Với Đại tá Vĩnh Chăn Thi, những chuyến trinh sát luồn sâu hay phút nghỉ ngơi ở nơi đóng quân cùng với bộ đội tình nguyện Việt Nam đều là những kỷ niệm đẹp. Tháng 4-2022, ông có dịp trở lại chiến trường xưa. Nơi căn cứ trước kia là rừng xanh không thấy ánh mặt trời, còn giờ đây đã được nhân dân khai phá, trồng hoa màu. Tuy địa hình thay đổi nhưng Đại tá Vĩnh Chăn Thi vẫn nhận ra từng vị trí gắn liền với những trận chiến đấu khốc liệt mà máu đồng đội đã thấm, hòa quyện vào đất để màu xanh của cây trái mọc lên.
Trong những phút giây không tiếng súng, những người lính của hai nước có dịp nghỉ ngơi, cùng nhau trò chuyện, chia sẻ về cuộc sống nơi quê nhà, những ước mơ còn dang dở và những dự định cho tương lai. Mặc dù đối mặt với muôn vàn gian khổ, thiếu thốn nhưng những chiến sĩ Quân tình nguyện Việt Nam vẫn luôn tận tình nhường cơm sẻ áo. Có thời điểm, không còn thuốc lá, khi người bạn Việt Nam còn duy nhất một điếu thuốc cũng chia đôi để hai người cùng nhau hút. Đặc biệt, trong ngày Tết cổ truyền của người dân Khmer, anh em trong hai đơn vị cùng múa điệu truyền thống của nhân dân Campuchia. Đôi mắt đượm buồn, Đại tá Vĩnh Chăn Thi nhớ lại: “Do không quen với thời tiết ở Campuchia nên nhiều cán bộ, chiến sĩ Quân tình nguyện Việt Nam bị sốt rét, thế nhưng những người bạn của chúng tôi vẫn luôn cố gắng bám trụ cùng đơn vị. Nhiều đồng chí đã không qua khỏi. Trong một trận chiến đấu chống lại quân Pol Pot, đơn vị của Quân tình nguyện Việt Nam đã luôn sát cánh cùng với đơn vị của ông để đẩy lùi các đợt phản kích của địch. Trước khi xung trận, bộ đội Việt Nam đã tiến hành ngụy trang tuyệt đối bí mật, đến khi được lệnh nổ súng địch mới hay biết. Nhờ đó, hai đơn vị đã đẩy lùi nhiều đợt tiến công của chúng”.
    |
 |
| Đại tá Vĩnh Chăn Thi (ngoài cùng, bên trái) khảo sát thông tin tìm mộ liệt sĩ Quân tình nguyện Việt Nam cùng Đội K73, Bộ CHQS tỉnh Long An. |
Với tâm nguyện chia sẻ những mất mát của các gia đình Việt Nam có con hy sinh tại chiến trường Campuchia, Đại tá Vĩnh Chăn Thi đã phối hợp cùng Đội K73 đi khảo sát thông tin, tuyên truyền trong nhân dân phối hợp cung cấp thông tin các phần mộ liệt sĩ. Dù phải đi vào những phum, sóc xa xôi hay vào nơi rừng sâu, núi thẳm, ông vẫn luôn miệt mài trên những chặng đường hành quân để cố gắng tìm kiếm, quy tập các hài cốt liệt sĩ trở về với quê hương, để các chiến sĩ không còn phải nằm lạnh lẽo nơi xứ người.
Sư thầy Dec Cun Tha, chùa Ou Da, xã Buan, huyện Sampov Loun, tỉnh Battambang vui mừng đón tiếp Đội K73, Bộ CHQS tỉnh Long An đến ở nhà chùa. Sư thầy Dec Cun Tha từng là chiến sĩ của Mặt trận Đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia đóng quân ở tỉnh Pursat, Campuchia. Trong suốt 5 năm chống lại chế độ diệt chủng Pol Pot, sư thầy Dec Cun Tha đã gắn bó với bộ đội tình nguyện Việt Nam. Những ngày chiến đấu gian khổ nhưng tình nghĩa ấy luôn sâu đậm trong trí nhớ của thầy. Sư thầy nhớ lại: “Trong những chuyến hành quân, đi qua làng mạc không một bóng người, toàn bộ của cải, vật chất của người dân bỏ lại nhà để chạy giặc nhưng được bộ đội Việt Nam bảo vệ, luôn nêu cao tinh thần kỷ luật của người lính Cụ Hồ. Bên cạnh đó, Quân tình nguyện Việt Nam còn giúp người dân sửa lại nhà cửa để sau này khi trở về họ sớm ổn định chỗ ở, tiếp tục lao động sản xuất, cải thiện đời sống gia đình. Tôi nhớ mãi hình ảnh con chó của một nhà dân nằm thoi thóp vì nhiều ngày không có ăn đã được Quân tình nguyện Việt Nam cứu giúp. Sau khi khỏe lại, chú chó đó cứ quấn quýt bên các chú bộ đội Việt Nam không muốn rời xa”.
|
 |
| Sư thầy Dec Cun Tha kể lại ký ức đẹp về bộ đội tình nguyện Việt Nam. |
Giọng của sư thầy chùng xuống, đôi mắt ậng đỏ khi nhắc tới hình ảnh người lính thông tin của Quân tình nguyện Việt Nam đã cứu mình. “Năm 1986, trong trận đánh tại thành phố Pailin, chúng tôi đã cùng nhau chiến đấu quyết liệt với quân Pol Pot. Quân địch tập trung hỏa lực bắn dữ dội vào đội hình. Và người lính thông tin đó đã đỡ cho tôi một viên đạn để tôi được sống. Máu của anh đã thấm vào mảnh đất Pailin. Giờ đây, hằng ngày, tôi vẫn luôn tụng kinh, cầu siêu cho anh ấy”, Sư thầy Dec Cun Tha xúc động chia sẻ.
Bài và ảnh: BIỆN CƯỜNG