Tháng 8-1972, theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, Đỗ Xuân Bộ lên đường nhập ngũ, biên chế vào Đại đội 4, Tiểu đoàn 1, Trung đoàn 48, Sư đoàn 320A và được giao làm xạ thủ số 1 của khẩu đội đại liên. Tháng 12-1972, đơn vị anh được lệnh vào Nam chiến đấu. Sau chặng đường hành quân đầy gian nan, vất vả, đơn vị đến Thánh Giáo, Tây Nguyên. Tại đây, anh cùng đồng đội đã tham gia nhiều trận đánh ác liệt, giải phóng thị xã Tuy Hòa, ngăn chặn không cho quân địch tập trung lực lượng về Buôn Ma Thuột. Đầu tháng 3-1975, đơn vị Đỗ Xuân Bộ tham gia Chiến dịch Tây Nguyên, sau đó cơ động lực lượng tiến sâu vào Củ Chi, đánh chiếm căn cứ Đồng Dù của sư đoàn 25 ngụy. Trong trận đánh này, đơn vị có nhiều đồng chí hy sinh...

leftcenterrightdel
 Ông Đỗ Xuân Bộ (giữa) trong buổi trao kỷ vật kháng chiến tặng Bảo tàng LLVT Việt Bắc, Quân khu 1.

5 giờ 30 phút ngày 29-4-1975, sau phát pháo hiệu, các đơn vị đồng loạt khai hỏa. Những chiến sĩ công binh vun vút lao lên, dùng bộc phá phá tan các lớp hàng rào dây thép gai của địch, bộ binh và các binh chủng xung phong tiếp cận mục tiêu. Nhưng do hỏa lực của địch quá mạnh nên đã gây cho ta rất nhiều khó khăn, nhiều mũi xung kích bị hỏa lực địch chặn lại. Ngay trên hướng tiến công của Đỗ Xuân Bộ đã có 68 đồng đội ngã xuống trước cửa mở và mãi đến hơn 11 giờ trưa, ta mới mở xong hàng rào cuối cùng.

 Mũi tiến công của Đỗ Xuân Bộ cũng cùng chung hoàn cảnh đó. Địch phát hiện ra hướng tiến công của ta đã dùng đại liên và các loại hỏa lực mạnh bịt cửa mở, mấy chiến sĩ công binh tiếp tục ngã xuống ngay bên hàng rào, hai đồng đội của anh lần lượt hy sinh, bản thân Bộ cũng bị trúng một mảnh đạn của địch.

Trong căn cứ, tên sư trưởng Lý Tòng Bá cùng tùy tùng vẫn huênh hoang gọi loa úy lạo binh sĩ. Ngay sau đó, chúng tổ chức khoảng một trung đoàn, vu hồi từ phía nhà thờ Củ Chi đánh thọc vào sườn đội hình chiến đấu của ta. Do bị phân tán lực lượng, hướng đột kích chủ yếu lại càng thêm mỏng, cao xạ 37mm của ta hạ nòng xối xả trút lửa vít đầu địch, Trung đoàn trưởng Trung đoàn 9 nhảy lên khỏi hầm, giành khẩu 12,7mm nhả đạn về phía quân thù.

Trước tình thế hết sức khẩn trương, cấp bách, Đỗ Xuân Bộ vơ vội khẩu B40 của một đồng đội vừa hy sinh, lợi dụng địa hình, địa vật và những hố đạn, tiếp cận mục tiêu, nhằm lô cốt đầu cầu bóp cò. Một tiếng “ục” cùng quầng lửa trùm lên ụ đất, chỉ trong tích tắc, họng súng đã hoàn toàn im bặt. Đồng đội ào ào xông lên, sau hơn một giờ công kích mãnh liệt, các ổ đề kháng đều bị tiêu diệt, ta làm chủ trận địa. 

Sau trận đánh, Đỗ Xuân Bộ được trao tặng Huân chương Chiến công và danh hiệu Dũng sĩ diệt Mỹ. Một vinh dự đặc biệt nữa là ông được đứng trong hàng ngũ của Đảng. Năm 1979, ông xuất ngũ phục viên về xây dựng kinh tế gia đình và tham gia hoạt động xã hội tại địa phương. Nay tuy đã vui điền viên cùng con cháu nhưng ông luôn tâm niệm, đã là người lính thì đâu cũng là mặt trận, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh-đó cũng là truyền thống của người lính Cụ Hồ.

Bài và ảnh: TẠ VĨNH HẢI