Lữ đoàn 273 là đơn vị vận tải thủy có nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát trên khu vực biển được cấp trên giao, bảo đảm vận tải chiến dịch, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, trực phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn trên sông, biển. Trong những năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, trước yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ vùng biển Đông Bắc của Tổ quốc, ngày 27-2-1973, trên bến Tài Xá, huyện Cẩm Phả (nay là huyện Vân Đồn), tỉnh Quảng Ninh, Bộ tư lệnh Quân khu Tả Ngạn (nay là Quân khu 3) đã công bố quyết định thành lập Tiểu đoàn 273 thuộc Trung đoàn 242 có nhiệm vụ sẵn sàng nhận lệnh vận chuyển vũ khí chi viện cho chiến trường miền Nam...

leftcenterrightdel
 Lãnh đạo, chỉ huy Lữ đoàn 273 đón nhận Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba, tháng 2-2023. Ảnh: MẠNH TÙNG  

Những ngày đầu thành lập với 9 con tàu, trang bị thô sơ, trình độ chuyên môn của cán bộ, thuyền viên còn hạn chế, song với tinh thần chủ động, sáng tạo và ý chí khắc phục khó khăn, chỉ sau một thời gian ngắn, đơn vị đã nhanh chóng ổn định tổ chức, chuẩn bị phương tiện, ra quân cùng các lực lượng quét sạch thủy lôi của Mỹ phong tỏa trên các vùng biển Vịnh Hạ Long và Bái Tử Long...

leftcenterrightdel
 Thủ trưởng Bộ tư lệnh Quân khu 3 tham quan mô hình huấn luyện trưng bày tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Lữ đoàn 273, tháng 5-2020. Ảnh: MẠNH TÙNG

Sau nhiều lần thay đổi phiên hiệu, sáp nhập đơn vị, ngày 22-5-2013, Bộ Tổng Tham mưu quyết định đổi tên Đoàn 273 thành Lữ đoàn 273 thuộc  Quân khu 3. Với tên gọi mới, đơn vị như được tiếp thêm nguồn sinh lực, sức bật mới. Để tìm hiểu sự đổi thay trong giai đoạn bước ngoặt của đơn vị, chúng tôi tới thăm Đại tá Nguyễn Văn Tuấn, nguyên Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 273 tại nhà riêng của ông ở phường Đằng Giang, quận Ngô Quyền, TP Hải Phòng. Cựu chiến binh Nguyễn Văn Tuấn vui vẻ chia sẻ: “Giai đoạn 2011-2015, tôi đảm nhiệm chức vụ Đoàn trưởng Đoàn 273 và Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 273. Ngoài thực hiện nhiệm vụ chính trị trung tâm, đơn vị thường xuyên tổ chức kiểm tra, luyện tập các phương án phòng, chống lụt bão, cứu hộ, cứu nạn trên sông, biển đối với các phân đội tàu, bảo đảm lực lượng, phương tiện sẵn sàng cơ động khi có tình huống xảy ra trên sông, biển. Điển hình là năm 2014, đơn vị đã tổ chức cứu hộ, cứu nạn thành công các tàu: HP 3363 chở 950 tấn clinker và 4 ngư dân tại cửa Ba Lạt (Thái Bình); tàu HP 3496 chở 1.000 tấn đá và 12 người trôi dạt tại khu vực ven biển Ninh Cơ (Nam Định); tổ chức tìm kiếm cứu nạn 2 người dân bị nạn trên sông Lạch Tray (Hải Phòng)... Để ứng cứu kịp thời, hiệu quả các vụ việc cứu hộ, cứu nạn, lãnh đạo, chỉ huy đơn vị luôn chú trọng huấn luyện cán bộ, thuyền viên trong điều kiện mưa bão, ban đêm, tầm nhìn xa, hạn chế; kỹ thuật bơi đón bắt, cứu vớt, cấp cứu nạn nhân... ưu tiên cứu người và công tác bảo đảm an toàn trong mọi tình huống phải được đặt lên hàng đầu...”.

leftcenterrightdel

Cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 273 tham gia diễn tập, tháng 12-2023. Ảnh: MẠNH TÙNG

Cùng chung suy nghĩ với cựu chiến binh Nguyễn Văn Tuấn, Đại tá Nguyễn Văn Hưng, Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 273 cho biết thêm: “Năm 2016, với cương vị là Phó lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 273, tôi đã trực tiếp tham gia chỉ huy cán bộ, thuyền viên tổ chức lực lượng cứu hộ hai tàu chở hàng Toàn Phúc 36 và Tân Dương 88 tại khu vực Vịnh Bắc Bộ, tổ chức 3 tàu của Tiểu đoàn 3 tham gia tìm kiếm cứu nạn vụ máy bay CASA-212 và 9 thành viên của phi hành đoàn bị nạn tại vùng biển Bạch Long Vĩ... Cuối tháng 6, đầu tháng 7-2023, đơn vị làm tốt mọi công tác chuẩn bị tham gia diễn tập do Ban chỉ đạo diễn tập phòng thủ dân sự TP Hải Phòng tổ chức, được UBND TP Hải Phòng tặng Bằng khen. Đặc biệt, những năm qua, đơn vị luôn bảo đảm tuyệt đối an toàn trong mọi hoạt động, tham gia diễn tập, hội thi, hội thao các cấp giành nhiều giải cao. Đơn vị luôn tổ chức cho bộ đội luyện tập thành thục các phương án phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn; bám sát tư tưởng chỉ đạo “chủ động phòng tránh, ứng phó kịp thời, khắc phục nhanh, có hiệu quả”, “3 trước” (phát hiện trước; chủ động phòng, chống trước; xử lý trước), “4 tại chỗ” (vật chất và phương tiện tại chỗ; chỉ huy tại chỗ; hậu cần tại chỗ; lực lượng tại chỗ), sẵn sàng cơ động khi có lệnh...”.

NGUYỄN KIÊN THÁI