Những ngày cùng Thủ đô kháng chiến
Đưa chúng tôi đi tham quan phòng truyền thống, Trung tá Nguyễn Ánh Hoàng, Phó trung đoàn trưởng Trung đoàn 102 không giấu được niềm tự hào khi nhắc về truyền thống anh dũng, kiên cường của cán bộ, chiến sĩ trung đoàn. Trong không gian trưng bày, chúng tôi khá ấn tượng với những hình ảnh, hiện vật về những ngày toàn quốc kháng chiến. “Những dịp kỷ niệm quan trọng, đây chính là nơi để cán bộ, chiến sĩ trung đoàn ôn lại quá khứ hào hùng của các thế hệ cha anh, những “quyết tử quân” của Thủ đô Hà Nội”, Trung tá Nguyễn Ánh Hoàng giới thiệu.
Ngày 6-1-1947, tại rạp hát Tố Như (nay là rạp Chuông Vàng, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội), Trung đoàn Liên khu 1 được thành lập. Chỉ 6 ngày sau, ngày 12-1, tại Hội nghị quân sự toàn quốc, trung đoàn đã được tặng danh hiệu Trung đoàn Thủ Đô. Với lời thề “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”, cán bộ, chiến sĩ trung đoàn đã kiên cường chiến đấu, giam chân địch suốt 60 ngày đêm giữa lòng Thủ đô Hà Nội. Đã có những trận đánh vang dội, làm nức lòng chiến sĩ và nhân dân Thủ đô, như trận nhà Xôva, Trường Ke hay trận bảo vệ chợ Đồng Xuân...
Những ngày còn khỏe mạnh, khi được mời đến nói chuyện truyền thống với cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 102, đồng chí Lê Trung Toản, nguyên Chính ủy đầu tiên của trung đoàn, đã kể lại một trong những trận đánh vang dội ấy: “8 giờ sáng 6-2-1947, một đại đội lính lê dương có xe tăng, thiết giáp và pháo binh hỗ trợ rầm rộ tiến công vào nhà Xôva do một trung đội quân ta đóng giữ. Mệt mỏi và mất ngủ, nhưng vừa phát hiện địch tiến công, anh em đã vùng dậy vào vị trí chiến đấu. Sau 30 phút bắn phá, địch tấn công vào nhà Xôva. Đợi địch đến gần, quân ta mới nổ súng đánh bật chúng ra. Ba lần như vậy, đến lần thứ tư thì địch chiếm được tầng dưới. Quân ta cố thủ trên gác chiến đấu quyết liệt đánh lui 3 đợt tấn công liên tiếp của địch. Kết thúc trận đánh, địch đã bỏ xác tại trận 40 tên”.
    |
 |
| Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 102, Sư đoàn 308 ôn lại truyền thống lịch sử tại đơn vị. Ảnh: LA DUY |
Trong 60 ngày đêm giữ chân địch, các chiến sĩ Trung đoàn Thủ đô đã dũng cảm, kiên cường, kiên quyết giữ vững chiến lũy, củng cố công sự chiến đấu đánh địch. Trong đó, đã có những tấm gương chiến đấu dũng cảm như: Đồng chí Lê Gia Đỉnh ôm bom ba càng lao vào xe địch ở Bắc Bộ phủ; đồng chí Trần Đan, tay phải bị thương vẫn tiếp tục chiến đấu với tay còn lại; em Lai hy sinh trong quá trình thực hiện nhiệm vụ liên lạc...
Sau hai tháng chiến đấu liên tục, trận địa ngày càng bị thu hẹp, lương thực, vũ khí, đạn dược đã cạn, nguồn tiếp tế hạn chế, cấp trên quyết định cho Trung đoàn Thủ Đô rời Liên khu 1. Trung đoàn đã hoàn thành vẻ vang nhiệm vụ, cùng với toàn mặt trận cầm chân và tiêu diệt hơn 2.000 tên địch. Ghi nhận chiến công ấy, Bác Hồ đã gửi thư khen tới cán bộ, chiến sĩ trung đoàn: “Các chú giam chân địch được một tháng đã là thắng lợi, đến nay, giữ Hà Nội được hai tháng là đại thắng lợi”.
Trung đoàn bộ binh cơ giới đầu tiên
Trong hai cuộc kháng chiến của dân tộc, trung đoàn đã tham gia hầu hết các chiến dịch lớn quan trọng. Đó là các chiến dịch: Biên giới, Trung du, Đường 18, Hòa Bình, Tây Bắc, Thượng Lào, Điện Biên Phủ... trong kháng chiến chống Pháp và 3 chiến dịch: Khe Sanh, Đường 9-Nam Lào, Trị Thiên trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Ghi nhận những thành tích của đơn vị qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, trung đoàn được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân năm 1973.
Sau ngày miền Nam giải phóng, đứng trước yêu cầu nhiệm vụ mới của đất nước, tháng 8-1979, Sư đoàn Bộ binh 308 được xây dựng thành sư đoàn bộ binh cơ giới, trung đoàn trở thành nòng cốt trong quá trình xây dựng. Đại tá Hoàng Kim Hiên, nguyên Chính ủy trung đoàn cho biết: “Năm 1979, khi tôi nhận quyết định về công tác cũng là lúc trung đoàn nhận nhiệm vụ chuyển thành trung đoàn bộ binh cơ giới. Chúng tôi đã sắp xếp cơ cấu tổ chức theo biên chế mới cũng như bước ngay vào các đợt tập huấn, huấn luyện chuyển loại binh chủng để cán bộ, chiến sĩ trung đoàn nhanh chóng nắm bắt được nhiệm vụ mới”. Từ cách đánh của một đơn vị bộ binh cơ giới trong tiến công, phản công, phòng ngự đến các tính năng, cách sử dụng các loại vũ khí, trang bị kỹ thuật cần thiết đều được cán bộ từ phân đội đến trung đoàn huấn luyện thuần thục. Kết quả của các cuộc diễn tập sau đó trong đội hình sư đoàn như: H-79, CĐ-30, rồi A-83, A-84... đều được đánh giá cao đã minh chứng cho quyết tâm, sự nỗ lực của cán bộ, chiến sĩ trung đoàn khi ấy.
Phát huy truyền thống, trong những năm qua, trung đoàn luôn thực hiện tốt nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, chất lượng huấn luyện bộ binh cơ giới ngày càng được nâng lên. “Bí quyết là chúng tôi luôn kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện với hội thi, hội thao, gắn huấn luyện kỹ thuật, chiến thuật với diễn tập. Huấn luyện cho các đối tượng đúng kế hoạch, đủ nội dung, chú trọng vào huấn luyện đêm, huấn luyện cơ động, rèn luyện thể lực. Đặc biệt, trung đoàn đã triển khai xây dựng và tổ chức huấn luyện theo tình huống, sát thực tế, giúp cán bộ, chiến sĩ nâng cao được tính quyết đoán, linh hoạt trong xử trí các tình huống phát sinh. Kết quả kiểm tra huấn luyện năm 2021 có 100% đạt yêu cầu, trong đó hơn 80% khá, giỏi, tham gia diễn tập được cấp trên đánh giá cao”, Trung tá Nguyễn Ánh Hoàng nhấn mạnh.
|
 |
| Giáo dục truyền thống cho chiến sĩ mới ở Trung đoàn 102, Sư đoàn 308 . Ảnh: THÁI KIÊN |
Những năm qua, ngoài nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, trung đoàn còn tham gia các nhiệm vụ phòng, chống lụt bão, tìm kiếm cứu nạn, đối ngoại quân sự và một số nhiệm vụ thường xuyên, đột xuất khác. Vừa cùng 180 cán bộ, chiến sĩ đơn vị trở về từ chuyến công tác phục vụ các đội tuyển tham gia thi đấu tại Army Games 2021 ở Trung tâm Huấn luyện Quân sự Quốc gia 4, Trung tá Nguyễn Ánh Hoàng vẫn bồi hồi với bao cảm xúc. Ngay khi nhận nhiệm vụ, chỉ huy đơn vị xác định đây là nhiệm vụ đối ngoại quan trọng của Quân đội ta nên đã tổ chức quán triệt đến từng cán bộ, chiến sĩ tham gia phục vụ. “Chúng tôi đã tổ chức tập huấn nghiêm túc, vừa bảo đảm công tác an toàn phòng, chống dịch Covid-19, vừa xác định quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ cho anh em. Sau hơn hai tháng thực hiện nhiệm vụ, sự xuất hiện của cán bộ, chiến sĩ trung đoàn trong các hoạt động đã để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng bạn bè quốc tế. Bằng khen dành cho chỉ huy đơn vị và tập thể đội phục vụ của trung đoàn trong lần tổng kết vừa qua là sự ghi nhận xứng đáng của Ban tổ chức hội thao dành cho cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 102”, Trung tá Nguyễn Ánh Hoàng tự hào nói.
THU THỦY