Căn cứ quân sự Dốc Miếu (nay thuộc địa phận xã Gio Phong, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị), nằm ở phía Đông Quốc lộ 1A, cách cầu Hiền Lương khoảng 7km về phía Nam. Từ năm 1966, Mỹ xây dựng Dốc Miếu thành căn cứ quân sự mạnh, nằm trong hệ thống hàng rào điện tử McNamara, được mệnh danh là “con mắt thần”. Tại đây, chúng bố trí 2 tiểu đoàn pháo binh hỗn hợp, trang bị pháo 105mm, 175mm, cùng nhiều loại pháo khác; 1 đại đội bộ binh cơ giới trang bị xe bọc thép M113; 1 tiểu đoàn bộ binh với 11 lớp hàng rào dây thép gai bao bọc, xen kẽ có chiến hào sâu, rộng 4m và hệ thống hầm ngầm, lô cốt liên hoàn vững chắc.

Phía Tây Dốc Miếu chừng 8km là căn cứ Cồn Tiên có một tiểu đoàn pháo 105mm nằm trên độ cao 157m. Phía sau Cồn Tiên khoảng 4km là căn cứ miếu Bái Sơn có một tiểu đoàn pháo 105mm. Mỹ còn bố trí một trận địa pháo 175mm ở Quán Ngang và sử dụng pháo trên tàu biển thường xuyên bắn phá dọc vĩ tuyến 17 và khu vực Vĩnh Linh của ta.

Trước sự leo thang đánh phá ra miền Bắc của địch, Bộ Tổng Tư lệnh đã giao nhiệm vụ cho Bộ tư lệnh Quân khu 4 và Bộ tư lệnh Pháo binh sử dụng lực lượng pháo binh của Trung đoàn trừng trị chúng.

Tôi khi đó là thợ quân giới của Trạm Quân giới trực thuộc Trung đoàn Pháo binh 164. Ngày đêm chúng tôi làm công tác bảo đảm kỹ thuật, làm sao cho pháo, đạn tốt nhất; tổ chức lực lượng sửa chữa, cứu kéo, cơ động pháo đến vị trí tập kết an toàn.

leftcenterrightdel
Cựu chiến binh Nguyễn Đình Quế  (ngoài cùng, bên phải) cùng các đồng đội. Ảnh: VĂN PHÚ 

Thật vinh dự và tự hào, trước khi hành quân vào chiếm lĩnh trận địa chiến đấu, toàn Trung đoàn được Bác Hồ gửi điện động viên: Các chú đại diện cho pháo binh miền Bắc xã hội chủ nghĩa đánh trả hành động leo thang đánh phá của pháo binh địch ở bờ Nam. Vì vậy trận đầu các chú phải đánh thắng.

Tham gia trận đánh này có: Tiểu đoàn 1 sử dụng pháo 100mm, do đồng chí Phan Thước, Tiểu đoàn trưởng và đồng chí Trần Thanh San, Chính trị viên Tiểu đoàn 1 chỉ huy; Tiểu đoàn 11 sau khi đánh thắng địch ở cứ điểm 241 (Cam Lộ), trang bị lựu pháo 105mm do đồng chí Nguyễn Văn Khánh, Tiểu đoàn trưởng, đồng chí Nguyễn Văn Chính, Chính trị viên chỉ huy; Đại đội cối 82mm và Tiểu đoàn pháo cao xạ 37mm của Khu đội Vĩnh Linh phối thuộc cho Trung đoàn.

Trận địa pháo của Tiểu đoàn 1 và Tiểu đoàn 11 đặt ở các xã Vĩnh Thủy, Vĩnh Sơn (Vĩnh Linh). Để đưa pháo vào trận địa, ta phải bí mật mở bến phà dã chiến phía Tây đồi 74, do phà Châu Thị vượt sông Sa Lung bị địch khống chế cả ngày lẫn đêm. Dân quân các xã Vĩnh Thủy, Vĩnh Sơn, Vĩnh Lâm (Vĩnh Linh) đã cùng bộ đội làm trận địa giả để nghi binh địch và bổ sung cho mỗi khẩu đội 3 người để vận chuyển đạn pháo. Bà con xóm Bàu (Vĩnh Thủy) còn góp ván nằm, cột nhà để lát đường chống lầy cho xe pháo vào trận địa.

Đài quan sát Tiểu đoàn 1 đặt ở điểm cao xã Vĩnh Sơn. Tổ đài luồn sâu do Phó tiểu đoàn trưởng Lê Quý Tương bí mật tiềm nhập vào làng Tân Bích (Gio Linh). Đài chỉ huy Tiểu đoàn 11 được bố trí ở điểm cao xã Vĩnh Giang, sở chỉ huy đặt ở xã Vĩnh Hiền (nay là xã Hiền Thành, huyện Vĩnh Linh).

17 giờ ngày 20-3-1967, các đơn vị báo về đã hoàn thành công tác kỹ thuật và chuẩn bị, sẵn sàng nổ súng. Đài quan sát báo mọi công tác chuẩn bị bắn đã xong. Đúng 18 giờ 18 phút, lệnh bắn được phát ra từ sở chỉ huy. Các trận địa pháo đồng loạt bắn cấp tập, trút bão lửa trùm lên Căn cứ quân sự Dốc Miếu. Đài chỉ huy Tiểu đoàn 1 và Tiểu đoàn 11 báo về đạn pháo đánh rất tập trung, trúng các mục tiêu.

Bị pháo binh ta đánh bất ngờ, quân địch ở Căn cứ quân sự Dốc Miếu hốt hoảng, rút vào trú ẩn ở các lô cốt, hầm ngầm. Hơn 40 phút sau, pháo địch ở Cồn Tiên mới bắn trả, liền bị hỏa lực của Đại đội 3, Tiểu đoàn 1 bắn chế áp, buộc chúng phải câm lặng.

Máy bay trinh sát OV10 gọi máy bay phản lực từng tốp đánh bom, nhưng chỉ đánh vào các trận địa pháo giả. Các trận địa pháo cao xạ của Khu đội Vĩnh Linh bắn áp đảo buộc chúng phải bay cao ném bom không chính xác.

Sau hơn một giờ đồng hồ liên tục giội bão lửa xuống Dốc Miếu, Trung đoàn đã bắn 1.120 quả đạn. Đại đội cối 82mm Khu đội Vĩnh Linh bắn 350 quả đạn. Ta đã tiêu diệt 1.070 tên Mỹ-ngụy, phá hủy 17 khẩu pháo các loại, trong đó có 4 khẩu pháo tự hành 175mm mà Mỹ thường huênh hoang là “vua chiến trường”, bắn cháy 57 xe quân sự, 5 máy bay lên thẳng...

Trận tập kích bằng pháo binh thắng lợi, Trung đoàn Pháo binh 164 không có cán bộ, chiến sĩ hy sinh. Với chiến công xuất sắc này, Trung đoàn Pháo binh 164 vinh dự được Bác Hồ tặng cờ “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”. Bộ tư lệnh Pháo binh tặng cờ “Đánh mạnh, bắn trúng”. Tiểu đoàn 1 và Tiểu đoàn 11 được tặng thưởng Huân chương Quân công hạng Ba. Tiểu đoàn 1 còn được Bác Hồ tặng chiếc đài thu thanh. 7 cán bộ, chiến sĩ được tặng Huân chương Chiến công hạng Ba.

Đại tá NGUYỄN ĐÌNH QUẾ (Nguyên Phó chủ nhiệm Chính trị Quân khu 4; nguyên Chủ nhiệm Chính trị Trung đoàn Pháo binh 164)