Đoàn nhà thơ Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Vĩnh Phúc chúng tôi vượt dốc Đá Trắng, đèo Pha Đin lên thăm Điện Biên Phủ đúng dịp kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Đứng trước lỗ châu mai nơi Anh hùng Phan Đình Giót lấy thân mình bịt họng súng của địch cho đồng đội xông lên đánh chiếm cứ điểm quan trọng này, chúng tôi vô cùng xúc động. Nhà thơ Trần Khoái cảm động kể với chúng tôi về người chiến sĩ đã bắt sống tên sĩ quan Pháp ở cứ điểm Him Lam để ta khai thác tin tức trước khi quyết định nổ súng tiến công mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ.
Người chiến sĩ đó là Trần Cối, hay còn có tên là Trần Quân, Trần Văn Quân. Ông Trần Cối quê ở xã Tiên Lữ, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc. Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, ông là Đại đội trưởng Đại đội Quân báo thuộc Trung đoàn 209, Đại đoàn 312. Đầu năm 1954, Đại đội trưởng Trần Cối được cấp trên giao nhiệm vụ bắt sống tên sĩ quan Pháp ở cứ điểm Him Lam để khai thác tin tức. Nhận thức được nhiệm vụ tối quan trọng này, Đại đội trưởng Trần Cối đã lựa chọn 6 chiến sĩ quân báo tinh nhuệ của Đại đội do ông chỉ huy để thực hiện nhiệm vụ. Trần Cối quán triệt các chiến sĩ trong đội phải hết sức bí mật, chuẩn bị thật kỹ, “đánh chắc, thắng chắc”. Ông hứa với cấp trên sau 10 ngày sẽ giao tù binh về.
    |
 |
Nhà thơ Trần Khoái (người cầm cờ) - con trai ông Trần Cối - trong lần thăm lại Điện Biên Phủ, tháng 3-2024. Ảnh: ANH THÁI
|
Sau khi trinh sát, nghiên cứu kỹ địa hình, địa vật và nắm chắc tình hình của địch ở cứ điểm Him Lam, được tin toán lính Pháp sẽ rời đồn ra rừng lấy gỗ về gia cố hầm, hào, công sự, Đại đội trưởng Trần Cối quyết định cho đội của ông lập tức mai phục. Ngày thứ nhất trôi qua không có động tĩnh gì. Buổi sáng ngày thứ hai cũng trôi qua trong yên lặng, các chiến sĩ của ta kiên nhẫn chờ đợi. Khoảng 16 giờ, đội được tin toán lính Pháp rời lô cốt ra rừng với đầy đủ vũ khí, dao, búa chặt cây. Đại đội trưởng Trần Cối đếm được tổng cộng 21 tên lính. Ông báo cáo về đơn vị và hứa quyết tâm đánh thắng.
Đêm xuống, toán lính Pháp không trở về cứ điểm Him Lam mà ngủ lại trong những giao thông hào ở quả đồi cách đồn khoảng 500m. Trần Cối coi đây là cơ hội cho đội của ông bắt sống tên sĩ quan Pháp. Lợi dụng lúc bọn lính đang ngủ say, 3 giờ sáng, Trần Cối ra lệnh nổ súng tấn công. Bọn lính Pháp bị đánh bất ngờ, hốt hoảng vừa nổ súng vừa chạy tán loạn về hướng cứ điểm Him Lam. 3 tên chạy qua hướng Trần Cối mai phục. Ngay lập tức, tên chỉ huy bị Trần Cối quật ngã. Ông bắt sống tên sĩ quan Pháp đưa về đơn vị. Nhờ có lời khai của hắn, ta đã nắm chắc tình hình cả về lực lượng và trang bị, bố phòng của địch tại cứ điểm Him Lam. Ta quyết định đánh cứ điểm Him Lam, mở màn cho Chiến dịch Điện Biên Phủ.
Đại đội trưởng Trần Cối đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, thực hiện lời hứa trước thời hạn dự định 7 ngày. Ông đã được cấp trên tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhất. Hòa bình lập lại, ông Trần Cối được phân công về làm cán bộ giảng dạy tại Trường Sĩ quan Lục quân 1 đến khi nghỉ hưu.
NGỌC TUNG