Theo lời giới thiệu của Đại tá Vũ Duy Hà, nguyên Chủ tịch Hội Cựu chiến binh phường Nhật Tân (quận Tây Hồ, TP Hà Nội), chúng tôi có dịp gặp ông Chu Văn Hồng, sinh năm 1941, hiện trú tại phường.

Ông Chu Văn Hồng giới thiệu với chúng tôi về vị trí ngôi nhà nhỏ nằm sâu trong thôn Bắc Ngoại (nay thuộc phường Nhật Tân). Ngôi nhà nay không còn, nhưng với ông Chu Văn Hồng, hình ảnh về một căn nhà gỗ 5 gian lợp lá vẫn in sâu trong trí nhớ ông. Đó không chỉ là nơi sinh hoạt mà còn là trạm giao liên của cách mạng từ năm 1947. Bố ông là Trạm trưởng, trực tiếp tổ chức việc chuyển tài liệu, thư mật từ vùng tự do vào nội thành. Gia đình còn làm một hầm bí mật trong nhà, ngụy trang khéo léo bằng những tấm mành nuôi tằm, để bộ đội ẩn nấp khi bị địch bất ngờ bao vây. “Có lần, cả tiểu đội du kích nấp trong hầm mà lính Pháp lục soát ngay bên trên cũng không phát hiện”, ông Hồng nhớ lại.

leftcenterrightdel
 Ông Chu Văn Hồng. Ảnh: CHÂU HƯNG YÊN

Gia đình ông Hồng có 9 anh chị em, 4 người đã hy sinh trong hai cuộc kháng chiến, gồm 3 liệt sĩ trong kháng chiến chống Pháp và 1 liệt sĩ  trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Mẹ ông, một người phụ nữ tảo tần, kiên cường, đã dành cả đời chăm sóc gia đình và đồng hành với cách mạng. Bà đã được Nhà nước tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng.

Ông Hồng nhớ lại, thời kháng chiến chống thực dân Pháp, bãi sậy quanh nhà là nơi trú ẩn an toàn cho bộ đội, dân quân, du kích. Khi nước lên, họ dùng thuyền nan hoặc lặn dưới nước, ngậm ống sậy để thở, tránh bị địch phát hiện. Địa hình hiểm trở kết hợp với sự sáng tạo và đoàn kết của người dân đã giúp che chở nhiều chiến sĩ qua những trận càn của địch. Ông cũng nhấn mạnh sự phối hợp chặt chẽ giữa bộ đội, dân quân, du kích và người dân. Chính sự ủng hộ và đoàn kết của nhân dân địa phương là nguồn sức mạnh lớn lao giúp các cán bộ, chiến sĩ vượt qua mọi thử thách, vượt qua sự càn quét, lùng sục của địch.

Ông Chu Văn Hồng còn có kỷ niệm khó quên trong đời, đó là 3 lần được gặp Bác Hồ. Lần đầu tiên vào ngày 1-6-1956, nhân dịp Quốc tế thiếu nhi, Chu Văn Hồng cùng các bạn nhỏ được đến Phủ Chủ tịch. “Bác tự tay phát kẹo cho chúng tôi, dặn dò các cháu ăn no, chơi vui”, ông Hồng kể. Hai năm sau, vào rằm Trung thu năm 1958, Chu Văn Hồng được gặp Bác tại Vườn bách thảo trong không khí vui tươi của ngày Tết Thiếu nhi.

Lần thứ ba, vào tháng 5-1960, trong đợt tuyên truyền về bầu cử, Chu Văn Hồng đang dẫn đội thiếu nhi đi cổ động. “Tôi đột nhiên nghe có tiếng còi xe, nhưng chỉ một tiếng duy nhất. Sau đó, xe ô tô của Bác chậm rãi đi sau chúng tôi”, ông kể. Hình ảnh Bác Hồ không vội vã mà nhường đường cho đoàn các cháu thiếu nhi đã thể hiện sự tôn trọng và tình cảm lớn lao của Người dành cho mọi người dân.

Giờ đây, ở tuổi ngoài 80, ông Chu Văn Hồng vẫn nhiệt huyết tham gia các buổi sinh hoạt truyền thống, kể lại những câu chuyện thời chiến, truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ. Những câu chuyện của ông không chỉ là tư liệu quý mà còn là minh chứng sống động về lòng yêu nước và sự hy sinh cao cả của người dân Nhật Tân trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và xây dựng quê hương giàu đẹp.

BẢO CHÂU