Trung đoàn 19 của Sư đoàn 968 có nhiệm vụ tổ chức đánh trận mở màn chiến dịch tại Chốt Mỹ, một cứ điểm trọng yếu án ngữ phía Tây Nam thị xã Pleiku trên quả đồi tương đối rộng, độ cao trung bình 400m so với mực nước biển, sát phía Nam Đường 19. Tại đây, địch bố trí Đại đội 1, Tiểu đoàn 67 thuộc Liên đoàn Biệt động ngụy số 25. Hướng Tây Nam, địch bố trí 3 lớp rào kẽm gai, có các bãi mìn chống bộ binh. Hướng Bắc có cổng chính ra vào thông với Đường 19. Phía Đông có cổng phụ. Bên trong cứ điểm này, địch xây dựng lô cốt kiên cố, có hầm ngầm, nối liền là giao thông hào chằng chịt. Khi bị ta tiến công, cứ điểm còn được pháo hạng nặng ở căn cứ Hòn Rồng, Bàu Cạn trực tiếp chi viện.

Đại tá Lê Quang Huân, nguyên Phó giám đốc Học viện Hậu cần, Trưởng ban liên lạc cựu chiến binh Sư đoàn 968 toàn quốc, bấy giờ là Trung đoàn trưởng Trung đoàn 19, nhớ lại: “Trận tiến công tiêu diệt cứ điểm Chốt Mỹ là trận chiến đấu hiệp đồng binh chủng quy mô vừa. Đây là trận mở màn nên cần phải chiến thắng với hiệu suất cao nhằm động viên, cổ vũ cán bộ, chiến sĩ đơn vị quyết tâm chiến đấu giành thắng lợi trong các giai đoạn tiếp theo. Căn cứ vào nhiệm vụ và tình hình địch-ta, Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn 19 xác định quyết tâm: “Chuẩn bị chu đáo, bí mật, bất ngờ cơ động lực lượng vào tuyến xuất phát xung phong, nổ súng chế áp vào các mục tiêu chủ yếu, quan trọng, thực hành mở cửa đánh chiếm lô cốt đầu cầu; hiệp đồng chặt chẽ, đột phá xung phong đồng loạt; đánh nhanh, tiêu diệt gọn các mục tiêu chủ yếu, quan trọng, làm chủ chiến trường, thu vũ khí, bắt tù binh”.

leftcenterrightdel

Đại tá Lê Quang Huân (bên phải). Ảnh do nhân vật cung cấp   

Sau khi hoàn thành công tác chuẩn bị, Ban chỉ huy Trung đoàn quyết định giao nhiệm vụ cho Đại đội 6, Tiểu đoàn 2 và Đại đội 11, Tiểu đoàn 3 tiến công tiêu diệt cứ điểm Chốt Mỹ. Đại đội 5, Tiểu đoàn 2 làm nhiệm vụ dự bị, sẵn sàng chiến đấu khi có lệnh. Sư đoàn cũng tăng cường 2 khẩu pháo 85mm, 3 khẩu lựu pháo 122mm, 3 khẩu ĐKB cùng hỏa lực của Trung đoàn chi viện trực tiếp trong chiến đấu và kiềm chế trận địa pháo của địch ở Hòn Rồng, Bàu Cạn. Từ 19 giờ ngày 28-2-1975, các mũi, hướng bắt đầu hành quân chiếm lĩnh trận địa. Đến 4 giờ ngày 1-3, tất cả các hướng đã tổ chức đào xong công sự ngụy trang, hỏa lực sẵn sàng nổ súng. Đúng 16 giờ cùng ngày, Trung đoàn trưởng Lê Quang Huân hạ lệnh tấn công.

Từ cao điểm Chư Nghé vút lên 3 phát pháo hiệu xanh, lập tức các trận địa pháo của ta đồng loạt bắn vào các mục tiêu phía trong của địch. Ngay loạt đầu đã phá sập hầm chỉ huy đại đội và hầm thông tin của địch. Sau khoảng 20 phút bắn chuẩn bị, pháo của ta chuyển làn. Đại đội trưởng Đại đội 6 Nguyễn Văn Mia hạ lệnh cho Trung đội 1 thực hành mở cửa, Trung đội trưởng Phan Văn Láy chỉ huy Tiểu đội 1 dùng bộc phá lao lên phá tan hàng rào kẽm gai của địch. Chiến sĩ Nguyễn Quang Thanh dũng cảm ôm bộc phá lao lên phía trước, vừa vận động vừa giật nụ xòe phá từng hàng một. Bị đánh bất ngờ, một số lô cốt đầu cầu bị tiêu diệt, nhưng địch dựa vào quân số đông cùng hệ thống hầm hào, lô cốt, kiên quyết chống cự nhằm đẩy lùi các đợt tiến công của ta. Tuy vậy, cán bộ, chiến sĩ vẫn ào ạt xung phong. Mũi bên phải do Đại đội trưởng Nguyễn Văn Mia chỉ huy đánh vào trung tâm cứ điểm, mũi bên trái do Chính trị viên Đậu Vĩnh Nguyên chỉ huy lần lượt đánh vào kho hậu cần, vũ khí, nhà chỉ huy đại đội của địch.

leftcenterrightdel
 Niềm vui của các cựu chiến binh Sư đoàn 968 trong ngày hội ngộ 25-6-2023. Ảnh: TUẤN TÚ  

Trên hướng thứ yếu của Đại đội 11 do Đại đội trưởng Nguyễn Văn Lập chỉ huy đã mở cửa xong và xung phong đánh chiếm theo kế hoạch. Đại đội trưởng Nguyễn Văn Lập trực tiếp chỉ huy một mũi vòng bên ngoài cứ điểm theo Đường 19 đánh thẳng vào khu nhà thông tin của địch. Khi thấy lực lượng Đại đội 11 xuất hiện, địch ở hướng Nam đã rút lui về hướng Đông, sâu trong cứ điểm để chống lại ta. 

“Đánh đến lô cốt cuối cùng, đồng chí Đậu Vĩnh Nguyên anh dũng hy sinh nhưng tay vẫn cầm chặt lá cờ Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, cho tới khi Trung đội trưởng Phan Văn Láy đến, tay anh mới buông lỏng. Nhận lá cờ từ tay đồng đội vừa ngã xuống, đồng chí Láy đã hoàn thành nhiệm vụ cắm cờ lên trung tâm chỉ huy cứ điểm. Đến 17 giờ, tức là chỉ sau 60 phút nổ súng tiến công, ta đã làm chủ hoàn toàn cứ điểm Chốt Mỹ, tiêu diệt 57 tên địch, bắt 1 tên phó chỉ huy đại đội, thu nhiều vũ khí, trang bị”-Đại tá Lê Quang Huân cho biết.

HƯỚNG NAM