Tháng 8, nắng trải dài trên vùng đất An Giang. Tôi đến tham quan Khu lưu niệm Chủ tịch Tôn Đức Thắng tại xã Mỹ Hòa Hưng, một trong những “địa chỉ đỏ” giàu ý nghĩa của lịch sử dân tộc. Nằm giữa dòng sông Hậu yên ả, Cù lao Ông Hổ như ôm trọn những ký ức thiêng liêng về người con ưu tú của quê hương, vị lãnh tụ kiên trung, giản dị, gắn bó máu thịt với nhân dân.

Năm 1984, ngôi nhà lưu niệm thời niên thiếu của Chủ tịch Tôn Đức Thắng được Bộ Văn hóa-Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia. Đến năm 2012, nơi đây được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt.

Khu lưu niệm được quy hoạch hài hòa với đền thờ, nhà trưng bày, nhà sàn truyền thống và không gian hiện vật ngoài trời. Ngôi nhà gỗ 3 gian được phục dựng nguyên mẫu từ thời thơ ấu của Chủ tịch Tôn Đức Thắng mang lại xúc cảm đặc biệt. Mái ngói đơn sơ, bàn học nhỏ, bộ ngựa gỗ... gợi lại tuổi thơ, là cội nguồn hình thành nên phẩm chất khiêm nhường, liêm chính và ý chí vượt khó của một con người vĩ đại.

Chị Nguyễn Thị Thu Hương, thuyết minh viên tại khu lưu niệm, chia sẻ: “Chủ tịch Tôn Đức Thắng từ nhỏ đã sống trong môi trường gia đình giản dị, lao động nền nếp. Chính điều đó đã góp phần quan trọng hình thành nhân cách của một nhà lãnh đạo tận tụy, liêm khiết và mẫu mực”.

Không gian yên tĩnh, trang nghiêm dưới ánh nắng nhẹ khiến bước chân người ghé thăm như lắng lại. Tôi dừng chân trước nhà trưng bày trung tâm, hàng trăm tư liệu, hình ảnh, thư từ và hiện vật quý được lưu giữ: Từ bức ảnh Bác Tôn bên cạnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, các dấu mốc lịch sử đến những vật dụng gắn liền với cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác Tôn.

Giọng chị Thu Hương trầm xuống khi thuật lại những gian khó trong cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác Tôn, về tình bạn thân thiết giữa Bác Hồ và Bác Tôn. Những câu chuyện giàu sức truyền cảm khiến tôi như đang chứng kiến rõ nét về cuộc đời một con người thật gần gũi, trọn đời vì nhân dân.

leftcenterrightdel
Học sinh nghe kể về cuộc đời, sự nghiệp của Bác Tôn. Ảnh do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh An Giang cung cấp 

Từ những hiện vật bình dị như chiếc đồng hồ in hình Chủ tịch Hồ Chí Minh mà Bác Tôn luôn mang theo bên mình; chiếc cối xay tiêu mua ở Liên Xô tặng phu nhân, hay bộ đồ nghề sửa chữa từ thời còn là công nhân... Mỗi hiện vật đều gói ghém trong đó phần đời sống mộc mạc của một con người lớn lao nhưng luôn gần gũi, chân tình.

Nổi bật trong khuôn viên là 3 phương tiện gắn liền với các dấu mốc quan trọng của cuộc đời Chủ tịch Tôn Đức Thắng: Ca nô Giải Phóng, máy bay YAK-40 (số hiệu VNA.452) và tàu Giang Cảnh. Theo chị Thu Hương, suốt hơn 70 năm xa quê, Chủ tịch Tôn Đức Thắng chỉ có hai lần trở về thăm quê hương, một lần vào năm 1945 sau Cách mạng Tháng Tám và lần cuối cùng vào năm 1975, khi đất nước thống nhất. Trong lần thứ hai trở về quê hương chỉ vỏn vẹn 45 phút, Bác Tôn vẫn dành thời gian ân cần thăm hỏi bà con lối xóm, ôn lại ký ức xưa. Không còn khoảng cách giữa một nguyên thủ quốc gia và người dân, chỉ còn hình ảnh người con trở về nơi chôn nhau cắt rốn bằng tất cả tấm lòng.

Chỉ về phía tàu Giang Cảnh, phương tiện đã đưa Bác Tôn trở lại quê hương lần cuối, bên cạnh là máy bay YAK-40 từng đưa Bác Tôn từ Hà Nội vào Nam dự đại lễ mừng thống nhất đất nước, chị Nguyễn Thị Thu Hương nói: “Những hiện vật ấy không đơn thuần là kỷ vật mà là những chứng tích lịch sử sống động, thể hiện tinh thần kiên trung, tận tụy vì dân, vì nước của một nhà lãnh đạo suốt đời cống hiến”.

THANH HÀ