Từ lời dạy của Người

Những ngày tiếp quản Thủ đô

Đón chúng tôi, Thượng tá Trịnh Văn Huy và Thượng tá Ngô Xuân Văn, Phó sư đoàn trưởng giới thiệu về bề dày truyền thống của đơn vị: “Đại đoàn 350 (nay là Sư đoàn 350) thành lập ngày 21-9-1954. Những năm đầu sau khi ra đời, cán bộ, chiến sĩ đơn vị đã kiên cường, bản lĩnh vượt mọi gian khó để bảo đảm an toàn cho Trung ương Đảng, Chính phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh về Thủ đô Hà Nội an toàn. Vì thế, cùng với phiên hiệu Đại đoàn 350, đơn vị còn được gọi là Đại đoàn bảo vệ”.

Đại tá Phạm Lê Điện, nguyên Phó chủ nhiệm Chính trị Sư đoàn 350, là một trong những cán bộ công tác tại đơn vị ngay từ những ngày đầu thành lập. Ông từng kể với cán bộ, chiến sĩ đơn vị rằng, từ đầu tháng 10-1954, Trung ương Đảng, Chính phủ bắt đầu cử các đội công tác vào Hà Nội, cùng Thành ủy tổ chức lãnh đạo nhân dân đấu tranh với địch, chuẩn bị cho các đơn vị vào tiếp quản Thủ đô. Ông nhớ lại: “Trước khi đi làm nhiệm vụ, chúng tôi được vào gặp Bác Hồ ở chiến khu. Trong căn chòi lợp lá đơn sơ, chúng tôi bày tỏ băn khoăn với Bác là vào tiếp quản thì chưa biết phải bắt đầu từ đâu. Bác lắng nghe và giải thích rõ: Ở bất cứ quốc gia, chế độ nào khi vào tiếp quản đều phải thiết lập chế độ quân quản. Nhưng quân quản của ta phải thiết lập được chế độ dân chủ, các chú phải là chỗ dựa cho dân, để nhân dân làm chủ. Những điều Bác nói đã trở thành kim chỉ nam cho chúng tôi trong quá trình thực hiện nhiệm vụ”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm Lữ đoàn 350 (nay là Sư đoàn 350) năm 1963. Ảnh tư liệu

Trong thời gian đó, cán bộ, chiến sĩ Đại đoàn cùng các đơn vị bộ đội vào thành được học tập, quán triệt tình hình nhiệm vụ, chủ trương, chính sách của Đảng và Chính phủ. Đại tá Phạm Lê Điện vẫn nhớ mãi lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi ấy: “Suốt 8 năm kháng chiến, các chú đã làm kiểu mẫu anh dũng, do đó mà chúng ta đã thắng lợi. Nay chúng ta về thành thị, các chú cũng phải làm kiểu mẫu đúng đắn, để tranh lấy thắng lợi trong hòa bình”. Người cũng chỉ bảo tường tận những kinh nghiệm khi vào thành phố, nhắc nhở tỉ mỉ cách ăn ở, giao tiếp với nhân dân, cách tránh những “cạm bẫy nguy hiểm”...

Sáng 10-10-1954, các lực lượng của ta lần lượt tiến vào thành phố trong sự chào đón nồng nhiệt của nhân dân Thủ đô. Đại đoàn 350 đã nhanh chóng chuẩn bị nơi ở, làm việc và sinh hoạt của các cơ quan Trung ương Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Hà Nội, đồng thời triển khai công tác bảo vệ các cơ quan đầu não của Đảng, Chính phủ, trụ sở các phái đoàn quốc tế ở Thủ đô và nhiều khu vực trọng yếu khác.

Cuối năm 1955, để thuận tiện cho công tác chỉ huy, quản lý và điều hành nhiệm vụ bảo vệ ở từng khu vực, Bộ Quốc phòng quyết định điều một phần lực lượng của đơn vị về bảo vệ Hải Phòng, Hòn Gai. Ngay sau đó, Bộ tư lệnh Bộ đội Bảo vệ gồm Sư đoàn 350 (với 3 Trung đoàn: 600, 254, 94), các Tiểu đoàn bảo vệ: 144, 18, 261 và Đại đội 86 được thành lập. Chỉ trong thời gian ngắn, Bộ đội Bảo vệ đã nắm chắc địa bàn, hoàn chỉnh các phương án, kế hoạch tác chiến bảo vệ mục tiêu. Ta đã phát hiện hàng nghìn tên phản động, gián điệp, 20 kho vũ khí bí mật do địch chôn giấu, thu nhiều súng, kho tàng ở Thủ đô, bảo vệ an toàn các mục tiêu được giao. Bên cạnh đó, đi sát với nhân dân, bất cứ khi nào có thiên tai, địch họa, cán bộ, chiến sĩ đơn vị đều không quản ngại hy sinh, vất vả để giúp nhân dân.

Tấm gương quên mình của cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 350 trong trận bão lớn cuối tháng 9-1955 và sự hy sinh anh dũng của chiến sĩ Phạm Minh Đức, 21 tuổi, quê Diễn Châu, Nghệ An trong lúc cứu người dân thoát khỏi nước cuốn ở An Hải, Hải Phòng đã minh chứng cho điều đó. Thượng tá Ngô Xuân Văn cho biết thêm: “Sau khi vật lộn với sóng to, nước cuốn, cứu được 16 người dân, đồng chí Phạm Minh Đức đã anh dũng hy sinh. Đồng chí đã được truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Sau đó, tên đồng chí đã được đặt cho một đường phố ở nội thành Hải Phòng”.

Trên dưới đồng lòng, cùng nhau vượt khó

Trong thời kỳ đổi mới, Sư đoàn đã hoàn thành tốt nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng lực lượng dự bị động viên (DBĐV). Từ năm 2008 đến nay, nhiệm vụ của Sư đoàn có sự thay đổi, từ Sư đoàn bộ binh rút gọn làm nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng lực lượng DBĐV thành Sư đoàn khung thường trực làm nhiệm vụ phúc tra, huấn luyện DBĐV. Từ năm 2020, Sư đoàn được Bộ tư lệnh Quân khu giao thêm nhiệm vụ huấn luyện chiến sĩ mới cho các địa phương trên địa bàn Quân khu.

Thượng tá Trịnh Văn Huy cho biết: “Phúc tra nắm nguồn, quản lý và huấn luyện lực lượng DBĐV là nhiệm vụ chính trị trung tâm hiện nay của Sư đoàn. Từ đó, Đảng ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị đã có nhiều biện pháp sáng tạo để quản lý nguồn và nâng cao chất lượng huấn luyện lực lượng này. Được sự giúp đỡ, phối hợp thực hiện nhiệm vụ có hiệu quả của cấp ủy, chính quyền, cơ quan quân sự các địa phương, cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn đã tích cực bám nắm địa bàn, thường xuyên nắm chắc số lượng, chất lượng của lực lượng DBĐV. Trong những năm qua, nhân dân các địa phương trên địa bàn các tỉnh Hà Nam và Nam Định đã không còn xa lạ với hình ảnh các cán bộ của Sư đoàn “đi từng ngõ, rõ từng nhà, rà từng đối tượng” để tìm hiểu, nắm bắt số lượng, chất lượng của lực lượng DBĐV”.

Cựu chiến binh Sư đoàn 350 tham quan Nhà truyền thống của Sư đoàn. Ảnh: THẾ DŨNG

Tìm hiểu công tác huấn luyện DBĐV tại Trung đoàn 584 của Sư đoàn, chúng tôi hiểu hơn những điều đồng chí Trịnh Văn Huy chia sẻ. Trong khuôn viên xanh mát với đủ loại cây, Trung tá Vũ Văn Quyết, Trung đoàn trưởng cho biết, Trung đoàn là lực lượng chính của Sư đoàn trong nhiệm vụ huấn luyện lực lượng DBĐV. Theo đồng chí Vũ Văn Quyết, một trong những “bí quyết” để đơn vị đạt được những thành tích nổi bật với nhiều bằng khen, giấy khen của các cấp trao tặng, đặc biệt là thành tích Đơn vị Quyết thắng cấp Quân khu năm 2023 chính là phải thường xuyên kiện toàn khung thường trực theo đúng quy định cũng như làm tốt công tác giáo dục, quán triệt, nâng cao nhận thức, trình độ, năng lực cho cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác xây dựng lực lượng DBĐV. Đồng thời phải phối hợp chặt chẽ với chính quyền và cơ quan quân sự địa phương rà soát thống nhất, sắp xếp bổ nhiệm các chức danh theo nhu cầu biên chế, trong đó chú trọng các đối tượng đủ tiêu chuẩn, có bản lĩnh chính trị vững vàng và sẵn sàng động viên cao khi có tình huống.

Còn Trung tá Phạm Tuấn Phong, Chính trị viên Tiểu đoàn 8, Trung đoàn 584 thì nêu những kinh nghiệm huấn luyện thực tế: “Đặc điểm của quân nhân dự bị là trình độ học vấn, chuyên môn quân sự, tuổi đời, sức khỏe không đồng đều, nếu tổ chức huấn luyện chung các đối tượng thì chất lượng sẽ hạn chế. Vì vậy, chúng tôi kết hợp huấn luyện tập trung với huấn luyện nhóm đối tượng theo từng khoa mục; tăng cường tổ chức ôn luyện thêm ngoài giờ, thực hiện người có trình độ khá, giỏi kèm cặp, giúp đỡ người còn yếu”.

Kết hợp chặt chẽ huấn luyện lý thuyết với thực hành, trong đó lấy thực hành là chính. Bên cạnh đó, phải tổ chức ôn kỹ, chia nhỏ, xoay vòng, đổi tập hợp lý, làm chắc, gọn từng nội dung. Sau từng nội dung huấn luyện tiến hành kiểm tra chặt chẽ, đánh giá kết quả khách quan, đúng thực chất, biểu dương, nhân rộng những cách làm hay, sáng tạo, chống mọi biểu hiện chủ quan, ngại khó, ngại khổ, hay hạ thấp yêu cầu và bệnh thành tích trong huấn luyện. Trên dưới đồng lòng, cùng nhau vượt khó là những điều mà cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 584 luôn thống nhất cao để hoàn thành tốt nhiệm vụ.

KHÁNH AN