Theo phương án tác chiến, đúng 20 giờ, cối 82mm, ĐKZ 75mm của Đại đội 4 đồng loạt nhả đạn. Cối đặt cách mục tiêu chừng hơn 800m bắn cầu vồng, ĐKZ đặt cách mục tiêu khoảng 300m ngắm bắn trực tiếp. Từ đài quan sát, trinh sát báo cáo về đạn cối và ĐKZ bắn rất chụm, trúng mục tiêu. Hơn 10 phút, anh Bùi Trần hạ lệnh cho Đại đội 1 và Đại đội 2 xuất kích. Đại đội 3 làm lực lượng dự bị. Cả hai hướng tấn công súng nổ giòn giã. Lúc này, điện đài 2W bảo đảm liên lạc tốt giữa các đại đội với chỉ huy tiểu đoàn.

Sau gần nửa giờ chiến đấu, mũi thứ yếu do Đại đội 2 đảm nhiệm phát triển thuận lợi, đã đánh chiếm được khoảng một phần ba trận địa địch. Mũi tấn công chủ yếu của Đại đội 1 gặp khó khăn vì bộ đội phải vượt qua một bãi cỏ tranh đã cháy trụi, bị hỏa lực địch bắn chặn, bộ đội thương vong. Mới có một trung đội của Đại đội 1 đánh chiếm được phần ngoài trận địa địch. Đôi bên đang ở thế giằng co quyết liệt. Anh Trần hội ý nhanh với anh Đào và anh Hà, quyết định tung trung đội dự bị của tiểu đoàn vào tăng cường cho Đại đội 1 để nhanh chóng dứt điểm.

leftcenterrightdel
Trung tướng Nguyễn Mạnh Đẩu phát biểu tri ân đồng đội tại Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc tế Việt-Lào (Anh Sơn, Nghệ An) nhân 70 năm Ngày Thương binh-Liệt sĩ (27-7-1947 / 27-7-2017). Ảnh: NGUYỄN MẠNH

Anh Trần nói với tôi:

- Đẩu chạy nhanh đến gặp Hải, Trung đội trưởng Trung đội 1, Đại đội 3 truyền đạt mệnh lệnh: Trung đội 1 vào chi viện cho Đại đội 1. Đồng thời, Đẩu trực tiếp dẫn Hải đưa Trung đội 1 vào chiến đấu, vì cậu ấy chưa thuộc địa hình, sợ bị lạc trong đêm. Khi dẫn Hải gặp được anh Vận, Đại đội trưởng Đại đội 1 tại trận địa thì Đẩu quay về tiểu đoàn ngay, chờ nhiệm vụ mới.

Anh Trần vừa dứt lời, anh Đào nói luôn:

-  Còn mấy ngày nữa mới tổ chức lễ kết nạp, nhưng hôm nay, với tư cách Bí thư Đảng ủy tiểu đoàn, tôi chính thức tuyên bố: Từ giờ phút này, đồng chí Nguyễn Mạnh Đẩu trở thành đảng viên.

Anh Đào nói xong, tôi chỉ có một tiếng:

- Dạ!

Tay cầm khẩu AK đạn đã lên nòng, tôi nhảy phắt ra khỏi hầm lao về Trung đội 1 cách đó hơn 100m. Mặc dù đã gần 21 giờ nhưng máy bay địch thả pháo sáng, cả trận địa sáng trưng như ban ngày. Trong khoảnh khắc, tôi gặp và nói rất ngắn với anh Hải:

- Tiểu đoàn ra lệnh cho trung đội anh chi viện cho Đại đội 1. Anh chỉ huy trung đội theo tôi ngay.

Anh Hải không nói gì. Cứ thế chúng tôi chạy một mạch về hướng Đại đội 1. Xung quanh pháo cối địch nổ rất gần, mảnh đạn bay rào rào và đạn thẳng địch bắn ra chíu chít. Băng qua bãi cỏ tranh, vượt lên một đoạn dốc thoai thoải, chúng tôi lao về Đại đội 1 gặp anh Vận lúc đó đang cách địch hơn 50m. Khi gặp nhau, anh Vận như đã biết trước, chỉ kịp nói với tôi một câu:

- Đẩu dẫn Trung đội Hải lên rồi à. Tốt quá! Thôi, em quay về tiểu đoàn để nhận nhiệm vụ mới.

 Tôi chỉ kịp cầm tay anh Vận và anh Hải rồi quay lại sở chỉ huy tiểu đoàn. Sau lưng tôi, Trung đội 1 của Đại đội 3 theo sự chỉ huy của anh Vận và anh Hải lao vào chiến đấu ngay, đánh thốc vào trận địa địch. Đại đội 1 và Trung đội 1 đã hoàn thành nhiệm vụ đánh tan quân địch ở hướng chủ yếu. Nhưng gần đến phút chót, anh Vận hy sinh vì một loạt tiểu liên cực nhanh của địch.

Tại sở chỉ huy tiểu đoàn, khi nghe anh Trần thông báo, tôi đã nghẹn ngào khóc. Tôi không ngờ cái bắt tay lúc tôi quay về tiểu đoàn lại là thời khắc cuối cùng tôi vĩnh viễn xa anh Vận.

5 ngày sau, ngày 20-5-1967 là một ngày trọng đại trong cuộc đời tôi. 19 tuổi đời, hơn hai năm tuổi quân, trải qua rèn luyện thử thách ở chiến trường, tôi vinh dự được kết nạp Đảng. Ngày đó, được vào Đảng là điều thiêng liêng và là niềm tự hào đối với những người lính trẻ chúng tôi.

Lúc 17 giờ 30 phút, trời bắt đầu nhá nhem tối, Chi bộ tiểu đoàn bộ tập trung ở một khúc suối cạn dưới chân bình độ 100 để tổ chức lễ kết nạp đảng viên mới. Hôm đó kết nạp hai người, tôi và Trần Công Thuận (quê ở xã Thanh Cát, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An), Tiểu đội phó trinh sát. Trước khi buổi lễ bắt đầu, anh Phan Hà, Tiểu đoàn phó thông báo việc chốt chặn địch ở các hướng, dự kiến những tình huống có thể xảy ra và xác định các phương án xử lý. Tiếp đến phần tuyên bố lý do của anh Trần Văn Thuyết, Trung đội trưởng thông tin, Chi ủy viên. Cả chi bộ đứng dậy chào cờ. Anh Ngô Đình Nựu, Chính trị viên phó tiểu đoàn, Bí thư chi bộ, đọc vắn tắt lý lịch cùng đơn xin vào Đảng của tôi. Anh Phan Hà là người giới thiệu tôi vào Đảng, đứng dậy phát biểu. Anh nói rất nghiêm túc, ngắn gọn, chân thành:

- Tôi, Phan Hà, Phó bí thư chi bộ, Tiểu đoàn phó, quê ở xã Diễn Kỷ, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, là người giới thiệu đồng chí Nguyễn Mạnh Đẩu vào Đảng. Tôi xin bảo đảm về mọi mặt, đồng thời có trách nhiệm sẽ tiếp tục bồi dưỡng đồng chí Đẩu trở thành người đảng viên chính thức.

Tiếp theo, anh Trần Ngọc Lợi, Bí thư Chi đoàn thanh niên đọc biên bản giới thiệu của chi đoàn. Cuối cùng là lời tuyên thệ của tôi. Trong giờ phút thiêng liêng, trước cờ Đảng, trước chi bộ, tôi nắm chặt tay, xúc động nghẹn ngào nói lên lời hứa quyết tâm tự đáy lòng mình. Buổi lễ kết nạp Đảng tại trận địa diễn ra khoảng 30 phút nhưng rất trọng thị, nghiêm túc, thực hiện đầy đủ mọi nguyên tắc thủ tục. Tôi cảm thấy rất thiêng liêng.

Trên đường về công sự, tôi hỏi anh Ngô Đình Nựu:

- Hôm đánh địch ở Hồ Khê, có phải các anh nghĩ rằng khi dẫn Trung đội 1 của anh Hải xuất kích, em có khả năng hy sinh, nên trước khi em lên đường, anh Đào, Chính trị viên tiểu đoàn đã tuyên bố em chính thức trở thành đảng viên phải không anh? Mà hôm nay sao phải kết nạp lại? 

- Đúng đấy, trong giờ phút hiểm nguy mà quang vinh đó, vào sinh ra tử là chuyện khó tránh khỏi, bọn mình thống nhất là tuyên bố trước để nếu có hy sinh, cậu cũng đã là người đảng viên cộng sản đích thực. Nhưng hôm nay có điều kiện vẫn cứ tiến hành việc kết nạp cho đúng với nguyên tắc thủ tục. Nếu không, sau này khi xác định Đảng tịch, ngộ nhỡ có người không hiểu thực tế chiến trường, gây nghi ngại phức tạp ra, không cần thiết!-anh Nựu vui vẻ trả lời.

Tôi nói nửa đùa, nửa thật:

- Như thế là, nếu hy sinh, em được vào Đảng trước 5 ngày so với em còn sống!

Cả hai anh em chúng tôi cùng cười.

Trung tướng NGUYỄN MẠNH ĐẨU