Khoảng 3 giờ chiều 22-2-1965, cả Tiểu đoàn 929 chúng tôi đang tiến vào địa bàn quân địch thường hoạt động. Trinh sát tiểu đoàn đi trước, phía sau là Đại đội 2 chúng tôi. Trung đội tôi đi trước, Tiểu đội 4 dẫn đầu. Đến một khu rừng khộp, thấy phía trước có nhiều ụ khói bốc lên. Nghi có quân địch, trinh sát báo cáo về phía sau. Tiểu đoàn trưởng Hoàng Nhiên tóc cắt trọc, người đỏ au, quàng một mảnh dù nhỏ, không mang vũ khí, chạy vội lên trước. Chạy theo anh là anh Xiểm liên lạc. Anh Nhiên lệnh cho toàn đơn vị dừng lại triển khai chiến đấu. Giao cho trinh sát vào phía trong bám địch. Khoảng nửa tiếng sau, anh Cao Sỹ Nguyên, Tiểu đội trưởng trinh sát quay ra báo cáo với tiểu đoàn trưởng. Anh Nhiên giao cho anh Xiểm liên lạc chạy về phía sau đội hình mời anh Khuốc-Chính trị viên tiểu đoàn lên hội ý. Sau khoảng 5 phút, anh Nhiên cho triệu tập các đại đội trưởng lên giao nhiệm vụ. Anh Tèo-Đại đội trưởng nhận nhiệm vụ Đại đội 2 làm mũi tấn công chủ yếu.
Chúng tôi được lệnh tiếp tục tiềm nhập để rút ngắn cự ly với địch. Được chừng 100m thì dừng lại chờ hỏa lực tiểu đoàn khai hỏa. Cối 82mm và ĐKZ75mm của tiểu đoàn bắn cấp tập khoảng 10 phút thì dừng. Chúng tôi bắt đầu nổ súng tấn công. Với tôi, đây là trận chiến đấu đầu tiên trong đời. Tôi hồi hộp lắm. Nghe tiếng đạn bắn ra tới tấp, ràn rạt, tôi cũng hoảng. Nhìn sang bên phải, thấy anh Nguyễn Văn Liệu đã bắn được một quả B40, nòng còn bốc khói. Nhìn sang bên trái, thấy anh Đinh Xuân Các đã siết mấy tràng đạn trung liên, vỏ đạn bay rào rào. Cạnh tôi, anh Đinh Xuân Bài đang ghì khẩu AK vào gốc cây khộp, siết cò, điểm xạ ngắn. Mới khoảng 4 giờ chiều, giữa rừng khộp đã cháy trụi. Ở cự ly không tới 100m, tôi nhìn quân địch rõ lắm. Tôi bắn liền một kẹp đạn CKC, khi đang thay kẹp đạn khác thì nghe một tiếng choang rất đanh, tôi tưởng mình đã bị thương, nhưng chẳng thấy đau mà sờ xung quanh người cũng không có máu.
Sau đó, cả đơn vị tôi được lệnh xung phong đánh vào trại địch. Tôi đưa tay dương lê lên vì cho rằng sắp đánh giáp lá cà. Thấy thế, anh Bài hét to: “Đẩu gấp lê lại ngay”! Như một cái máy, tôi gấp lê lại dẫu chẳng hiểu vì sao. Chỉ trong thời gian ngắn, đơn vị chúng tôi chiếm lĩnh toàn bộ trại địch. Sau đó, lệnh của chỉ huy xuống, đơn vị phải thu dọn chiến lợi phẩm và rút ra ngay, đề phòng pháo địch oanh kích.
Xuyên rừng độ hai giờ, đến chỗ dừng lại trú quân, anh Tính-Tiểu đội phó bảo tôi bỏ nồi ra để nấu cơm tối. Tôi vừa hạ xuống thì thấy cả hai cái nồi đều bị một viên đạn xuyên thủng. Cả tiểu đội xúm lại nhìn. Anh Bài nói: “Như vậy là số cậu cao. Nếu viên đạn hạ xuống 10cm thôi thì hôm nay Đẩu đã nguy rồi”.
Anh còn giải thích với tôi rằng, sở dĩ chiều nay thấy tôi dương lê lên bị anh quát là vì, lúc xung phong cự ly cách địch còn chừng 100m, dương lê lên sẽ bị vướng. Tối đó, may mà có hai liễn xôi tôi lấy được trong trại địch, không thì cả tiểu đội nhịn đói sau một ngày chiến đấu căng thẳng. Trận đó tiểu đội tôi không ai bị thương. Tiểu đội 5 có anh Duyến và anh Thoại hy sinh.
Mấy chục năm sau, tôi gặp lại anh Đinh Xuân Bài ở Hà Nội. Chúng tôi cười vui ôn lại chuyện xưa. Anh đùa tôi: “Này, Đẩu ơi, em sờ lại sau lưng xem hai cái nồi còn không!”.
Anh Bài là người chiến đấu dũng cảm, chỉ huy quyết đoán, gương mẫu về mọi mặt. Anh là người thầy đầu tiên của tôi khi trực tiếp cầm súng chiến đấu. Tôi nhớ, trong Chiến dịch Đường 9-Nam Lào (1971), anh giữ chức Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 8, Trung đoàn 3, bị thương và bị địch bắt nhưng anh mưu trí thoát được để về đơn vị. Trong đời sống anh giản dị, khiêm nhường mà thẳng thắn, chân thành, được đồng đội quý mến. Anh là người trưởng thành từ chiến sĩ lên tới trung đoàn trưởng cho đến khi nghỉ hưu. Anh Bài mất năm 2001 do bệnh ung thư phổi, không biết có phải do nhiễm chất độc hóa học khi ở chiến trường không...
Trung tướng NGUYỄN MẠNH ĐẨU