Lá thư được viết ngày 10-12-1971, tại Viện Quân y 108, khi ông Bùi Mộng Long đang điều trị vết thương sau khi tham gia chiến đấu trong Chiến dịch Đường 9-Nam Lào năm 1971. Một cánh tay của ông đã vĩnh viễn ở lại nơi chiến trường sau trận đánh khốc liệt. Ông Long cố gắng luyện tập, dùng cánh tay còn lại nắn nót từng chữ để hoàn thành lời hứa với người đồng đội cùng chiến đấu đã hy sinh, gửi lời nhắn về với gia đình bạn.
Qua lời kể của ông Long, người thân cảm nhận được đồng chí Bùi Đình Anh không chỉ là một chiến sĩ quả cảm mà còn là người đồng đội sống chan hòa, giàu lý tưởng và có nhiều ước mơ dang dở: “Chúng cháu ước gì có ngày được về thăm quê Bác Hồ vĩ đại, thăm hai bác và các em...”.
    |
 |
Một trang thư của ông Bùi Mộng Long gửi gia đình liệt sĩ Bùi Đình Anh. Ảnh: HUY CƯỜNG
|
Đồng chí Bùi Đình Anh sinh năm 1950, quê ở Nghệ An. Tháng 9-1968, theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, Bùi Đình Anh viết đơn xung phong lên đường nhập ngũ, được biên chế về Đại đội 10, Tiểu đoàn 3, Mặt trận B5, trực tiếp tham gia chiến đấu tại chiến trường Quảng Trị và đã lập được nhiều chiến công xuất sắc.
Trong Chiến dịch Đường 9-Nam Lào, ngày 13-3-1971, chiến sĩ Bùi Mộng Long và Bùi Đình Anh đã cùng đồng đội chiến đấu kiên cường, dũng cảm, tiêu diệt nhiều sinh lực địch. Thế nhưng, trận chiến đấu đó khiến họ vĩnh viễn chia tay nhau... Hôm ấy, chiến sĩ Long bị thương nặng, được đưa về tuyến sau điều trị, còn người bạn chiến đấu Bùi Đình Anh mãi mãi nằm lại nơi chiến trường.
Không bằng những lời văn hoa mỹ, bức thư là nỗi đau day dứt của người ở lại. Một nỗi đau không chỉ bởi mất mát cá nhân mà còn là sự chia ly đột ngột giữa hai người lính từng hứa sẽ cùng nhau sống sót trở về. Trong thư, ông Long không quên động viên gia đình đồng đội hãy vượt qua nỗi đau để tự hào và tiếp tục sống vì lý tưởng của người đã ngã xuống: “Gia đình ta hãy tự hào lên. Trong đau khổ, gia đình ta có một người con đã vì dân, vì nước, vì tương lai, vì tự do, độc lập đã hy sinh vì lẽ phải... Anh mất đi, nhưng anh vẫn sống!”.
|
 |
| Ông Bùi Đình Cương (thứ hai, từ trái sang) trao bức thư và kỷ vật của liệt sĩ Bùi Đình Anh tặng Bảo tàng Quân khu 4. Ảnh: HUY CƯỜNG |
Ngày 7-7-2025, ông Bùi Đình Cương, em trai của liệt sĩ Bùi Đình Anh, trao lại bức thư mà gia đình đã gìn giữ hơn 50 năm cùng một số kỷ vật của liệt sĩ Bùi Đình Anh tặng Bảo tàng Quân khu 4 với lời chia sẻ: “Bức thư này đã theo mẹ tôi suốt những năm tháng cuối đời. Bà đọc đi đọc lại, mỗi lần đọc là một lần khóc. Nay chúng tôi trao lại Bảo tàng Quân khu 4 để câu chuyện về anh tôi không bị lãng quên, để mọi người hiểu được thế nào là tình đồng đội thiêng liêng, thế nào là hy sinh thật sự...”.
Tiếp nhận hiện vật của gia đình trao tặng, Đại tá Trần Ngọc Quang, Giám đốc Bảo tàng Quân khu 4 khẳng định: Bức thư sẽ được lưu giữ và trưng bày trong chuyên đề “Thư từ chiến trường”, nhằm giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ và tôn vinh phẩm chất cao đẹp của Bộ đội Cụ Hồ.
Trước lúc chia tay chúng tôi, ông Bùi Đình Cương bày tỏ: “Hơn 50 năm trôi qua, gia đình tôi luôn mong tìm được chủ nhân lá thư là anh Bùi Mộng Long cũng như đồng đội, những mong tìm được phần mộ của anh tôi-liệt sĩ Bùi Đình Anh. Cựu chiến binh Bùi Mộng Long nếu còn sống, đọc được bài viết này, xin liên hệ với tôi theo địa chỉ: Xóm 1, thôn Kim Chung, xã Kim Liên, tỉnh Nghệ An; điện thoại: 0949.109.867”.
TRÀ MY