Về xã Ba Trinh, chúng tôi được nhiều người dân kể cho nghe câu chuyện về người anh hùng Thiều Văn Chỏi (Sáu Chỏi), tên thân mật mà đồng đội và nhân dân địa phương thường gọi ông với lòng ngưỡng mộ sâu sắc.

Trong một lần trò chuyện cùng chúng tôi, ông Dương Bá Lộc (Bảy Sách), sinh năm 1937, ở ấp 6, xã Ba Trinh, hào hứng kể lại: “Ông Sáu Chỏi sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo ở ấp 7, xã Ba Trinh. Gia đình ông là cơ sở nuôi giấu cán bộ cách mạng qua hai thời kỳ kháng chiến. Những yếu tố đó đã hun đúc ở ông lòng yêu nước, có ý chí nối tiếp sự nghiệp của cha anh. Năm 1962, Sáu Chỏi tham gia hoạt động cách mạng. Đầu năm 1968, ông được kết nạp vào Đảng. Năm 1972, ông hy sinh ngay trên mảnh đất ấp 7 quê hương yêu dấu. Khi đó, ông Sáu Chỏi là Huyện đội phó Huyện đội Kế Sách...”.

Theo ông Bảy Sách, ông Sáu Chỏi tham gia hoạt động cách mạng và trưởng thành từ một chiến sĩ du kích. Bất cứ ở cương vị nào, ông cũng luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, hết lòng thương yêu, giúp đỡ đồng đội, được Đảng tin tưởng, nhân dân quý mến. Nói đến chiến công của anh hùng Sáu Chỏi, ông Bảy Sách cười rạng rỡ: “Anh Sáu là nông dân hiền lành, chất phác nhưng đánh giặc thì rất gan dạ, dũng cảm, mưu trí, quyết liệt khiến cho đồng đội và nhân dân ngưỡng mộ. Anh Sáu đã trực tiếp tham gia hàng trăm trận đánh, lập được rất nhiều chiến công. Mỗi khi nhắc tới Sáu Chỏi là địch sợ khiếp vía...”.

leftcenterrightdel
 Tượng đài anh hùng Thiều Văn Chỏi, ở xã Ba Trinh, huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng.

Vào ngày 2-3-1969, Sáu Chỏi cùng 4 du kích được cơ sở và quần chúng che chở, tổ chức phục kích địch cách đồn Vàm Bưng (ấp 7, xã Ba Trinh) khoảng 300m. Trận này, ông và đồng đội tiêu diệt 7 tên địch, thu 3 súng và hàng trăm viên đạn, 1 máy thông tin của địch.

Tiếp đó, đêm 26, rạng sáng 27-3-1969, ông Sáu Chỏi cùng một chiến sĩ lợi dụng đêm tối đào công sự mai phục bên bờ sông, trước cửa đồn Vàm Bưng để phục kích tiêu diệt địch ngay tại sào huyệt của chúng. Trời vừa sáng, toán lính hò nhau ra tắm giặt. Chớp thời cơ, với 2 loạt đạn chính xác, ông đã tiêu diệt 2 tên và làm bị thương 1 tên. Trận phục kích ngay trước mũi kẻ thù càng làm cho binh lính địch ở đây thêm hoang mang, lo sợ...

Cuối tháng 7-1969, địch ở đồn Vàm Bưng và đồn Mang Cá (xã Đại Hải, huyện Kế Sách) tổ chức tiệc tùng, liên hoan. Được cơ sở báo tin và quần chúng đưa đường, Sáu Chỏi cùng một chiến sĩ du kích cải trang dưới bộ quân phục lính bảo an, xông thẳng vào đội hình địch khi chúng còn đang say sưa ăn nhậu. Với một quả lựu đạn và loạt AR-15, ông đã tiêu diệt gọn 5 tên, làm bị thương 3 tên, thu 6 khẩu súng các loại và rút lui an toàn trong sự che chở của quần chúng. “Với những trận đánh đó, quân địch ở đồn Vàm Bưng và đồn Mang Cá vô cùng hoang mang, lo sợ. Kẻ thù truyền tai nhau đồn rằng Sáu Chỏi là một con người “thiên biến vạn hóa, xuất quỷ nhập thần” và không còn nơi nào là an toàn đối với bọn chúng. Sợ đến nỗi chúng lập miếu thờ ông ngay tại đồn Vàm Bưng khi còn sống và gọi là “Ông Thần Chỏi” chứ không dám gọi một cách xách mé”, ông Bảy Sách cười cho biết.

Nói về nguyên do địch lập miếu thờ “Ông Thần Chỏi”, ông Bảy Sách hồi tưởng: “Khoảng 8 giờ ngày 17-11-1969, địch hành quân mở đường càn quét từ đồn Vàm Bưng băng qua cánh đồng Bưng Sấu để đến địa phận xã Đại Hải. Địch có một trung đội với 27 lính, trong đó có 1 viên sĩ quan chỉ huy. Khi ấy, ông Sáu Chỏi một mình đi liên hệ với cơ sở về thì gặp địch. Lúc này, ông có 1 khẩu súng Colt45, 1 khẩu súng AR-15 và 4 quả lựu đạn. Tuy chênh lệch về lực lượng cũng như vũ khí, nhưng ông quyết không bỏ qua cơ hội tiêu diệt địch. Sau khi quan sát kỹ đội hình địch, cộng với lợi thế là người dân “thổ địa” nên ông luồn lách, bám sát địch. Khi thời cơ thuận lợi, Sáu Chỏi nhanh chóng nã ngay một loạt đạn, tiêu diệt tại chỗ 2 tên đi đầu, cách đám lính đi sau khoảng 150m, thu 2 súng AR-15. Nghe súng nổ, bọn lính đi sau bị bất ngờ nên nổ súng loạn xạ rồi tháo chạy. Thừa thắng xông lên, một mình ông Sáu Chỏi vẫn kiên quyết rượt đuổi, truy kích, tiêu diệt thêm 11 tên (trong đó có tên sĩ quan), làm bị thương 8 tên, bắt sống 2 tên, chỉ còn 4 tên chạy thoát, thu 14 súng các loại, một máy thông tin PRC-25. Trận đánh nức lòng dân, thể hiện lòng dũng cảm, tính sáng tạo, quyết tâm chiến đấu tiêu diệt địch khi ở thế 1 chọi 27. Cũng chính từ trận đánh này mà bọn lính ở đồn Vàm Bưng quyết định lập miếu thờ “Ông Thần Chỏi” ở ngay phía trước đồn chúng đang đóng, tuy chỉ bằng cây lá. Khi nói về ông, bọn địch vừa sợ hãi vừa kính trọng. Mỗi khi đi càn, chúng thường thắp hương ở miếu “Ông Thần Chỏi” để cầu may mắn, không đụng độ du kích Ba Trinh, không bị chết trận hay bị thương.

Liên quan đến việc lập miếu “Ông Thần Chỏi” của giặc còn có người kể rằng: Trong một trận đánh đồn, giữa lúc hỏa lực địch từ trong đồn bắn ra như vãi đạn, pháo sáng bắn lên trời sáng rực mặt sông thì có một bóng đen nhanh chóng trườn lên tiến dần đến lô cốt. Một tiếng nổ long trời vang lên, tiếng súng của địch câm họng. Du kích tiến sát chỗ ngủ của đám lính, những quả lựu đạn được ném qua cửa, những tiếng nổ liên tiếp vang lên. Những tên lính bị thương tìm cách bò ra ngoài thoát thân, trong đó có một tên sĩ quan mình mẩy bê bết máu, thấy Thiều Văn Chỏi với khẩu súng trên tay đang hướng nòng về hắn thì vô cùng hoảng hốt van xin ông tha chết và hứa sẽ đào ngũ về quê, lập bàn thờ tôn ông làm Thần với ơn cứu mạng hắn.        

Nói về sự hy sinh của Thiều Văn Chỏi, ông Bảy Sách trầm ngâm kể: “Ngày 27-9-1972, Thiều Văn Chỏi đi trinh sát chuẩn bị cho một trận đánh lớn ở địa phương thì bị lọt vào ổ phục kích của một trung đội bảo an thuộc Đại đội 555 do tên Đại úy Trinh làm Đại đội trưởng. Tình thế rất gay go vì quân địch đông, còn Thiều Văn Chỏi chỉ có một mình nhưng anh đã kiên cường chống lại cả một trung đội địch. Cuộc chiến không cân sức kéo dài khoảng 20 phút, đồng đội từ phía sau lên chi viện nhưng không kịp, Thiều Văn Chỏi đã anh dũng hy sinh...”.

Lịch sử xã Ba Trinh và huyện Kế Sách ghi rõ: Trong suốt quá trình hoạt động, đồng chí Thiều Văn Chỏi đã dũng cảm, mưu trí, sáng tạo ra cách đánh “xuất quỷ nhập thần”, gây cho địch nhiều tổn thất nặng nề và nỗi kinh hoàng khiếp vía. Từ năm 1968 đến 1972, Thiều Văn Chỏi đã trực tiếp tham gia đánh 152 trận, có nhiều trận làm cho kẻ địch “thất điên bát đảo”, diệt hàng trăm tên, thu nhiều vũ khí. Ghi nhận những thành tích đặc biệt xuất sắc trong chiến đấu, ngày 29-1-1996, Đảng, Nhà nước đã truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân đối với đồng chí Thiều Văn Chỏi.

Ông Phạm Quốc Thái, Chủ tịch UBND xã Ba Trinh cho biết: “Để ghi nhớ công lao của anh hùng liệt sĩ Thiều Văn Chỏi và các anh hùng liệt sĩ quê hương Ba Trinh, tháng 5-2000, UBND huyện Kế Sách đã đầu tư kinh phí hơn 600 triệu đồng xây dựng công trình nhà bia tưởng niệm ghi danh 573 anh hùng liệt sĩ của xã Ba Trinh; tượng đài liệt sĩ, Anh hùng LLVT nhân dân Thiều Văn Chỏi ngay tại vị trí đồn Vàm Bưng của địch trước đây. Công trình được hoàn thành vào dịp kỷ niệm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam 22-12-2001. Ngoài giá trị lịch sử, công trình này còn là “địa chỉ đỏ” góp phần giáo dục truyền thống cho các thế hệ sau”.

Bài và ảnh: CAO XUÂN LƯƠNG