QĐND - Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh, Sư đoàn 10 (Quân đoàn 3) làm nhiệm vụ thọc sâu trên hướng chủ yếu, tiến công theo trục lộ số 1 vào sân bay Tân Sơn Nhất và Bộ Tổng tham mưu quân đội Sài Gòn.

Sau một ngày hành tiến đánh địch, 6 giờ 30 phút ngày 30-4-1975, Trung đoàn 24 của Sư đoàn tiêu diệt địch chốt giữ ở ngã tư Bảy Hiền, tiến công vào Bộ Tổng tham mưu và sân bay Tân Sơn Nhất. Lực lượng đi đầu, Tiểu đoàn 5 bị quân địch có xe tăng và pháo binh chống trả quyết liệt, bộ đội ta tổ chức nhiều đợt tiến công nhưng vẫn không tiến lên được. Cùng lúc đó, không quân địch lại tập trung đánh phá vào đội hình Tiểu đoàn 4 đang cơ động lên, lực lượng và phương tiện bị tổn thất lớn, sức mạnh và khả năng chiến đấu của trung đoàn đã bị suy giảm.

Trước tình hình đó, chỉ huy Trung đoàn 24 quyết định sử dụng Tiểu đoàn 6 do tôi làm Tiểu đoàn trưởng mở hướng tiến công mới theo trục đường Hoàng Hoa Thám, đánh thẳng vào sở chỉ huy của sư đoàn dù, phát triển bắt liên lạc và bảo vệ phái đoàn quân sự ta ở trại Đa-vít, đánh chiếm Bộ Tư lệnh không quân và sân bay Tân Sơn Nhất. Tôi được Trung đoàn trưởng Vũ Văn Tài giao nhiệm vụ qua máy 2W: Khẩn trương chuẩn bị cho đơn vị chuyển sang đánh địch ở hướng tiến công mới. Nhiệm vụ chiến đấu cụ thể sẽ do anh Chu Minh Thực, tham mưu phó xuống giao trực tiếp.

Thiếu tướng Bùi Thanh Sơn. Ảnh: Trung Nguyên.

Nhận nhiệm vụ chiến đấu, Ban chỉ huy tiểu đoàn chỉ biết được mục tiêu đánh địch qua bản đồ hành chính của thành phố Sài Gòn lúc đó. Khó khăn lớn nhất với đơn vị lúc này là lực lượng địch ở từng mục tiêu có bao nhiêu, chúng tổ chức bố phòng thế nào, sức mạnh chiến đấu ra sao... ta chưa nắm được. Địa hình lại mới lạ, lực lượng biệt động dẫn đường không còn. Cán bộ và chiến sĩ trong đơn vị vừa trải qua thời gian dài chiến đấu, liên tục đánh địch từ Buôn Ma Thuột, trên trục đường 21, đến Nông Trại, quận lỵ Phước An, đèo Phượng Hoàng xuống thành phố Nha Trang và quân cảng Cam Ranh. Sau đó lại hành quân thần tốc vào tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh, cùng các đơn vị bạn đánh địch trong quá trình thọc sâu ở quận lỵ Củ Chi, trung tâm huấn luyện Quang Trung, ngã ba Bà Quẹo... Mặc dù có nhiều khó khăn, tôi cùng với anh Hòa, anh Bùi Văn Đảo và Nguyễn Văn Việt trong Ban chỉ huy tiểu đoàn nhanh chóng trao đổi và hạ quyết tâm: Đại đội 9 tiến công ở hướng chủ yếu, đánh theo đường Hoàng Hoa Thám vào sở chỉ huy của Sư đoàn dù, phát triển sang bắt liên lạc và bảo vệ phái đoàn quân sự ta ở trại Đa-vít. Đại đội 11 tiến công trên hướng quan trọng, đánh chiếm Bộ Tư lệnh không quân ngụy. Đại đội 10 là lực lượng dự bị sẵn sàng bước vào chiến đấu trên cả hai hướng, sau đó phát triển tiến công đánh chiếm sở chỉ huy Sư đoàn 5 không quân và sân bay Tân Sơn Nhất. Để tạo thuận lợi cho các hướng tiến công khi gặp địch, tiểu đoàn tổ chức đợt hỏa lực mạnh, bắn phá sở chỉ huy Sư đoàn dù và Bộ Tư lệnh không quân ngụy, các đơn vị nhanh chóng vận động tiếp cận, tổ chức hỏa lực bắn gối, đồng loạt xung phong đánh chiếm mục tiêu theo quy định.

Ảnh chụp ở Trại Đa-vít năm 1976. Thứ ba từ trái sang: Tác giả, Trung đoàn trưởng Vũ Văn Tài, Chính trị viên Nguyễn Văn Việt cùng đồng đội. Ảnh do tác giả cung cấp.

Trước quyết tâm và sức mạnh đánh địch của bộ đội ta, quân địch lúc đầu tuy có bị bất ngờ, nhưng Sư đoàn dù là lực lượng tổng dự bị chiến lược của địch vẫn ngoan cố dựa vào công sự và trận địa để chống trả quyết liệt. Do có kinh nghiệm tác chiến, nhất là sự vận dụng sáng tạo cách đánh của bộ đội ta: Khi tiến công vào các mục tiêu, các hướng đều tập trung lực lượng đánh vào hai bên sườn quân địch là chính. Bằng sức mạnh và cách đánh hiểm đó, quân địch đã lần lượt bị tiêu diệt, lực lượng còn lại buộc phải rút lui từng bước, các đơn vị nhanh chóng chuyển sang hành tiến. 10 giờ, Đại đội 9 đánh chiếm được sở chỉ huy Sư đoàn dù, phát triển sang trại Đa-vít bắt liên lạc với phái đoàn quân sự ta. Giây phút mừng vui đã đến, gặp lại chiến sĩ ta, tuy trên khuôn mặt và quần áo còn lấm đầy bụi khói chiến trường, những cái ôm hôn thắm thiết, những giọt nước mắt xúc động sau bao ngày xa cách. Các đồng chí trong phái đoàn quân sự phải trải qua thời gian dài sống trong sự o ép, vây hãm và đe dọa của kẻ thù, nay được tự do gặp lại đồng chí và đồng đội của mình, lại được đón mừng ngày đại thắng của toàn dân tộc sắp đến, ai nấy đều rất vui mừng và phấn khởi. Đoàn trưởng Hoàng Anh Tuấn, Đoàn phó Võ Đông Giang đều căn dặn chỉ huy và chiến sĩ trong đơn vị: Kẻ thù còn đó, chúng vừa bị đánh, buộc phải rút lui, súng còn đang nổ rất dữ dội ở khắp mọi nơi. Tuy vậy, giờ chiến thắng sắp đến, các đồng chí phải tìm ra cách đánh thắng quân địch, hạn chế không để cán bộ và chiến sĩ ta bị thương vong nhiều...

11 giờ 10 phút ngày 30-4-1975, Tiểu đoàn 6 của chúng tôi đã làm chủ hoàn toàn sân bay, cắm cờ ở sở chỉ huy Sư đoàn dù, Bộ Tư lệnh không quân, đài chỉ huy và cụm cảng hàng không ở sân bay Tân Sơn Nhất... Sau đó, một mũi tiến công của tiểu đoàn đã nhanh chóng phát triển sang, phối hợp với đơn vị bạn đánh địch ở lục quân công xưởng, hoàn thành nhiệm vụ chiến đấu được giao.

Thiếu tướng, PGS. TS. Bùi Thanh Sơn