Trong buổi gặp mặt truyền thống của cựu chiến binh Sư đoàn 324 anh hùng, tôi đọc được những dòng nhật ký của đại tá Hồ Hữu Lạn, nguyên Phó tham mưu trưởng Quân khu 4. Khi ấy ông là trung đoàn trưởng trung đoàn 3 chỉ huy một mũi tiến công vào giải phóng Cố đô Huế. Xin ghi lại giới thiệu cùng bạn đọc:

- Ngày 5-2-1975 (tức ngày 26-12 Giáp Dần), trung đoàn 3 chúng tôi được sư đoàn ra lệnh tiến công tuyến phòng ngự Bàn Tân (Đại Lộc-Quảng Nam) uy hiếp Đà Nẵng để giữ chân quân dù. Trong trận này trung đoàn 3 đã diệt gọn một đại đội lính dù ngụy, bắt sống tên thiếu úy đại đội phó, thu nhiều vũ khí đạn dược, quân trang quân dụng. Cùng lúc này, đại quân chủ lực của ta đã thần tốc đánh vào Phước Long. Chúng tôi cũng được lệnh nhanh chóng tổ chức đội hình tiến vào mặt trận tây nam Huế. Vừa hành quân vừa ăn Tết, hành quân cấp tốc ngày đêm để kịp đến địa điểm tập kết ở Vũng Tròn Bắc. Tình hình Huế lúc này thay đổi nhanh chóng, kẻ địch rệu rã, hoang mang đến cực độ.

- 15 giờ ngày 22-3-1975, tôi (Hồ Hữu Lạn) trung đoàn trưởng, cùng Phó chính ủy Đặng Xuân Thư gặp Sư đoàn trưởng Duy Sơn và Chính ủy sư đoàn Nguyễn Trọng Dần tại chỉ huy sở sư đoàn ở Động Truồi nhận nhiệm vụ đánh cao điểm 300, Núi Bông, Núi Nghệ, La Sơn. Đây là những căn cứ quan trọng án ngữ phía tây nam thành phố Huế.

- Sáng 23-3-1975, trung đoàn được tăng cường đại đội xe tăng của Bùi Quang Thận cùng hai tiểu đoàn 7 và 9 thực hành tổ chức tiến công Núi Bông, Núi Nghệ. Trận này địch bị thua rất đau, chúng điên cuồng chống trả. Trận chiến diễn ra vô cùng quyết liệt, bộ đội ta bị thương vong nhiều do phi pháo của địch. Đêm đó tiểu đoàn 7 và đại đội xe tăng đánh mạnh làm cho địch ở căn cứ La Sơn hốt hoảng bỏ chạy.

- Ngày 24-3 ta làm chủ La Sơn, Làng Nông, Cầu Nông, Cầu Truồi. Làm chủ hoàn toàn quốc lộ 1A từ Huế vào giáp Đà Nẵng. Khoảng 4 giờ sáng ngày 25-3 lực lượng công binh của trung đoàn tháo gỡ an toàn lượng bộc phá 200kg của địch cài ở chân Cầu Nông hòng cắt đứt giao thông gây khó khăn cho ta tiến công vào Huế. 11 giờ toàn trung đoàn và xe tăng đã triển khai dọc quốc lộ 1A từ Cầu Nông đến Phú Bài, pháo binh của Quân đoàn 2 đặt ngay trên đường số 1 bắn tới tấp ra cửa Thuận An, không cho tàu địch vào hốt quân di tản. Cầu gỗ Phú Bài bị địch đốt cháy.

12 giờ ngày 25-3-1975, đại đội 10 của trung đoàn và đại đội xe tăng Bùi Quang Thận đi vòng phía tây nam tiến vào thành phố. Lực lượng 12,7mm, ĐKZ, cối 82mm và tiểu đoàn 9 vòng qua đường sắt sang phía bắc cầu Phú Bài truy kích địch. Ta thu được 1 xe GMC, 1 xe tăng M48 và tiến công ào ạt vào Huế. Đến 15 giờ, trung đoàn chiếm toàn bộ chỉ huy sở của sư đoàn 1, quân đoàn 1 ngụy ở Mang Cá, Đại Nội, Cột Cờ, Ngọ Môn, ngân hàng, bưu điện, đài phát thanh, khu kho gạo 700 tấn ở Tây Lộc. Chiếm nhà thương Nguyễn Tri Phương cứu được 14 thương binh đang hấp hối. Thừa thắng, thần tốc trung đoàn đuổi địch đã bắt được 3.000 tù binh, thu hàng nghìn trang, thiết bị, súng đạn, quân trang, quân dụng. Tất cả đều sẵn sàng tiến vào Đà Nẵng.

Thành phố Huế thân yêu đã hoàn toàn được giải phóng, chúng tôi đi trong tiếng reo hò vẫy chào của bà con cô bác. Đi giữa cờ và hoa tưng bừng, ngây ngất. Chúng tôi ôm nhau, chúng tôi cười, chúng tôi khóc... và chúng tôi đã nhận ra một điều vô cùng lớn lao và sâu sắc: Mùa xuân vĩnh viễn đã trở về với Huế, với Tổ quốc Việt Nam vô vàn yêu dấu.

NGUYỄN VĂN TÀI (lược ghi)