Năm 1979, chàng trai 17 tuổi Phạm Việt Trung, sinh ngày 3-12-1962, quê ở xã Yên Hồ, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh nhập ngũ, biên chế vào Đại đội 10, Trung đoàn 871, Sư đoàn 433 (Quân khu 3). Sau thời gian huấn luyện, năm 1980, Phạm Việt Trung được cử đi đào tạo chuyên ngành thông tin vô tuyến tại Học viện Kỹ thuật Quân sự. Sau khi tốt nghiệp, kỹ sư Phạm Việt Trung được phân công về Viện Kỹ thuật Quân sự công tác. Năm 1999, khi Trung tâm Khoa học kỹ thuật và Công nghệ Quân sự (nay là Viện Khoa học và Công nghệ Quân sự, Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam) thành lập, Phạm Việt Trung được bổ nhiệm Trưởng phòng Kỹ thuật truyền thông, Phân viện Chiến tranh thông tin. Từ đây, anh chuyên tâm vào lĩnh vực ATTT.
Cũng từ năm 2000, Phạm Việt Trung được cử đi làm nghiên cứu sinh và bảo vệ thành công luận án tiến sĩ chuyên ngành cơ sở toán học cho máy tính vào năm 2005. Bằng sự nỗ lực công tác, nghiên cứu, năm 2010, TS Phạm Việt Trung được bổ nhiệm Giám đốc Phòng Thí nghiệm trọng điểm ATTT (Viện Khoa học và Công nghệ Quân sự).
Thiếu tướng Phạm Việt Trung kể: “Lĩnh vực ATTT được Bộ Quốc phòng quan tâm phát triển từ rất sớm. Từ năm 2000, nhận thấy sự cần thiết của việc bảo vệ an ninh thông tin trước những thách thức từ sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và mạng lưới thông tin toàn cầu, triển khai Quyết định số 850/QĐ-TTg ngày 7-9-2000 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án “Xây dựng các phòng thí nghiệm trọng điểm”, ngày 6-5-2002, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ký Quyết định số 66/2002/QĐ-BQP thành lập Phòng Thí nghiệm trọng điểm ATTT. Đây là một trong những trung tâm nghiên cứu, phát triển giải pháp bảo mật thông tin, đồng thời là nơi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho quốc phòng, an ninh và kinh tế, văn hóa, xã hội.
Những ngày đầu gian khó, không có nhiều trang thiết bị hiện đại, song với sự quyết tâm và tinh thần dám nghĩ, dám làm, chúng tôi đã nghiên cứu, tạo ra các sản phẩm ATTT và xây dựng nền móng cho hệ thống ATTT vững chắc. Chúng tôi đã nghiên cứu phát triển phần mềm bảo đảm ATTT cho máy tính cá nhân. Những năm đó, tôi được giao nhiệm vụ làm trưởng nhóm nghiên cứu về ATTT trong Quân đội, với mục tiêu tìm ra giải pháp bảo vệ các hệ thống máy tính trong môi trường đầy rủi ro. Làm việc với các công nghệ đóng của Microsoft là một trong những thử thách lớn nhất nhưng chúng tôi đã thành công trong việc điều chỉnh và chạy thử trên nền tảng Windows mà không gây ảnh hưởng đến hệ thống. Đó là những nỗ lực tự lực cánh sinh, khi mà tài liệu và sự hỗ trợ từ bên ngoài đều vô cùng hạn chế.
Sau thành công trong việc phát triển các giải pháp bảo mật, chúng tôi nhận thấy không chỉ hệ thống máy tính mà cả quá trình huấn luyện, mô phỏng chiến thuật cũng cần phải được nâng cấp để đáp ứng những yêu cầu bảo vệ quốc gia ngày càng phức tạp hơn. Nhờ sự chỉ đạo, giúp đỡ của Cục Khoa học-Công nghệ và Môi trường (nay là Cục Khoa học quân sự, Bộ Quốc phòng), chúng tôi đã phát triển các sản phẩm mô phỏng phục vụ huấn luyện, đặc biệt là cho Quân chủng Phòng không-Không quân. Có thể kể đến các sản phẩm: Hệ thống mô phỏng luyện tập cho kíp chiến đấu đài điều khiển tên lửa C125-2TM (sử dụng từ năm 2005 đến nay); mô hình các kíp chiến đấu của sở chỉ huy trung đoàn tên lửa; phòng luyện tập của Học viện Phòng không-Không quân...”.
Trên cương vị Giám đốc Phòng Thí nghiệm trọng điểm ATTT, TS Phạm Việt Trung đã tham mưu, đề xuất phát triển phòng thí nghiệm theo 3 hướng chính. Đó là: Đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong đào tạo và nghiên cứu, nhằm tiếp cận công nghệ bảo mật tiên tiến; chú trọng nghiên cứu phát triển sản phẩm nội địa; đào tạo và xây dựng đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên sâu, bảo đảm làm chủ khai thác trang thiết bị công nghệ thông tin và hệ thống ATTT hiện đại.
Năm 2012, Bộ Quốc phòng thành lập Cục Công nghệ thông tin trực thuộc Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam, TS Phạm Việt Trung được điều động về Cục Công nghệ thông tin công tác và được bổ nhiệm Phó cục trưởng năm 2014. Năm 2018, Bộ tư lệnh Tác chiến không gian mạng (Bộ tư lệnh 86) đi vào hoạt động, TS Phạm Việt Trung được bổ nhiệm Phó tư lệnh, Tham mưu trưởng Bộ tư lệnh 86. Trên cương vị, chức trách được giao, TS Phạm Việt Trung cùng tập thể Bộ tư lệnh 86 lãnh đạo, chỉ đạo ngành hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo đảm ATTT phục vụ quân sự, quốc phòng, bảo đảm an ninh không gian mạng quốc gia.
TS Phạm Việt Trung được phong quân hàm Thiếu tướng năm 2017 và nghỉ hưu năm 2023.
MINH HỒNG