Cuối tháng 6-1954, để nắm toàn bộ đồn bốt Pháp tại thị xã Hưng Yên chuẩn bị cho việc tiếp quản thị xã, trung đoàn giao nhiệm vụ cho một tiểu đội trinh sát tiến hành khảo sát nắm tình hình thực tế. Cựu chiến binh Đỗ Tiến Ruyện kể lại: “Khi đó, tiểu đội trinh sát đặt dưới sự chỉ huy trực tiếp của Trung đoàn phó Đoàn Văn Vang. Ông là người giỏi tiếng Pháp, có nhiều kinh nghiệm trong chiến đấu. Do vậy, chúng tôi rất tự tin khi theo ông đi khảo sát “sào huyệt” của địch.

leftcenterrightdel
Cựu chiến binh Đỗ Tiến Ruyện giới thiệu mảnh dù thu được trong trận phục kích lính Pháp năm 1954. Ảnh: VŨ DUY.

Chuẩn bị thực hiện kế hoạch trinh sát, đồng chí Vang thông báo mới nhận được thông tin mật báo có một tên quan ba Pháp sẽ đi từ Hà Nội về Hưng Yên để thị sát hệ thống đồn, bốt ở khu vực thị xã. Tiểu đội có nhiệm vụ phục kích tại vị trí giữa dốc Lã và bốt Lực Điền trên trục đường 39 chạy từ Phố Nối xuống Hưng Yên, bắt sống toán lính Pháp. Ta đã tổ chức một xe hàng bám theo chiếc xe Zip của tên quan ba từ Hà Nội nhằm mục đích theo dõi và kìm hãm tốc độ xe địch.

Nhận nhiệm vụ, tiểu đội nhanh chóng triển khai, ém mình dưới bờ ruộng giữa trời nắng tháng 6. Khi chuẩn bị tới vị trí đã hiệp đồng, chiếc xe của ta tiến lên phía trước rồi đi chậm dần, buộc xe địch phải dừng lại. Khi chiếc xe Zip vừa mới đỗ lại, tiểu đội nhanh chóng xung phong ập lên xe bắt sống tên quan ba, lái xe và một số lính Pháp. Do bị phục kích bất ngờ nên địch không kịp trở tay. Những tên lính Pháp run sợ trước nòng súng của các chiến sĩ trinh sát, vội vã tháo bỏ vũ khí nghe theo lệnh của ta. Đồng chí Vang yêu cầu tên quan ba cởi bỏ quần áo sắc phục, để lại toàn bộ xe hàng hóa, sau đó bàn giao số lính Pháp cho lực lượng của ta đưa về khu giải phóng.

Số quân phục chiến lợi phẩm thu được, Trung đoàn phó Đoàn Văn Vang liền cải trang thành tên quan ba. Các đồng chí trong tiểu đội mặc quần áo của lính Pháp, sau đó lên xe Zip đi về thị xã Hưng Yên. Do tưởng là xe cấp trên đi thị sát nên lính Pháp ở các đồn, bốt không đề phòng kiểm tra. Lực lượng của ta vô tư khảo sát một vòng quanh thị xã. Khi về đơn vị, tiểu đội báo cáo kết quả trinh sát, vẽ sơ đồ bố trí đồn, bốt, đường sá, tình hình trên địa bàn để chỉ huy xây dựng các kế hoạch tác chiến. Hoàn thành tốt nhiệm vụ, thu được chiến lợi phẩm, tiểu đội được đơn vị biểu dương. Trung đoàn phó Đoàn Văn Vang quyết định tặng mỗi chiến sĩ trinh sát một mảnh dù là hàng quân sự ở trên xe Zip.

Sau này, đồng chí Đỗ Tiến Ruyện tiếp tục hành quân vào Nam chiến đấu và sang Campuchia làm nhiệm vụ quốc tế. Suốt mấy chục năm ở chiến trường, mảnh dù chiến lợi phẩm ấy luôn ở trong ba lô của ông.

Bài và ảnh: VŨ DUY