Bảo tàng Hậu cần Quân đội nhân dân Việt Nam hiện đang lưu giữ khẩu súng trường số hiệu 622/KL 231 do Anh hùng LLVT nhân dân Trương Xuân Hòa, Trung đội phó Trung đội thuyền, Đại đội 6, Binh trạm 5, Bộ tư lệnh 559 sử dụng trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Chỉ bằng khẩu súng này, Trương Xuân Hòa đã bắn rơi tại chỗ máy bay T28 của Mỹ trên đường Trường Sơn ngày 3-4-1969. Khi đó, Trương Xuân Hòa chỉ huy Trung đội thuyền vận chuyển 4 thuyền hàng theo sông Bạc (thuộc địa bàn huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị) vào chiến trường miền Nam. Máy bay của địch đã phát hiện và bắn phá vào đội hình của Trung đội. Trương Xuân Hòa bình tĩnh giao nhiệm vụ cho các tiểu đội đưa thuyền vào vị trí ẩn nấp. Còn bản thân anh với khẩu súng trường quen thuộc đã leo lên điểm cao, đợi máy bay xuống thấp rồi siết cò. Chiếc máy bay T28 do Mỹ chế tạo bị trúng đạn và rơi ngay tại chỗ.
Trước đó, Trương Xuân Hòa cũng lập được nhiều chiến công, nhiều lần chỉ huy Trung đội vừa vận chuyển hàng hóa, vừa trực tiếp chiến đấu. Có lần Trương Xuân Hòa chỉ huy thuyền vận chuyển gần 5 tấn hàng đi trên quãng sông dài 40km, qua nhiều thác, ghềnh, lại nằm sát vùng địch. Đi nửa chừng, thuyền bị mắc cạn. Trương Xuân Hòa đã cùng đồng đội đào một cái lạch cho thuyền đi qua. Để tăng năng suất, vận chuyển hàng được nhiều, nhanh, Trương Xuân Hòa đề xuất ý kiến với lãnh đạo rút từ 4 người 1 thuyền xuống còn 3 người, trước đi 1 ngày 2 chuyến, nay tăng lên 3 chuyến, tăng cung độ từ 66km/ngày lên 88km/ngày...
Khi vận chuyển xăng, dầu, chỉ tiêu quy định mỗi thuyền chở 6 phuy, Trương Xuân Hòa có sáng kiến buộc thùng nọ với thùng kia theo kiểu kết bè nên mỗi thuyền chở được tới 30 phuy...
Với những thành tích đặc biệt xuất sắc trên tuyến lửa Trường Sơn, ngày 18-6-1969, Trương Xuân Hòa được Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa ký tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân.
Sau năm 1969, Anh hùng Trương Xuân Hòa vẫn gắn bó với tuyến chi viện Trường Sơn. Đến khi giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, ông xin chuyển về công tác tại Quân khu 4 gần nhà. Năm 1976, vợ chồng ông sinh thêm người con trai, đặt tên là Trương Xuân Bình. Khi Bình học xong phổ thông, ông Hòa động viên con vào Binh đoàn 12, đơn vị kế tục truyền thống của Bộ đội Trường Sơn anh hùng. Ông nói với con trai rằng, Bộ đội Trường Sơn trong chiến tranh mở đường chi viện cho tiền tuyến. Còn Bộ đội Trường Sơn trong hòa bình là phải mở đường để xóa đói, giảm nghèo, làm giàu cho nhân dân. Đến năm 2019, do vết thương cũ tái phát, Anh hùng Trương Xuân Hòa từ trần trong niềm tiếc thương của gia đình và đồng đội. “Tiếp nối truyền thống của người cha anh hùng trên đường Trường Sơn, Thiếu tá Trương Xuân Bình luôn nỗ lực phấn đấu, chỉ huy đơn vị hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, đặc biệt là nhiệm vụ xây dựng cầu đường”-Thiếu tướng Nguyễn Hữu Ngọc, Tư lệnh Binh đoàn 12 nhận xét về người cán bộ cấp dưới của mình như vậy.
HẢI HÀ