Trong ngôi nhà khang trang xây trên khu đồi thấp ở thôn Liên Phương, xã Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang, chúng tôi được Đại tá Đặng Kim Quyên, nguyên Phó hiệu trưởng Trường Quân sự Quân khu 5 kể về những năm tháng sôi nổi, hào hùng và đầy tự hào trong quân ngũ. Ông đã phấn đấu học tập, công tác, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, xứng đáng là người con sinh ra trên mảnh đất Sơn Dương, có Khu di tích quốc gia đặc biệt Tân Trào, nơi diễn ra các hội nghị của Trung ương Đảng, Quốc dân Đại hội và phát lệnh Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945.

“Càng tự hào hơn khi chúng tôi nhập ngũ vào những ngày kỷ niệm 28 năm Cách mạng Tháng Tám lịch sử (tháng 8-1973). Tôi cùng với các thanh niên nhập ngũ hồi ấy được Huyện đội Sơn Dương (Tuyên Quang) tổ chức tham quan, học tập truyền thống ở Khu di tích quốc gia đặc biệt Tân Trào, như: Thăm lán Nà Nưa, đình Tân Trào... Dưới bóng đa Tân Trào, chúng tôi đã hứa lên đường hoàn thành tốt nhiệm vụ, đóng góp sức mình để giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước”, Đại tá Đặng Kim Quyên nhớ lại.

leftcenterrightdel
 Đại tá Đặng Kim Quyên (giữa) trò chuyện với cán bộ Ban CHQS huyện Sơn Dương (Tuyên Quang), tháng 3-2023. Ảnh: PHÚC ỨNG

Từ quê hương “Thủ đô gió ngàn”, Đặng Kim Quyên được biên chế vào Trung đội 2, Đại đội 1, Tiểu đoàn 89, Sư đoàn 304A, hành quân về Bắc Giang huấn luyện. Đó là những ngày gian khổ, vai mang vác nặng, trèo đèo, lội suối, luyện tập kỹ thuật, chiến thuật chiến đấu bộ binh. Tinh thần quê hương cách mạng và quyết tâm giải phóng miền Nam đã thôi thúc Đặng Kim Quyên cùng đồng đội huấn luyện giỏi. Tháng 1-1974, lớp chiến sĩ mới của Sư đoàn 304A bổ sung cho Đoàn 3016 hành quân vào miền Nam chiến đấu. Do huấn luyện tốt, tác phong nhanh nhẹn, Đặng Kim Quyên được phong vượt cấp lên Hạ sĩ và phụ trách tiểu đội.

Sau khi hành quân cơ giới đến Vinh (Nghệ An), toàn đơn vị hành quân bộ, vượt Trường Sơn vào miền Nam. Đến tháng 3-1974, sau gần hai tháng hành quân, cứ 10 ngày nhận lương thực, thực phẩm cho một chặng đường, đơn vị của Đặng Kim Quyên đã tới nơi tập kết là một khu rừng thuộc tỉnh Đắk Lắk. Khi vào đến Tây Nguyên, Đoàn 3016 chia quân bổ sung cho các đơn vị thuộc Mặt trận Tây Nguyên (B3). Đặng Kim Quyên được biên chế về Trung đội 2, Đại đội 10, Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 25, B3.

“Vào đơn vị mới, hoạt động tác chiến phía Nam Tây Nguyên, chúng tôi khẩn trương ổn định tổ chức, huấn luyện bổ sung, làm công tác dân vận, củng cố địa bàn. Nhận thấy quá trình huấn luyện, công tác và kỷ luật hành quân tốt, tôi được lựa chọn lên làm liên lạc cho chỉ huy đại đội. Đồng chí Trần Thái Bình, Đại đội trưởng Đại đội 10 là người hướng dẫn, truyền đạt kinh nghiệm chiến đấu, thường đưa tôi đi cùng để trinh sát địa hình, địa bàn, xây dựng phương án tác chiến, thực hiện các nhiệm vụ trên giao. Ở cùng với Đại đội trưởng, tôi trưởng thành rất nhiều. Tháng 2-1975, Trung đoàn 25 được Bộ tư lệnh B3 giao nhiệm vụ đánh cắt Đường 21 (nay là Quốc lộ 26) tại Điểm cao 519 M’Đrắk (Đắk Lắk). Nhận nhiệm vụ, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn khẩn trương làm công tác chuẩn bị chiến đấu, đào công sự, hầm hào; hiệp đồng với các đơn vị, lực lượng vũ trang địa phương trinh sát, giữ bí mật. Tôi được đi cùng Đại đội trưởng Trần Thái Bình trinh sát địa hình, nắm tình hình địch, báo cáo với Tiểu đoàn, hoàn thiện phương án chiến đấu. 4 giờ 30 phút ngày 5-3-1975, các đơn vị của Trung đoàn 25 theo nhiệm vụ phân công nổ súng đánh địch, Tiểu đoàn 3 gồm Đại đội 10 chúng tôi nhanh chóng đánh chiếm, làm chủ Điểm cao 519 và khống chế khu vực chân núi Cư Pă. Ngày 10-3-1975, quân ta nổ súng tiến công Buôn Ma Thuột. Trung đoàn 25 làm nhiệm vụ phòng thủ không cho địch cơ động từ phía duyên hải lên.

Vì vậy, Điểm cao 519 là nơi diễn ra những trận chiến đấu ác liệt, phải hứng chịu những đợt không kích và bom, đạn pháo của địch giội xuống. Nhưng chúng tôi vẫn chốt vững. Sau khi giải phóng Buôn Ma Thuột, đơn vị chúng tôi được lệnh chiến đấu giữ vững khu vực phòng thủ, không cho địch hành quân lên chiếm lại Tây Nguyên và chặn đánh địch rút lui. Đơn vị chúng tôi đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đánh chiếm, chốt giữ Điểm cao 519; tiêu diệt Lữ đoàn dù 3 của ngụy Sài Gòn ở đèo Phượng Hoàng, giải phóng huyện M’Đrắk, đánh chiếm sân bay Thành Sơn, giải phóng Ninh Hòa (Ninh Thuận)... Sau khi giải phóng các địa phương của tỉnh Đắk Lắk và Ninh Thuận, Trung đoàn 25 bàn giao cho các Ủy ban Quân quản để tiếp tục thực hiện nhiệm vụ”, Đại tá Đặng Kim Quyên nhớ lại.

Do có thành tích xuất sắc trong chiến đấu và công tác, tháng 5-1975, Hạ sĩ Đặng Kim Quyên vinh dự được kết nạp Đảng và được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba.

Sau ngày giải phóng miền Nam, Trung đoàn 25 trở lại Tây Nguyên làm nhiệm vụ tiễu phỉ ở khu vực Đắk Lắk. Đồng chí Đặng Kim Quyên được cử đi học. Ra trường năm 1977, Chuẩn úy Đặng Kim Quyên tiếp tục về Tiểu đoàn 3 (đã biên chế vào Bộ CHQS tỉnh Đắk Lắk) công tác. Năm 1979, ông cùng Tiểu đoàn 3 gia nhập đội hình Trung đoàn 142, Sư đoàn 315, Quân khu 5. Từ đó đến khi nghỉ hưu (năm 2011), ông trải qua các chức vụ cán bộ đại đội, tiểu đoàn, trung đoàn; năm 1991, ông được bổ nhiệm Phó trung đoàn trưởng, Tham mưu trưởng Trung đoàn 38, Sư đoàn 2, sau đó làm Phó tham trưởng Sư đoàn 2 (Quân khu 5). Năm 2005, ông được bổ nhiệm Phó hiệu trưởng Trường Quân sự Quân khu 5...  

XUÂN THÊM