với vị lãnh tụ kính yêu. Chính chúng tôi cũng có chung cảm xúc vinh dự, tự hào khi hằng ngày, hằng giờ được thực hiện nhiệm vụ đặc biệt này.
Trong số gần 60 triệu lượt người đến viếng Bác có hơn 10 triệu lượt khách quốc tế. Nguyên thủ quốc gia các nước khi đến Việt Nam thăm, làm việc hầu hết đều đến tưởng niệm tại Đài tưởng niệm anh hùng liệt sĩ trên đường Bắc Sơn và vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Hành động này là sự tôn kính đối với lãnh tụ của dân tộc ta, đồng thời thể hiện sự công nhận ý thức hệ và con đường mà Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đã lựa chọn: Suốt đời học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Điều này thêm một lần nữa khẳng định ý nghĩa chính trị đặc biệt của công trình Lăng.
Lăng Bác còn là công trình thể hiện tình hữu nghị của nhân dân Việt Nam và nhân dân Liên Xô trước đây, Liên bang Nga ngày nay. Với sự giúp đỡ nhiệt tình, hiệu quả của nước bạn, trực tiếp là các nhà khoa học y tế, chúng ta đã giữ gìn, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh trong điều kiện chiến tranh ác liệt, khí hậu nhiệt đới. Điều này có ý nghĩa vô cùng quan trọng, tạo tiền đề cơ bản cho quá trình thực hiện nhiệm vụ của đơn vị.
PV: Trước khi có cuộc gặp hôm nay, chúng tôi đã nhận được một số ý kiến bạn đọc, mong muốn được hiểu thêm về chức năng, nhiệm vụ của BQL Lăng, BTL Bảo vệ Lăng và các cơ quan liên quan, đồng chí có thể giải thích cho bạn đọc?
Thiếu tướng, TS Bùi Hải Sơn: Sau ngày Bác mất, thể theo nguyện vọng thiết tha của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta, Bộ Chính trị đã quyết định phải thực hiện đến mức tốt nhất nhiệm vụ giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và xây dựng lăng mộ của Người. Nhiệm vụ này ngay từ đầu đã được giao cho quân đội, trực tiếp là Đoàn 69 (đơn vị tiền thân của BTL Bảo vệ Lăng) đảm nhiệm.
Xuất phát từ yêu cầu thực tế và thực hiện quyết nghị của Bộ Chính trị, ngày 14-8-1976, Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng ký Quyết định số 145/CP thành lập Ban Phụ trách quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quảng trường Ba Đình, nay là BQL Lăng. Ngày 14-8 hằng năm được lấy làm Ngày truyền thống của BQL Lăng.
Trải qua 45 năm xây dựng và trưởng thành, chức năng, nhiệm vụ của đơn vị ngày càng được nâng cao, phát triển. BQL Lăng là cơ quan thuộc Chính phủ, thực hiện chức năng giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh; quản lý, bảo đảm an ninh, nghi lễ, tổ chức các hoạt động tại Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Quảng trường Ba Đình, Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ tại đường Bắc Sơn, Khu đón tiếp nhân dân, Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đá Chông (còn gọi là Khu di tích K9) và các công trình, kiến trúc có liên quan; tổ chức thực hiện các hoạt động dịch vụ công theo quy định của pháp luật.
Về cơ cấu tổ chức, BQL Lăng có Văn phòng; hai đơn vị sự nghiệp công lập (là Ban Quản lý Quảng trường Ba Đình; Trung tâm Khoa học, Công nghệ và Môi trường). Hai đơn vị chuyên trách phối thuộc (gồm BTL Bảo vệ Lăng, trực thuộc Bộ Quốc phòng; Trung đoàn 375, Bộ tư lệnh Cảnh vệ, Bộ Công an). Như vậy bảo đảm BQL Lăng nhận được sự chỉ đạo sâu sát, toàn diện, trực tiếp của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và đặc biệt là của Thủ tướng Chính phủ. Bên cạnh đó, tạo điều kiện tối đa để BQL Lăng phát huy được khả năng phối hợp của các ban, bộ, ngành Trung ương, địa phương trong thực hiện nhiệm vụ giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và phát huy ý nghĩa chính trị của nhiệm vụ. Quá trình hoạt động trong 45 năm qua đã chứng minh quyết định đúng đắn này của Trung ương.
Vinh quang trên những chặng đường
PV: Trải qua hơn 50 năm giữ gìn thi hài Bác; 45 năm quản lý, vận hành công trình Lăng, đơn vị đã vượt qua nhiều khó khăn, thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị đặc biệt. Những dấu mốc quan trọng nào cho thấy điều đó, thưa đồng chí?
Thiếu tướng, TS Bùi Hải Sơn: Công tác quản lý, vận hành công trình Lăng được đánh dấu từ ngày đón Bác về yên nghỉ tại Lăng, ngày 18-7-1975. Cho đến năm 1991, Chính phủ Liên Xô viện trợ thiết bị kỹ thuật, vật tư, phụ tùng thay thế cho tất cả các hệ thống thiết bị, kiến trúc công trình. Giai đoạn này dưới sự hướng dẫn thường xuyên của chuyên gia Liên Xô, đơn vị đã tập trung nghiên cứu nắm bắt thiết bị hiện có để khai thác vận hành an toàn, bảo đảm tốt thông số; duy trì nghiêm chế độ bảo quản, bảo dưỡng định kỳ, nhằm nâng tuổi thọ thiết bị, kiến trúc công trình.
Dấu mốc thứ hai có thể kể đến là từ sau khi Liên Xô tan rã. Việc quản lý vận hành, bảo dưỡng, sửa chữa hệ thống thiết bị, kiến trúc công trình do đơn vị tự chủ đảm nhiệm. Từ đây đã khẳng định bước trưởng thành vượt bậc của đơn vị về trình độ chuyên môn nghiệp vụ, năng lực tổ chức thực hiện; từng bước làm chủ khoa học-công nghệ, hệ thống thiết bị kỹ thuật công trình Lăng, đáp ứng tốt nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Dấu mốc thứ ba là từ năm 2009, đơn vị bắt đầu triển khai thực hiện Đề án 2341, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và Nghị quyết 122 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về “Lãnh đạo nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và phát huy ý nghĩa chính trị, văn hóa của công trình Lăng trong giai đoạn mới”. Giai đoạn này, nhất là trong thời kỳ phát triển của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư hiện nay, công tác nghiên cứu khoa học, phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật được chú trọng. Sau khi áp dụng có hiệu quả cao, bảo đảm tốt hơn công tác quản lý vận hành công trình, góp phần hoàn thành nhiệm vụ chính trị đặc biệt của đơn vị.
PV: Giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Bác là một công tác đặc biệt trong nhiệm vụ chính trị đặc biệt được lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ. Những chủ trương, giải pháp cụ thể nào đã được tổ chức thực hiện để hoàn thành trọng trách nặng nề và vẻ vang này, thưa đồng chí?
Thiếu tướng, TS Bùi Hải Sơn: Như các đồng chí đã biết, một số quốc gia trên thế giới cũng thực hiện việc giữ gìn lâu dài thi hài lãnh tụ của đất nước mình. Nhưng ở Việt Nam lại có sự khác biệt rất lớn. Chúng ta giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Bác là để cho nhân dân và bạn bè quốc tế được thăm viếng, chiêm ngưỡng dung nhan của Người. Đối với mỗi người dân Việt Nam là sự thành kính, lòng biết ơn vô hạn đối với Bác, nguyện trung thành, đoàn kết, quyết tâm đi theo con đường mà Bác đã lựa chọn.
Đối với khách quốc tế được nhìn thấy Người, một huyền thoại có thật, cũng là thấy thành quả Người để lại cho dân tộc Việt Nam hôm nay. Từ đó lan tỏa những tinh hoa về đạo đức, văn hóa, nhân cách Hồ Chí Minh và truyền thống dân tộc; là cầu nối về văn hóa và tình hữu nghị giữa dân tộc ta với bạn bè quốc tế. Điều đó cũng có nghĩa, chúng tôi đang thực hiện một nhiệm vụ vinh quang nhưng cũng rất nặng nề.
Thời gian qua, để phát huy ý nghĩa chính trị, văn hóa của công trình Lăng trong giai đoạn mới với những yêu cầu cao hơn, Thường vụ Đảng ủy Đoàn 969, lãnh đạo BQL Lăng và BTL Bảo vệ Lăng đã thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, đề ra những giải pháp cụ thể để triển khai thực hiện.
Trong đó, bên cạnh việc thường xuyên chủ động, tích cực phối hợp chặt chẽ với các cấp, ngành, địa phương trong việc tổ chức để nhân dân được về Lăng viếng Bác an toàn, tận tình, chu đáo và thuận tiện, chúng tôi không ngừng đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng... để động viên các thành phần trong đơn vị chủ động sáng tạo, vượt mọi khó khăn, vươn lên làm chủ vững chắc, tiến tới làm chủ hoàn toàn nhiệm vụ y tế giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Đồng thời, chủ động phối hợp với các lực lượng liên quan, kịp thời nắm bắt tình hình, bảo đảm an ninh, nghi lễ; tiếp tục đầu tư, ứng dụng khoa học công nghệ, thay thế, nâng cấp hệ thống kỹ thuật, bảo đảm an toàn tuyệt đối thi hài Bác, công trình Lăng và các công trình liên quan. Chú trọng công tác xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đơn vị vững mạnh toàn diện "mẫu mực, tiêu biểu". Các phong trào thi đua yêu nước, thi đua quyết thắng gắn với các cuộc vận động, thi đua của các ngành tạo động lực thúc đẩy đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị đặc biệt thường xuyên được đổi mới, nâng cao hiệu quả...
PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!
HƯỚNG NAM (thực hiện)